Načelnica Odsjeka za primijenjenu meteorologiju u Zavodu za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore Mirjana Ivanov kazala je za Televiziju E da se bilježe jasni trendovi rasta temperature površine mora, ali i brzine vjetra, što će u narednim decenijama oblikovati klimatske uslove.
Ivanov je naglasila da projekcije pokazuju porast srednje godišnje brzine vjetra – u umjerenom scenariju zagrijavanja i emisija gasova do oko dva odsto, a u najnepovoljnijem i do tri odsto.
„To su ozbiljni signali da će atmosferski procesi biti dinamičniji, sa više jakih i intenzivnih epizoda“, rekla je ona.
Najdetaljnije analize, dodala je, rade se na hidrometeorološkoj stanici u Baru, gdje se mjeri i prati dugoročno stanje mora. Podaci pokazuju da je od 1980. godine temperatura površine mora porasla za 1,7 stepeni Celzijusa. Projekcije za period do 2040. predviđale su upravo taj rast, što znači da je prvi očekivani prag već dostignut.
„Sljedeći tridesetogodišnji period, zaključno sa 2071. godinom, donijeće dodatni rast od oko jednog stepena, a od 2071. do 2100. očekuje se porast od 1,5 do 2 stepena. Osmotrene i projektovane promjene već se poklapaju, što ukazuje na visok kvalitet i pouzdanost podataka“, istakla je Ivanov, dodajući da svako mjerenje prolazi strogu kontrolu kvaliteta.
Govoreći o temperaturi površine mora, navela je da je u najtoplijoj dekadi u Baru srednja godišnja vrijednost iznosila 19 stepeni Celzijusa.
To je ispod nivoa potrebnog za formiranje tropskih ciklona, koji zahtijevaju minimalno 27 stepeni.
„Tropski cikloni nastaju u pojasu između 5 i 20 stepeni geografske širine, gdje su ispunjeni svi fizički preduslovi – visoka temperatura mora, mala trenja i izrazita nestabilnost vazduha. Tropski cikloni su snažni atmosferski poremećaji i njihova energija koja se oslobađa čak se upoređuje sa energijom atomske bombe. Ekvivalentna je energiji 1.000 bombi bačenih na Hirošimu i Nagasaki, pa je riječ zaista o velikom atmosferskom poremećaju koga prate ogromni olujni oblaci i jake padavine sa snažnim električnim pražnjenjem”, istakla je Ivanov.
Iako u našim širinama nema tropskih ciklona, Jadran nije imun na izvantropske i van tropske ciklone, čiji intenzitet može biti značajan. Trend zagrijavanja mora, upozorava Ivanov, dovešće do sve češćih ekstremnih meteoroloških situacija.
„Analize pokazuju da bi najugroženiji bio južni Jadran, od Ulcinja do Budve, dok bi sjeverniji djelovi bili zahvaćeni manjim intenzitetom. Projekcije pokazuju da možemo da očekujemo porast srednje godišnje brzine vjetra i to maksimalne brzine, u nekom normalnom scenariju porasta gasova sa efektom staklene bašte čak do +2 procenta, u najgorem mogućem slučaju i do +3 procenta”, zaključila je Ivanov.
