Od 1969. godine ovaj datum se obilježava kao Svjetski dan telekomunikacija, a od 2007. godine kao Svjetski dan telekomunikacija i informacionog društva.
U fokusu obilježavanja ovogodišnjeg Svjetskog dana telekomunikacija i informacionog društva, ITU je istakao temu “Povezivanje do 2030. godine: Informaciono komunikacione tehnologije za Ciljeve održivog razvoja”. Tokom obilježavanja ovog značajnog datuma, ITU će zainteresovanu javnost i subjekte podsjetiti o doprinosu koji su informaciono komunikacione tehnologije (ICT) ostvarile u napretku informacionog društva i predstaviti “Agendu Povezivanja do 2030. godine za globalni razvoj telekomunikacija/ICT-a“. Nezaobilazno je ovom prilikom pomenuti napredak koji je tehnologija postigla u tranziciji ka pametnom i održivom razvoju, sa akcentom na iznalaženju specifičnih ICT rješenja i praćenju posljednjih trendova u kontekstu podspješivanja održivosti ekonomije, životne sredine i društva, imajući u vidu pet strateških ciljeva Agende: razvoj, sveobuhvatnost, održivost, inovacije i partnerstvo.
Agencija za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost ovim povodom podsjeća da se u Crnoj Gori primjenjuju najsavremenije tehnologije za pružanje elektronskih komunikacionih usluga, kao i da ponudom elektronskih komunikacionih usluga i nivoom razvoja elektronskih komunikacionih mreža idemo u korak sa razvijenim državama.
Uz promovisanje zajedničkih iskustava i primjenu najbolje prakse, kao i blagovremeno usvajanje primjenjivih politika razvoja elektronskih komunikacija od strane Vlade Crne Gore, u okvirima predvidive, razvijene i harmonizovane regulatorne politike Agencije za elektronske komunikacije i poštansku djelatnost, shodno njenim nadležnostima, nastavlja se razvoj tržišta elektronskih komunikacija, uz praćenje potreba korisnika za kvalitetnim i pouzdanim korišćenjem elektronskih komunikacionih usluga.
Trend povećanja broja korisnika elektronskih komunikacionih usluga prisutan je u Crnoj Gori i tokom prethodne godine, sa značajnim razvojem pristupnih mreža nove generacije (NGA), te rastom broja priključaka na elektronske komunikacione mreže, naročito fiksnog širokopojasnog pristupa, kao i brzine pristupa internetu, o čemu svjedoči i statistika:
Na kraju 2019. godine, broj fiksnih pretplatničkih linija iznosio je 188.175, što predstavlja povećanje od 8,85% u odnosu na 2018. godinu.
Broj korisnika mobilne telefonije u Crnoj Gori je na kraju 2019. godine iznosio 1.150.998, što je za 1,46% više u poređenju sa 2018. godinom;
Broj priključaka za distribuciju TV programa (AVM sadržaja) na kraju prošle godine je iznosio 246.722. U odnosu na kraj 2018. godine, broj priključaka usluga distribucije AVM sadržaja putem različitih platformi (KDS/IPTV/DTH/DVB-T2), uvećan je za 7,79%.
Na kraju 2019. godine broj korisnika fiksnog širokopojasnog pristupa je iznosio 178.587, pokazujući trend rasta za 13,19% u odnosu na godinu ranije.
Broj korisnika koji su pristupili internetu putem optike se u toku 2019. godine povećao za 32,77% u odnosu na 2018. godinu, tako da je na kraju 2019. godine bilo ukupno 63.113 korisnika FTTx priključaka.
Uz trend rasta broja pretplatnika, posebno je značajan razvoj pristupnih mreža nove generacije tzv. NGA (Next Generation Access) mreža, koje omogućavaju širokopojasni pristup brzinama većim od 30 Mb/s. Na kraju 2019. godine 80,32% domaćinstava u Crnoj Gori je bilo pokriveno NGA pristupnim mrežama (FTTH/B, HFC/DOCSIS 3.0 i VDSL). Pri tome je naročito potrebno istaći razvoj optičkih pristupnih mreža (FTTH/B - Fiber To The Home/Building), što je evidentno kroz broj instaliranih FTTH/B priključaka, koji je na kraju 2019. godine iznosio je 158.910 i time bio za 33,49% veći u poređenju sa krajem 2018. godine. Pokrivenost NGA mrežama, a u okviru njih i FTTH/B pristupnim mrežama, u odnosu na broj domaćinstava u Crnoj Gori, iznad je prosjeka u EU.
Kompozitna pokrivenost stanovništva Crne Gore signalom mobilnih mreža na kraju 2019. godine je iznosila cca. 99% za GSM tehnologiju (2G), cca. 98% za UMTS tehnologiju (3G) i cca. 98,5% za LTE tehnologiju (4G). Na kraju 2019. godine u LTE/LTE-Advanced mrežama mobilnih operatora u Crnoj Gori je omogućena usluga prenosa podataka sa protokom od 10 M/s ili više na teritoriji gdje živi preko 97% stanovništva Crne Gore.
Prema mjerenjima parametara kvaliteta usluge u mobilnim mrežama, koje je Agencija sprovela krajem 2019. godine, u mrežama sva tri mobilna operatora, prosječna brzina prenosa podataka u urbanim oblastima je iznosila preko 15 Mb/s prema korisniku, a od korisnika preko 20 Mb/s.
Broj korisnika koji su pristupili internetu preko mobilnih mreža, tokom decembra 2019. godine iznosio je 505.535 i veći je za 9,42 % u odnosu na decembar 2018. godine.
Ukupan internet saobraćaj koji su ostvarili korisnici u fiksnim elektronskim komunikacionim mrežama tokom 2019. godine je iznosio 225,94 PB, što je za 35% više u odnosu na godinu prije.
Elektronske komunikacione usluge u Crnoj Gori pruža 34 operatora.
Ističemo visok nivo ulaganja u ovaj sektor, koja su operatori u Crnoj Gori realizovali tokom posljednjih godina. Tako je 2015. godine nivo investicija iznosio 51,6 miliona eura, tokom 2016. godine je iznosio 116,4 miliona eura (50,8% ukupnih prihoda sektora), 2017. godine operatori su uložili 101 milion eura, u 2018. godini 91,5 miliona eura, dok je u 2019. godini u sektor elektronskih komunikacija investirano cca. 78,66 miliona eura.
Višegodišnjim visokim nivoom investiranja utvrđuje se dalji stabilan razvoj elektronskih komunikacionih mreža i tehnološkog napretka, dok raznoliko, konkurentno i dinamično tržište elektronskih komunikacionih usluga može samo doprinijeti budućem razvoju pouzdanih i efikasnih komunikacionih mreža.
Elektronske komunikacione mreže i usluge su imale izuzetno značajnu ulogu tokom pandemije korona virusa (COVID-19). Obezbijeđeno je nesmetano i kontinuirano funkcionisanje brojnih postojećih, kao i novih e-usluga, te integritet i neprekidnost funkcionisanja mreža u uslovima izrazito povećanog saobraćaja i zahtjeva korisnika za dodatnim kapacitetima i većim brzinama prenosa, nakon što su se pokazali neophodni za: rad od kuće, e-učenje i sprovođenje obrazovnih programa na daljinu, elektronsko plaćanje, e-trgovinu, ali i mnoge druge aspekte povećane komunikacije putem društvenih mreža.
Stabilnost funkcionisanja elektronskih komunikacionih mreža i usluga pod ovakvim vanrednim okolnostima samo je još jedna potvrda uspješnosti poslovanja operatora i njihovih kontinuiranih investicija u visoka tehnološka rješenja sa jedne strane, te stručnosti i odgovornosti zaposlenih u sektoru elektronskih komunikacija, sa druge strane, koji su, između ostalog, rezultat predvidivog i stabilnog regulatornog okvira i kvalitetne politike razvoja sektora elektronskih komunikacija.
