Plate izvršnih direktora u preduzećima u državnom ili u većinskom državnom vlasništvu ne zavise od uspješnosti poslovanja kompanija na čijem su čelu, tako da ni u slučaju lošijih rezultata i poslovnih gubitaka nije predviđeno smanjenje njihovih zarada, saopšteno je Pobjedi iz kompanija koje je kontaktirala. Pobjeda je pitanja o tome na koji se način utvrđuje zarada izvršnog direktora uputila na adrese deset preduzeća koja su u državnom ili u većinskom državnom vlasništvu, a odgovore smo dobili od šest kompanija: Montenegro erlajnza, Crnogorske plovidbe, Barske plovidbe, Željezničkog prevoza, Montekarga i Monteputa. Od ovih šest kompanija, pet posluje sa gubicima i samo je Monteput prošlu godinu završio sa pozitivnim rezultatom.
Iz Ministarstva finansija su Pobjedi saopštili da je Zakonom o zaradama zaposlenih u javnom sektoru, definisan obuhvat zaposlenih u javnom sektoru, u okviru kojeg su prepoznati i zaposleni u agenciji, preduzeću koje je u većinskom vlasništvu države ili opštine ili u drugom pravnom licu čiji je osnivač država ili opština ili vrši javna ovlašćenja.
- Koeficijenti za zarade zaposlenih u navedenim pravnim licima utvrđuju se kolektivnim ugovorom ili drugim aktom, dok se zarade rukovodećih lica utvrđuju u okviru grupe poslova B, C i D, a ne više od podgrupe B9, čiji koeficijent iznosi 20,75 – kazali su iz Ministarstva.
Iz ovog Vladinog resora su pojasnili da Zakon o zaradama zaposlenih u javnom sektoru predviđa i izuzeće od primjene ovog zakona. Ovo izuzeće odnosi se, između ostalog, i na zaposlene u preduzeću čiji je osnivač država odnosno lokalna samouprava ili je u većinskom vlasništvu države odnosno lokalne samouprave, a ostvaruje dobit u poslovanju i uredno izmiruje sve svoje obaveze.
- Pravna lica koja nijesu izuzeta od zakona, a koja su u prethodnoj godini ostvarila gubitak u poslovanju, dužna su da smanje ukupan fond zarada za deset odsto u prvoj godini i dodatno pet odsto u narednoj kalendarskoj godini, shodno odredbama Zakona o zaradama zaposlenih u javnom sektoru – rekli su iz Ministarstva.
Iz nacionalne avio-kompanije Montenegro erlajnz (MA) su saopštili da je visina i obračun zarada izvršnog direktora Montenegro erlajnza utvrđena odlukom Odbora direktora, a vezana je za prosječnu zaradu u preduzeću.
Kako to zakonski propisi i pravni akti nalažu sa izvršnim direktorom je zaključen Ugovor o radu, kojim su regulisani prava, obaveze i odgovornosti, kao i uslovi za prestanak funkcije prije isteka roka utvrđenog tim ugovorom. Plata je definisana u preciznom odnosu i iznosi 3,5 prosječne neto zarade u kompaniji za prethodnu godinu – rekli su iz MA ne precizirajući kolika je tačno u ovom trenutku plata novog izvšnog direktoraVlastimira Ristića.
Doskorašnji izvršni direktor MA Živko Banjević razriješen je 23. aprila sa te dužnosti na lični zahtjev, na sjednici Odbora direktora MA. Tada je na mjesto izvršnog direktora postavljen Ristić dosadašnji član Odbora direktora Aerodroma Crne Gore, koji je, kako je saopšteno, u ranijem periodu obavljao više odgovornih poslova u MA.
Banjević je Agenciji za sprečavanje korupcije (ASK) prijavio da je lani imao mjesečnu platu od 4.141 euro.
Iz Montenegro erlajnza su saopštili da su odlični komercijalni rezultati u prethodnoj godini uz konstantno povećanje broja putnika rezultirali ukupnim prihodom koji je za prošlu godinu iznosio 81,54 miliona eura.
- Tokom prethodne godine zabilježen je rast broja prevezenih putnika gotovo na svim tržištima, te je shodno tome 2019. godina bila rekordna u 25-godišnjici poslovanja. Tokom prethodne godine došlo je i do značajnog povećanja rashoda, koji su se između ostalog ogledali u visokim troškovima iznajmljivanja aviona i motora, pa je kompanija shodno tome, kada je poslovni rezultat u pitanju, u gubitku od 4,53 miliona eura – saopšteno je iz MA.
Iz Crnogorske plovidbe je saopšteno da je plata izvršnog direktora Sloba Pajovića kao i svih zaposlenih u ovoj kompaniji određena, ne na osnovu prosječne plate u kompaniji, već kolektivnim ugovorom kod poslodavca, u okviru kojeg su utvrđeni koeficijenti za zarade shodno Zakonu o zaradama zaposlenih u javnom sektoru, na koje je pozitivno mišljenje dalo Ministarstvo finansija, a saglasnost Vlada.
- Između Odbora direktora i izvršnog direktora ne postoji menadžerski ugovor, već samo ugovor o radu izvršnog direktora kojim su definisane obaveze izvršnog direktora, vrijeme trajanja ugovora, kao i koeficijent za zaradu izvršnog direktora, koji je predviđen kolektivnim ugovorom kod poslodavca – rekli su iz kotorske kompanije.
Iz Crnogorske plovidbe navode da zarada izvršnog direktora ne zavisi od uspješnosti poslovanja kompanije.
- O, eventualnom, smanjenju ili povećanju plate kako izvršnog direktora, tako i svih zaposlenih, može odlučiti Odbor direktora kroz izmjene i dopune kolektivnog ugovora kod poslodavca – pojasnili su predstavnici Crnogorske plovidbe.
Oni su dodali da je zadnja isplaćena zarada Pajoviću za april bila 1.387,68 eura.
Država je stoprocentni vlasnik ove kompanije, koja je prošlu poslovnu godinu završila sa gubitkom od tri miliona eura.
Iz druge crnogorske brodarske kompanije Barske plovidbe saopštili su da se visina plate izvršnog direktora u ovoj kompaniji definiše ugovorom o pravima, obavezama i odgovornostima izvršnog direktora zaključenog između Odbora direktora i izvršnog direktora.
- Visina plate izvršnog direktora je definisana ugovorom na iznos od 2,7 prosječnih zarada kompanije za prethodnu godinu. Zaradu izvršnog direktora određuje Odbor direktora – rekli su iz barske kompanije i dodali da osnovna plata izvršnog direktora Tihomira Mirkovića1.950 eura plus minuli rad koji je 215 eura.
Ova barska kompanija je prošlu godinu završila u minusu od 1,86 miliona eura.
Iz kompanije Željeznički prevoz (ŽPCG),koja se bavi prevozom putnika naveli su da je ugovor o radu izvršnog direktora Nenada Babića regulisan u skladu sa članom 39. Zakona o radu, članom 46. Zakona o privrednim društvima, te u skladu sa članom 35. Statuta ŽPCG.
- U tom smislu Odbor direktora kao organ upravljanja bira izvršnog direktora i zaključuje poseban ugovor sa izvršnim direktorom u kojem su utvrđena prava, obaveze i odgovornosti izvršnog direktora kao i njegova zarada – rekli su iz ŽPCG-a.
Predstavnici ove željezničke kompanije objasnili su da je zarada izvršnog direktora ŽPCG-a u skladu sa ugovorom definisana kao dvije prosječne zarade u državi za predhodnu godinu.
-To u neto iznosu čini 1.035,84 eura.Ukupna mjesečna primanja izvršnog direktora su 1.347,98 eura – precizirali su iz ŽPCG-a.
Oni su dodali da će se u skladu sa zaključcima Vlade mjesečna zarada izvršnog direktora za april umanjiti za 50 odsto u korist posebnog računa Nacionalnog koordinacionog tijela.
ŽPCG je lani poslovao sa gubitkom od 2,46 miliona eura. Predstavnici ŽPCG-a su pojasnili kako se do tog negativnog poslovog rezultata došlo.
- Posmatrajući poslovne aktivnosti, kao pokazatelj rada, ŽPCG je u 2019. godinu ostvario pozitivan poslovni rezultat u iznosu od 151.218 eura. Posebno treba napomenuti činjenicu da su u dijelu ostalih rashoda nastali troškovi po osnovu obezvređenja imovine u iznosu od 2,63 miliona eura, a koji su nastali kao rezultat procjene vrijednosti imovine društva na dan 1. januar 2019. godine i opteretili su ukupan rezultat za prošlu godinu koji je u krajnjem rezultirao negativnim saldom. Tako da ukupan rezultat u posmatranom periodu za prošlu godinu iskazuje gubitak u iznosu od 2,46 miliona eura. Država je vlasnik 90,79 odsto akcija ŽPCG-a.
Iz željezničkog preduzeća Montekargo, koje se bavi željezničkim robnim prevozom kazali su da je visina zarade izvršnog direktora u kompaniji utvrđena na bazi primjene Zakona o zaradama zaposlenih u javnom sektoru.
- Kao i za druge zaposlene u kompaniji odluku o visini zarade donosi Odbor direktora uz prethodno dobijenu saglasnost reprezentativnih sindikata na tekst kolektivnog ugovora kojim je obuhvaćeno ovo pitanje za sve zaposlene – naveli su iz Montekarga.
Predstavnici ove kompanije dodali su da sa izvršnim direktorom Muradifom Grbovićem nije potpisan poseban menadžerski ugovor.
-Tako da je visina zarade izvršnog direktora ostala na istom nivou kao i 2017.godine kada smo ostvarili rekordne rezultate u poslovanju – kazali su iz Montekarga.
Odgovarajući na pitanje da li je i u kojim slučajevima predviđeno smanjenjeili povećanje plate izvršnog direktora, kao i da li plata izvršnog direktora zavisi od uspješnosti poslovanja kompanije, iz Montekarga su saopštili da je smanjenje ili uvećanje zarade moguće samo u slučaju da se korekcija odnosi na sve zaposlene u kompaniji, što je regulisano kolektivnim ugovorom.
- Želimo istaći da izvršni direktor Montekarga nema drugih primanja – apanaža, te da je zarada ostvarena u našoj kompaniji jedini izvor primanja u njegovoj petočlanoj porodici, a sama visina zarade vidljiva je široj javnosti preko sajta Agencije za sprečavanje korupcije (ASK) koja objavljuje uredno dostavljene imovinske kartone svih funkcionera – rekli su iz ove kompanije. Grbović je lani prijavio ASK-u mjesečnu zaradu od 1.288,72 eura.
I ova kompanija je prošlu poslovnu godinu završila sa negativnim poslovnim rezultatom, ostvarivši gubitak od 853.904 eura.
- Ostvareni gubitak u prošloj godini niži je za 67 odsto u odnosu na ostvarenje iz 2018. godine, a učešće države i državnih fondova u akcijskom kapitalu kompanije iznosi 87,96 odsto – precizirali su predstavnici Montekarga.
Iz kompanije Monteput su saopštili da se u ovom preduzeću zarada izvršnog direktora određuje menadžerskim ugovorom o radu sa Odborom direktora, koji čine predstavnici osnivača, odnosno Vlade.
Na čelu ove kompanije, koja gazduje tunelom Sozina nalazi se Jonuz Mujević, a iz Monteputa su kazali da njegova zarada ne zavisi od rezultata poslovanja, već se utvrđuje u fiksnom iznosu ugovorom o radu.
- Sa ponosom ističemo da, u mandatu ovog izvršnog direktora i menadžmenta, Monteput bilježi konstantan rast prihoda s jedne strane i umanjenje rashoda troškova poslovanja ovog privrednog subjekta, uz ostvarivanje značajne dobiti, ali se i pored navedenih rezultata nije uvećavala zarada izvršnog direktora – istakli su iz Monteputa.
Predstavnici kompanije su kazali da je osnovna neto zarada izvršnog direktora utvrđena ugovorom o radu sa Odborom direktora i iznosi 1.700 eura.
- Kada se ovaj iznos uveća po osnovu godina radnog staža i startnog dijela zarade koji uključuje regres i topli obrok, trenutna neto zarada izvršnog direktora iznosi 2.288,56 eura – precizirali su predstavnici kompanije.
Monteput je profitabilna kompanija, koja je lani ostvarila pozitivan finansijski rezultat od 1,56 miliona eura.
- Ovo preduzeće po osnovu plaćanja svih poreskih obaveza je na prvom mjestu bijele liste kod Poreske uprave u prošloj godini. Company Wall business iz Londona je izdala bonitetne ocjene za 2019. i 2020. godinu ovom preduzeću sa ocjenom AAA čiji sertifikati potvrđuju da je ovo preduzeće kao poslovni subjekt u grupi preduzeća sa najboljom bonitetnom ocjenom u Crnoj Gori – istakli su iz Monteputa.
Podsjećamo da je izvršna direktorica Plantaža Verica Maraš do prije nekoliko dana imala mjesečnu neto platu od 7.367 eura. Ona je lani na osnovu članstva u odboru direktora Podgoričke banke – OTP Group, mjesečno prihodovala 751,2 eura, tako da je prošle godine zaradila 97.423 eura.
Odbor direktora Plantaža je 4. maja odlučio da izvršnoj direktorici, u ovoj godini smanji zaradu sa osam na četiri prosječne mjesečne plate u kompaniji, zbog, kako je nakon sjednice odbora saopšteno, ekonomske krize koju je izazvala pandemija korona virusa i očekivanih rezultata.
Pojedine opozicione partije oštro su reagovale tražeći od Vlade da Maraš bude smijenjena zbog, kako su naveli, neprimjereno visoke plate koju prima već više godina. Liderka SDP-a Draginja Vuksanović-Stanković je saopštila da se Plantaže nalaze na listi dužnika Poreske uprave za prošlu godinu sa dugom od 2,2 miliona eura.
- To znači da se iz Zakona o zaradama u javnom sektoru Plantaže ne mogu izuzeti, već su i oni bili u obavezi da svoje koeficijente prilagode tom pravnom aktu - smatra Vuksanović Stanković.
Maraš je u reagovanju objavljenom u četvrtak saopštila da njena zarada nije nikada skrivana i da je zavisila od poslovnih rezultata, koji su, kako je kazala, uvijek bili impozantni. Prema njenim riječima njena plata uvijek je bila utvrđena, obračunata i isplaćena u skladu sa svim važećim propisima i menadžerskim ugovorom sa predstavnicima vlasnika. Ona je kazala da ne spori da joj je zarada velika, posebno u postojećim crnogorskim uslovima, ali da njenu visinu nije određivala, niti je mjerodavna bila bilo čija volja ili samovolja.
- Zaradu je utvrdio vlasnik, odnosno nadležni kompanijski organi u skladu sa važećim pravnim propisima, ustaljenom kompanijskom praksom, utvrđenom još od 1993. godine, a sve u zavisnosti od postavljenih kompanijskih ciljeva i ostvarenih poslovnih rezultata. U tom smislu, njena visina je bila promjenljiva i zavisila je od rezultata kompanije, a oni su uvijek bili impozantni - ocijenila je Maraš u četvrtak. Kompanija Plantaže završila je prošlu godinu sa profitom od 156.412 eura, 15,5 puta manjim u odnosu na 2018.
Direktor MA lani od raznih biznisa prihodovao 187.000 eura
Novi izvršni direktor Montenegro erlajnzaVlastimir Ristić je prošle godine kao član Odbora direktora Aerodroma CG primio mjesečnu naknadu od 1.159 eura. On je prijavio da je pored ove naknade lani na osnovu redovnog posla zarađivao osnovnu neto platu u privrednom društvu od 1.083 eura. Pored te plate Ristić je na mjesečnom nivou prihodovao i dodatnih 888,76 eura, kroz redovan posao u privrednom društvu, na osnovu ,,drugih prihoda“.
Ristić je prijavio da je lani od izdavanja tri poslovna prostora u Podgorici mjesečno ukupno zarađivao 3.750 eura, a od zakupnine stana u Beogradu je mjesečno prihodovao 1.000 eura. U njegovom kartonu objavljenom na sajtu ASK-a se navodi da je po osnovu dividende osnivača u privrednom društvu svakog mjeseca zarađivao 7.708 eura. Na osnovu svih tih prihoda Ristić je lani zaradio 187.000 eura.
U njegovom imovinskom kartonu navodi se da je vlasnik podgoričkih preduzeća ,,Icecom“ i ,,Algoritam“, kao i preduzeća pod nazivom ,,Icecom“ u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini.
Bez odgovora iz Aerodroma, EPCG-a, CEDIS-a i CGES-a
Pobjeda od Aerodroma CG, Elektroprivrede, Crnogorskog elektrodistributivnog sistema (CEDIS) i Crnogorskog elektroprenosnog sistema (CGES) nije dobila odgovore o načinu utvrđivanja zarada njihovih izvršnih direktora.
Na čelu Aerodroma CG se nalazi Danilo Orlandić i on je lani primao neto platu od 2.040 eura, dok je kako je prijavio ASK-u kroz redovan posao na osnovu drugih prihoda mjesečno zarađivao 888,76 eura. On je po osnovu članstva u Nacionalnom odboru za upravljanje vazdušnim prostorom svakog mjeseca prihodovao dodatnih 248,62 eura. Tako da su njegovi mjesečni prihodi iznosili 3.178 eura.
Izvršni direktor EPCG Igor Noveljić u prošloj godini je imao mjesečnu platu 3.036 eura, dok je direktor CGES-a Dragan Kujović lani prvih 11 mjeseci zarađivao platu od 2.097 eura, dok je u decembru primio 2.135 eura. On je prijavio da je u decembru po osnovu članstva u radnoj grupi za arbitražne postupke Ministarstva ekonomije prihodovao 1.400 eura, dok je u septembru primio zimnicu od 328 eura.
Izvršni direktor CEDIS-a je Zoran Đukanović, a na sajtu ASK-a nijesmo mogli pronaći podatke o njegovoj prijavljenoj imovini i prihodima. Osnivač CEDIS-a je EPCG.
