Dok su zemlje regiona, Evrope i svijeta već počele da testiraju stanovništvo, iz Instituta su nam kazali da za sada ne mogu precizirati kada će ta studija biti sprovedena kod nas. Prepreka je, objašnjavaju, što i dalje postoje tehnički problemi vezani za zadovoljavajuću senzitivnost i specifičnost testova, ali i njihovu dostupnost na tržištu.
Antitijela
Studija koja se, kako je Pobjedi pojašnjeno iz Instituta za javno zdravlje, sprovodi na statistički reprezentativnom uzorku kompletne populacije sa ciljem utvrđivanja prisustva antitijela na određene infektivne patogene – najčešće viruse, u slučaju aktuelne epidemije, dala bi realnu procjenu raširenosti infekcije, tj. omogućila bi sagledavanje kompletne epidemiološke slike, ,,imajući u vidu mnoge nepoznanice, a naročito činjenicu da je svuda u svijetu nedovoljno jasno utvrđen broj, ali i epidemiološki značaj blagih ili asimptomatskih slučajeva za koje nije bila potrebna ljekarska pomoć i koje zdravstveni sistemi nijesu uspjeli da identifikuju kao oboljele tj. inificirane“.
- Značaj ove studije ogleda se u činjenici da bismo tačno znali kolika je učestalost asimptomatskih vironoša. Na taj način bi adekvatno prilagodili i naše strategije vezane za otkrivanje i detekciju oboljelih, odnosno testiranje, ali i za postupanje sa sumnjivim slučajevima – kazali su nam iz Instituta za javno zdravlje.
Odgovarajući na pitanje, da li bi i na koji način serostudija, mogla da ukaže na percepciju rizika ukoliko bi se epidemija ponovila i da li bi mogli da sugerišu neke nove dodatne mjere predostrožnosti, iz Instituta preciziraju da je sa aspekta percepcije rizika studija, takođe, posebno bitna.
- Ljudska psiha percipira strah od zaraznih bolesti samo od osoba koje imaju simptome. Ako bi dokazali da je učestalost asimptomatskih mnogo veća od one sa kojom trenutno baratamo, a vezano za učestalost asimptomatskih slučajeva među 324 PCR potvrđena slučaja – samim tim i naše, pristup bi se drastičnije morao prilagoditi vezano za nespecifične preventivne mjere i ponašanje – naveli su iz te ustanove.
- To će najvjerovatnije biti ključni činioci, kada bi se studija mogla sprovesti – precizirali su, napominjući i da je nedovljno jasnih dokaza vezanih za samu prirodu imunološkog odgovora na novi korona virus i njegovu dugotrajnost, ,,što opet mogu biti neka od ograničenja studije“.
Podaci
Podaci do kojih bi se došlo sprovođenjem te vrste testiranja, preciziraju, omogućili bi da se dobije realni imenilac koji bi se koristio za proračunavanja osnovnih epidemioloških pokazatelja kao što su učestalost obolijevanja po dobnim skupinama, ali i posebno bitno – smrtnost, odnosno letalitet. Kako kažu, studija bi dijelom dala i odgovor na pitanje koji su to faktori rizika koji su doprinosili lošem ishodu, ali i važnije omogućili bi uvid u faktore rizika za inficiranje.
- Vezano za faktore rizika po najnepovoljnije ishode uključujući i hospitalizaciju i smrt značaj ove studije je nešto manji, ali će u svakom slučaju doprinijeti boljem shvatanju faktora rizika za inficiranje, odnosno za izlaganje virusu, kao i za definisanje simptoma i znakova infekcije, jer će se osim uzorka za traganje antitijela od ispitanika tražiti da popune i određeni epidemiološki upitnik – navode iz IJZCG.
Povodom navoda da je pitanje imuniteta poslije preležane kovid infekcije još nepoznato, te da je nepoznato trajanje imuniteta, u javnosti se moglo čuti da su neke zemlje poput Francuske sprovele ponavljanje seroepidemioloških ispitivanja na istim ispitanicima, kako bi se pratila dinamika antitijela na nivou cijele populacije. Iz Instituta pojašnjavaju da bi ponavljanje uzorkovanja na istim ispitanicima imalo smisla samo radi praćenja trajanja imunološkog odgovora, ali i da bi sprovođenje takvih istraživanja imalo isključivo naučni smisao sa ograničenom praktičnom primjenom.
- Za sada ne postoje indicije da bi trajanje imunološkog odgovora bilo različito po državama, odnosno da bi demografski faktori mogli značajnije uticati na to da li će neko imati dugotrajniji ili kraći imunološki odgovor na novi korona virus. Samim tim sprovođenje takvih istraživanja bi imalo isključivi naučni smisao sa ograničenom praktičnom primjenom pošto bi se u praksi mogli koristiti rezultati takvih studija sprovedenih bilo gdje u svijetu, a resursi (ljudski i finansijski) sačuvati za neke prioritetnije stvari – kazali su iz Instiuta.
Iz ove institucije navode i da za sada pretraživanjem najvećih i ključnih medicinskih baza podataka nema dostupnih objavljenih studija na ovu temu iz Kine.
Kod nas do sada nijesu rađene sveobuhvatne serostudije
Seroepidemiološka studija koja bi bila u obimu najavljene u vezi sa aktuelnom epidemijom, u Crnoj Gori nikada nije rađena.
- Serostudija ovog obima i na osnovu ovakve metodologije sa adekvatnom zastupljenošću dobnih grupa i regiona u Crnoj Gori nije rađena. Postoje ograničeni podaci o seroprevalenciji antitijela na određene virusne patogene koji se prikupljaju iz rutinske serodijagnostike, ali je cilj njihovog prikupljanja i praćenja drugačiji – kazali su iz IJZCG.
Otkrivena monoklonalna antitijela– potencijalna terapija za korona virus
Iz Instituta za javno zdravlje je 12. maja saopšteno da je tim stručnjaka iz Utrehta i Roterdama, otkrio ,,monoklonalno antitijelo“ i kako je tada saopšteno ovo otkriće je jedna je od najinteresantnijih naučnih novosti u vezi sa pandemijom novog korona virusa, otkriće koje je ,,prva jasna indikacija, svjetionik koji ukazuje na put za razvijanje terapije protiv kovida-19“.
Govoreći za inicijativu #Educorona Dubravka Drabek, jedna od troje vodećih članova pomenutog tima, i autorka članka o toj temi koji je objavljen 4. maja u prestižnom Nature Communications magazinu, je potvrdila da je otkriveno antitijelo.
- Antitijelo je humano, tj. ljudsko i ono blokira virus, odnosno sprečava da virus uđe u ćeliju i time je inficira – istakla je Drabek.
Na pitanje da li to u stvari znači da sada možemo reći da imamo terapiju za kovid- 19, Drabek navodi da je teoretski imamo. Kako je kazala, moglo bi se reći da je lijek ukoliko provjere pokažu da je efikasan i u životinjskom modelu, da ne izaziva nikakve štetne efekte već samo sprečava infekciju, te da se u tom slučaju može koristiti uz sva ostala druga u tom trenutku potrebna terapijska sredstva. Drabek je tada pojasnila da bi se antitijelo teoretski isto tako moglo koristiti i u preventivne svrhe kao profilaksa.
