Koncept Otvorenog Balkana nema za cilj okupljanje zemalja regiona na temelju dobrosusjedskih odnosa, čija bi politika biti građena na povjerenju i partnerstvu u političkom i ekonomskom smislu. Cilj Aleksandra Vučića je stvaranje velike Srbije.
„Imate Edija Ramu, koji forsira Otvoreni Balkan, ali se postavlja pitanje u kojoj mjeri je to izraz težnje albanske političke klase, albanskog društva, koliko ta politika ima podršku. Očigledno je da je on, što se tiče njega lično i njegovog poretka u Albaniji, našao zajednički jezik sa Vučićem. Imajuću u vidu i njegove aspiracije, i on je često davao izjave u kojima se, kao i Vučić, postavljao kao vođa albanskog naroda u najširem smislu te riječi. Kao što Vučić okuplja srpstvo glumeći dijasporu“, ocijenio je jedan od lidera Građanske inicijative 21. maj Rade Bojović.
Isto za Albaniju želi Edi Rama, ali mu se na tom putu našao premijer Kosova Aljbin Kurti, koji je u tom konceptu prepoznao opasnost po region.
„Edi Rama u svom političkom programu nema veliku Albaniju. Ako govorimo o partiji Aljbina Kurtija, on ima u programu ujedinjenje sa Albanijom. Pročitajte program. Ja ne kažem da on u ovom trenutku to traži, ali to ima. To je paradoksalno, jer dva glavna politička protivnika trenutno na Balkanu jesu Rama i Kurti, očajni odnosi“, kazao je psiholog Žarko Korać.
Balkanske zemlje su višenacionalne i to „bode oči“ nekim liderima evropskih država, koji potenciraju da od njih naprave vještačke, jednonacionalne države. Neuspješnost takvog eksperimenta vidljiv je na primjeru Bosne i Hercegovine.
„Ta teza je pogubna za Crnu Goru ako imamo u vidu da je ona u ustavnopravnom smislu građanska država, da je de facto u političkom smislu jedno multietničko društvo i ima taj iskaz. Slažem se da ta politika postoji i da je iz određenih evropskih centara bila očigledna početkom devedesetih godina. Vidi se i danas, i kroz podršku Otvorenom Balkanu, gdje imate tu priču o velikoj Albaniji i o velikoj Srbiji, koja na taj način treba da bude sada ‘ekonomsko sastavljanje“, kazao je Bojović.
Ekonomski aspekt Otvorenog Balkana, koji mnogi predstavljaju kao najveću prednost te inicijative, za Bojovića je takođe upitan.
„Ta regionalna inicijativa se predstavljala kao neka dobra ekonomska priča, iako je ona krajnje upitna za Crnu Goru. Čak je iz ekonomskih razloga teško održiva. Crna Gora je članica CEFTE, pa taj trgovinski sporazum u mnogo čemu nije funkcionalan kako je zamišljeno. Svi se žale na određene probleme i sad kad to posmatrate tako, postavlja se jedno prethodno pitanje, ko to nudi? Koja je to politika koja to nudi, ko to kreira?“, ističe Bojović.
Adresa sa koje stiže ta politika je Beograd. Bojović podsjeća da je Vučić do juče u tome imao podršku Njemačke, ali i nekih američkih zvaničnika.
„Ovo je, pored Berlinskog procesa, jedna potpuno drugačija priča, započeta sa Trampovom administracijom, koja je to pogurala. Produkt je da ta priča sada ima podršku jednog dijela sadašnjeg Stejt departmenta, Eskobara i njegove misije“, dodaje Bojović.
Sagovornici Gradske televizije saglasni su u ocjeni da Otvoreni Balkan ne može dobiti podršku ni Bosne i Hercegovine, ni Crne Gore, ali ni Kosova, jer premijer Kurti ima posebne razloge da se ponaša progresivnije od albanskog premijera.
