Baština

Biseri crnogorske kulturne baštine

Jedinstvena: Crkva Sv. Bazilija u Donjem Stolivu

Najveća vrijednost ove crkve je u živopisu sa neobičnim karakteristikama 

Jedinstvena: Crkva Sv. Bazilija u Donjem Stolivu Foto: PA
Ivan KERN
Ivan KERNAutor
Portal AnalitikaIzvor

Na lokalitetu Mržep, kod Donjeg Stoliva nalazi se Crkva Sv. Bazilija. Kao vrijedan spomenik sakralne arhitekture 1951. godine upisana je u registar zaštićenih kulturnih dobara.

U arhitektonskom pogledu to je jednobrodna kamena građevina, čija se pravougaona osnova završava sa polukružnom apsidom. Portal sa polukružnom lunetom ima romanički, a omanji prozor iznad njega ima gotički izgled. Zidana je pritesanim kamenim kvaderima slaganim u redove. Sanacioni radovi na objektu izvedeni su 1983. godine, nakon kojih je izvršena preventivna zaštita fresko-slikarstva. 

U literaturi se može pročitati da je najveća vrijednost ove crkve u živopisu sa neobičnim karakteristikama. 

Živopis je raspoređen po čitavoj unutrašnjosti. Tu se nalaze stojeći svetitelji u prvoj zoni, scene Velikih crkvenih praznika, iznad njih su medaljoni sa anđelima i veoma oštećeni Hristovi likovi na tjemenu svoda. Oltarni dio je takođe oslikan a Uspenje Bogorodice je oslikano iznad vrata.

bazi4

Navodi se da je posebna zanimljivost ovih fresaka njihovo bikonfesionalno sažimanje. Tako su pored fresaka koje poštuju obije konfesije (sv. Nikola, arh. Mihailo, sv. Tripun sa modelom Kotora u ruci), naslikane i pravoslavne svetice – sv. Petka i sv. Nedjelja, kao i popularni katolički svetitelji sv. Franjo i sv. Sebastijan. 

bazi5

Signature su pisane naizmjenično ćiriličkim i latiničnim objašnjenjem. Može se još pročitati da se na južnom zidu crkve nalazi teško čitljiv natpis na italijanskom i staroslovenskom jeziku. Iz njega se doznaje da je freske izradio 1451. godine “grešni Mihailo iz Kotora”, učenik Jova zografa iz Debra. 

Po svemu navedenom može se zaključiti da je Crkva Sv. Bazilija jedna od svoje vrste i kao takva zaslužuje svu pažnju.

Portal Analitika