Istorija može biti nauka samo ako se bazira na vrijednosnim principima, a time je i istoriografija aksiološka nauka. Međutim ako se pristupi stvarnoj komparaciji činjenica, može se viđeti da su se odnosi tokom istorije mijenjali.
Bez obzira koliko su stalne odlike ljudske prirode, iste su se u drugim odnosima upodobljavale i drukčije izražavale, a naročito se vidi da danas, i kod nas i u svijetu, postoje drugačiji odnosi, nego što su ikad ranije bili u istoriji.Istorija Balkana je istorija raznih ljudskih zajednica, koje su se ponekad sukobljavale, ponekad mirno živjele, a ponekad, povezivajući se, stvarale osobenu multietničku i multikulturnu sredinu.
Kroz nju se prelama praktično sve što na nju može da utiče: politički, vjerski, ideološki, institucionalni i skoro svi drugi stavovi pojedinih istoričara i odgovarajućih kovitlanja u društvu.
„No kršna i siromašna Crna Gora ne haje ni za Nemanje, ni za Murate, pa ni za Bonaparte; svi oni biše pa i preminuše, i mač svoj o Crnogorce đekoji opitaše, pa nestaše, a Crna Gora ostade do vijeka i strašnoga Suda u svojoj volji i slobodi, a to je u slavi“ - Njegoš.
Izjava, slavnog Petra II Petrovića Njegoša, ima vrijednost u svim epohama i u svakom vremenu, bez obzira na aktuelni istorijsko-politički kontekst, kao velika poruka, opomena i jasan pokazatelj.
Članice pokrajinskog odbora AFŽ za Crnu Goru i Boku
Ustanak kao društvena pojava ima karakter masovnosti, pojava širokih slojeva porobljenih naroda sa ciljem sticanja slobode i nezavisnosti. Drugi svjetski rat je bio oslobodilački i antifašistički.
Svima je poznat istorijski diskurs o tome kako je fašistička ideologija dovela do Drugog svetskog rata i kako je crnogorsko društvo stupilo u borbu sa fašizmom i protiv njega. Ovaj veličanstveni događaj, najveći u istoriji crnogorskog naroda, postao je temelj njene državnosti, njen procvat i slava, njena tradicija.
Crnogorska prošlost obiluje izuzetno važnim događajima. Među brojnim značajnim datumima iz prošlost naše države ističe se 13. jul 1878. godine, kada je Crna Gora proglašena za suvernu i međunarodno priznatu državu.
Na isti dan 1941. počeo je u teritorijalno malenoj Crnoj Gori, opštenarodni ustanak protiv fašizma u porobljenoj Evropi, jedini takav po svojoj masovnosti i mobilizaciji, koji je privukao pažnju Evrope i svijeta. Nije mnogo naroda imalo takav istorijski fenomen i podvig, na što moramo biti ponosni.
Oba autentična crnogorska događaja su oličenje crnogorskog bića, kao tradicija koja se poštuje, a antifašizam nameće kao obrazac ponašanja kojim se afirmišu sve one ljudske vrijednosti tako usađene od pamtivijeka u našem narodu, orijentisanog na borbu protiv fašizma i fašističke ideologije.
Sticajem istorijskih okolnost Crnogorci su postali ratnički narod. Bili su čuveni po tome što su u svojoj hiljadugodišnjoj tradiciji vodili uspješne oslobodilačke borbe, protiv moćnih osvajača. Crna Gora bila je poznata kao glavno ustaničko izvorište i poprište.
Crnogorski ustanak je bio podsticaj borbe i morala u drugim krajevima Jugoslavije, kao i progresivnog čovječanstva za uništenje fašizma u Drugom svjetskom ratu i svoj puni doprinos baštini univerzalnih ljudskih vrijednosti. Tokom ustanka postignuta je takva narodna sloga i jedinstvo kao najviši odraz i plod njegove istorijske zrelosti i njegovih slobodarski potencijala.
I dok nastaje ovaj tekst, Nikšić slavi 18. septembar, Dan oslobođenja - od fašizma i svih njegovih kolaboracionista, kvislinga i drugih izdajnika.
Nikšić je poznat po slobodarskom duhu i antifašističkoj borbi kroz istoriju, a o tome govore spomenici, obilježja i svjedoci otpora fašizmu. Nikšić ima 45 narodnih heroja.
„Ja sam komandant partizanske čete i komunista. Vi nacionalisti ste obične sluge okupatora. Prezirem vas, kao ljudska ništavila. Poručite mojoj rodbini da ne pokušava da traži milost za mene“ – Ljubo Čupić
„Strijeljan, ali nikad ubijen“
Ova naša slavna tradicija mora ostati i opstati u našim sjećanjima. Činjenica je da nas antifašistička borba povezuje sa najboljim dijelom čovječanstva, onim koji je pobijedio te 1945.
Svjedočimo eskalaciji istorijskog revizionizma Drugog svjetskog rata i NOB, a to je samo uvreda za stotine hiljada antifašističkih boraca. Jugosloveni su drugi na svijetu po broju palih boraca protiv fašizma u odnosu na broj stanovnika, poslije naroda SSSR-a. Veliki su bili gubici Crnogoraca.
(Autor je član KO GI 21. maj za Podgoricu, završio Vojnu akademiju kopnene vojske i Generalštabnu akademiju, obavljao rukovodne funkcije u MUP CG)
10
