Iz Ministarstva ekonomije je saopšteno da je Kavarić na Ministarskoj konferenciji Energetske povelje u Varšavi potpisao deklaraciju o pristupanju Crne Gore, čime je ona dobila status posmatrača. Prethodno je Crna Gora Sekretarijatu Energetske povelje dostavila pismo u kojem je pokazala interes da postane članica.
Kavarić je na konferenciji podsjetio da se situacija u oblasti energetike brzo mijenja na nacionalnom i globalnom planu, kao i da je neophodno da vlade svih država u saradnji sa energetskim kompanijama definišu i implementiraju nove i održive politike u vezi sa proizvodnjom, prenosom i distribucijom energije, kao i sa sigurnošću snabdijevanja.
»Crna Gora je od početka podržavala inicijativu EU za realizaciju projekta razvoja zajedničkog tržišta električne energije i gasa u jugoistočnoj Evropi i njegovoj integraciji u evropsko energetsko tržište«, rekao je Kavarić.
On je podsjetio da je Crna Gora u oktobru 2006. godine postala punopravna članica Energetske zajednice, kojom je ove godine predsjedavala. Kavarić je naveo i da se, u skladu sa preuzetim obavezama, u Crnoj Gori sprovodi reforma energetskog sektora sa pravno-regulatornog i institucionalno-organizacionog aspekta.
»Kako bi svi utvrđeni ciljevi u oblasti energetike brže i uspješnije bili ostvareni, neophodna je aktivna saradnja sa zemljama regiona, ali i drugim državama sa kojima možemo realizovati projekte od obostranog interesa. Multilateralna saradnja u okviru Energetske povelje je svakako jedan od mehanizama”, naveoje Kavarić.
Energetska povelja je multilateralni ugovor čija je svrha uspostavljanje pravnog okvira za promociju dugoročne saradnje u oblasti energetike, zasnovane na komplementarnostima i uzajamnoj koristi.
Cilj Energetske povelje, koja je stupila na snagu 1988. godine, je stvaranje stabilnog, sveobuhvatnog i nediskriminatornog pravnog osnova za prekogranične odnose u energetskom sektoru.
Povelju su potpisale 54 zemlje bivšeg Sovjetskog Saveza, centralne i istočne Evrope, Azije i Pacifika. Članice Energetske povelje u regionu su Hrvatska, Bosna i Hercegovina i Makedonija, dok je Srbija u procesu pristupanja.
»Energetska povelja smanjuje političke rizike, koji su u vezi sa ekonomskim aktivnostima u privredama u tranziciji. To stvara ekonomske saveze između zemalja koje imaju različit kulturni, ekonomski i pravni milje, ali su udružene u opredijeljenosti da ostvare zajedničke ciljeve, kao što su obezbijeđenje otvorenih tržišta energije i osiguranje i diverzifikacija snabdijevanja«, saopštili su iz Ministarstva.
Te zemlje su angažovane i na stimulisanju prekograničnih investicija i trgovine u energetskom sektoru, pomoći državama u tranziciji u izradi njihovih energetskih strategija, odgovarajućeg institucionalnog i pravnog okvira za energiju, kao i poboljšanju i modernizaciji energetskih industrija. One rade i na privlačenje stranih investicija u cilju promocije proizvodnje energije na održiv način, kao i na razvoju sigurnih i raznovrsnih izvora energije.
Iz Ministarstva su dodali da Energetska povelja nudi važne mehanizme za rješavanje tih prioritetnih zadataka kroz multilateralnu saradnju. Osnovni elementi ugovora o Energetskoj povelji su zaštita investicija, kao i trgovina energijom, energetskim proizvodima i opremom koja se odnosi na energiju, na osnovu pravila Svjetske trgovinske organizacije (STO).
Ugovorom se definišu i sloboda tranzita energije, veća energetska efikasnost, međunarodno rješavanje sporova, kao i bolja zakonska transparentnost.
Potpisivanje deklaracije o pristupanju Crne Gore Eneregetskoj povelji nije pravno obavezujući, već politički instrument. Dobijanjem statusa posmatrača, Crna Gora ima obavezu da dostavi izvještaj Sekretarijatu Energetske povelje izvještaj koji se odnosi na poslovni ambijent, harmonizaciju zakona i regulative sa odredbama Energetske povelje, kao i energetsku efikasnost i uticaj na životnu sredinu.
Izvještaj se usvaja na konferenciji Energetske povelje, nakon čega zemlja kandidat počinje nacionalnu proceduru ratifikacije ugovora o Energetskoj povelji, kako bi on postao pravno obavezujući.
