Njegova svetost patrijarh ne obraća previše pažnje na to - rečeno je redakciji dnevnog lista Blic u Patrijaršiji Srpske pravoslavne crkve u Beogradu.
Pa, dobro je: Andrej Nikolaidis neće postati balkanski Salman Ruždi; nakon oštre reakcije zvaničnog Beograda, zvanična crkva u Srbiji, po svemu sudeći, neće bacati kletvu na pisca kao što su svojevremeno ajatolasi u Teheranu bacili fatvu na autora Satanskih stihova.
Fatve za sada nema, ali se državni i regionalni problem svim sredstvima - pokušava napraviti. U utorak popodne Ambasada Republike Srbije uručila je Ministarstvu vanjskih poslova Crne Gore diplomatsku notu kojom se izražava “oštar protest povodom krajnje neprihvatljivih stavova Andreja Nikolaidisa, savetnika Predsednika Skupštine Crne Gore”. Istovremeno, crnogorski ambasador u Beogradu Igor Jovović hitno je pozvan na razgovor zbog teksta koji, kako tvrde u Beogradu, “ohrabruje politički ekstremizam i upotrebu nasilja prema zvaničnicima Republike Srbije".Drugi put za nepunih šest godina crnogorske nezavisnosti Beograd je javno diplomatski protestvovao: prvo je oktobra 2008. godine - kada je Crna Gora priznala Kosovo – bukvalno protjerana je ambasadorka Anka Vojvodić; sada se, januara 2012. godine, državna galama digla protiv Andreja Nikolaidisa, nakon teksta inspirisanog, između ostalog, dvadesetogodišnjicom postojanja entiteta BiH - Republike Srpske.
Logika pogrešnog čitanja: Je li moguće da crnogorski pisac - dobitnik balkanskih i evropskih nagrada te savjetnik za kulturu i medije Ranka Krivokapića - “ohrabruje politički ekstremizam i poziva na nasilje prema zvaničnicima Republike Srbije”, kako to tvrdi zvanični Beograd? Andrej Nikolaidis, glasnogovornik terorizma; čovjek koga – kako to sugeriše novinarka Glasa Srpske Sandra Miletić – treba amputirati kao što su Amerikanci Bin Ladena amputirali!?
U glavama nacionalista (Crnogorca, Srba, Hrvata, Bošnjaka, sasvim je svejedno) strah za vlastiti nacion često zamagli pogled, iskrivi vizuru. Takvim se balkanskim Čvorovićima uvijek neki nesrećni dijabetičar priviđa kao teški narkoman; domaće dežurne patriote vide neprijatelje države i nacije iza svakog ćoška. Zato se i mogu razumjeti oni prvi, ishitreni, izlivi mržnje neznavenih, amaterskih patriotskih akcijaša. Dakako, svima i ne paše stil Nikolaidisovog pisanja, niti piščeve metafore; takvima se svakako naježila koža…
No, čak i ljudima skromnog obrazovanja jasno je da u tekstu Šminkanje političkog monstruma crnogorskog pisca nema poziva na nasilje, zagovaranja terorizma, niti prijetnje Republici Srpskoj. Riječ o britkoj kritici cinične realnosti međunarodne politike, u Evropi i na Balkanu; o međunarodnom oprostu zločina: predsjednik Republike Srpske Radovan Karadžić je u Hagu, ratni komandant Republike Srpske Ratko Mladić je u Hagu a srpski predsjednik Boris Tadić dobija – lentu njihove državne tvorevine. Logično, zar ne?Zato, da se ne lažemo, ovdje nije riječ o pogrešnom čitanju jednog teksta. Analiza tajminga reakcija i sadržina diplomatske note Beograda govore da je za svega šest dana od pojavljivanja teksta smišljena prava politička akcija. Crtanje političke mete na čelu Andreja Nikolaidisa; pokušaji da mu se za ruku zakači žuta traka vrlo je proračunata igra zamjene teza.
Crnogorski “balkanski špijuni”: Krenimo od tajminga reakcije Beograda. Tekst se pod naslovom Šta je ostalo od Velike Srbije prvo pojavio na e-novinama, portalu Petra Lukovića. Bez reakcija. Sljedećeg dana, isti tekst istog autora osvanuo je na sarajevskom portalu Žurnal.info. Opet šutnja.
Tek kada je tekst, redakcijski opremljen i naslovljen Šminkanje političkog monstruma objavljen na Portalu Analitika, zatalasale su se ispostave Beograda u Crnoj Gori, reagovala je srpska Sparta. Dojučerašnji zagovornici ideje krvi i tla, okoreli nacionalisti koje i dan-danas obučava jedan Tadićev savjetnik iz Beograda odjednom su počeli da tragaju i istražuju lik i djelo Krivokapićevog savjetnika, tobože istražujući korijene novokomponovanog crnogorskog fašizma.
Ništa se ne dešava slučajno: matična država (čitaj: Vlada u Beogradu) je procijenila da bi hajka na Nikolaidisa – odnosno na državu Crnu Goru - mogla da bude politički profitabilna, možda čak i međunarodno korisna. Zato su ovdašnji izvršioci radova brzo reagovali da – napadima na Nikolaidisa – zarade udarničke patriotske značke.Najzanimljivija je, ipak, protestna diplomatska nota Beograda. Materijal koji je diplomatski kurir dostavio crnogorskom Ministarstvu vanjskih poslova je - izvod iz brižljivo pripemanog dosijea Andreja Nikolaidisa u kojem su tekstovi, ne samo aktuelni sa Portala Analitika ili e-novina, nego i raniji iz Pobjede 2009. godine ili Žurnala 2010. Ispostavilo se da beogradske službe prate Nikolaidisa još od 2003. godine, još od objavljivanja romana Mimesis čiji su djelovi - dio dodatnog materijala diplomatske note! (vidi sliku - Mimesis i drugi skandali)
Revizija istorije: To je krunski dokaz da problem nije u jednom Nikolaidsiovom tekstu, niti u jednom pasusu o Boletu.
Nikolaidis je ukazao na banalnost međunarodne pravde i jedne istorijske istine: entitet Republika Srpska nije nastao tek političkim izjašnjavanjem na Karadžićevom i Plavšićkinom referendumu nego i na etničkom čišćenju neSrba – na zločinima u Srebrenici i drugim mjestima gdje je izvođena javno proklamovana politika humanog preseljenja. Osim te istorijske istine, pisac je ukazao na još jednu, aktuelnu, istinu: zvanični Beograd na žalost nije napravio otklon od tog dijela nasljeđa.
Naprotiv: ovonedjeljna diplomatska nota Beograda je, u stvari, najbolja potvrda da je beogradski imperijalni projekat živ. Uostalom, ako Beograd priznaje međunarodni integritet Bosne i Hercegovine, zašto Vlada Srbije diplomatski reaguje na kritiku dijela druge države? Prosto: Zato što je to dio sopstvenog dvorišta unutar projekta Velike Srbije. Uostalom, i danas zvanična politika Srbije glasi: Crnogorci, baš kao i Makedonci i Muslimani, postoje tek od Drugog svjetskog rata. Nije šala, pogledajte zvaničan sajt Ambasade Republike Srbije u Podgorici. "U drugoj Jugoslaviji, pored starih, proglašeni su novi narodi (makedonski, crnogorski, pa čak i muslimanski)..." – tako piše u istoriji srpskog naroda nakon Drugog svjetskog rata. Crnogorci, izmišljena nacija komunizma, zvuči tako radikalno? Ne - to je dio važeće, državne istine.
U tome je suština teksta Andreja Nikolaidisa - on je razotkrivanje; prosto je strgao na brzinu navučenu demokratsku masku sa lica zvaničnog Beograda ali i beogradskih ispostava u Crnoj Gori. Jer, ponovimo: ovdje se ne radi o pogrešnom čitanju teksta, ideološkom ili nacionalnom sljepilu nego o programskom pokušaju revizije istorije. Cilj aktuelne propagandne akcije – koja se sprovodi uz podršku patriotskih srpskih medija - je širenje nove istorijske istine: Andrej Nikolaidis je terorista; Srebrenica je bila kamp za rekreaciju; Radovan Karadžić i Ratko Mladić su u Hagu na ljetovanju...
Ko drukčije kaže – kleveće, laže.
Draško ĐURANOVIĆ
