“Vizija Crne Gore je da do 2020. godine postane jedna od vodećih platformi za razvoj biznisa u jadranskoj regiji, imajući u vidu regionalnu pripadnost, relativno malu teritoriju, stabilno makroekonomsko i političko okruženje, kao i dokazanu politiku otvorenosti”, navodi se u Strategiji privlačenja stranih direktnih investicija (SDI) do 2015. godine, koju je ove sedmice usvojila Vlada.
Ostvarivanje te vizije zamišljeno u dvije faze, od kojih se prva odnosi na period do 2015. godine i predviđa ostvarivanje ukupnih investicija od 1,6 milijardi EUR, odnosno 530 miliona godišnje.
Strategijom je planirano i otvaranje deset hiljada novih radnih mjesta. Pri tome će ukupni uticaj biti na nivou od 32 hiljade novih radnih mjesta, kroz pokretanje lanca podrške realizaciji investicija koje se sprovode.
“Projektovani broj novih radnih mjesta zasnovan je na očekivanom oporavku crnogorske privrede, kao i njihovom otvaranju, prije svega, u sektoru uslužne privrede, koja je radno-intenzivna djelatnost sa niskom stopom rasta produktivnosti rada, koja zapošljava veliki broj osoba”, navodi se u Strategiji, koju je pripremila Agencija za promociju investicija (MIPA).
Planirano je i podsticanje ravnomjernijeg regionalnog razvoja, tako što bi najmanje 20 odsto investicija bio usmjeren na sjever Crne Gore, u poređenju sa sadašnjih šest do osam odsto.
“Osnova za projektovanje 20 odsto učešća investicija na sjeveru Crne Gore u ukupnim nalazi se u postojećim neiskorišćenim potencijalima kojim taj region raspolaže, prepoznatim investicionim projektima iz oblasti energetike, poljoprivrede, turizma, pokretanju industrijske proizvodnje, kao i ciljanom ravnomjernijem regionalnom razvoju”, objašnjeno je u Strategiji.
Tako definisani cilj bi, kako je saopšteno, trebalo da opredijeli i buduće podsticaje za privlačenje stranih investicija na lokalnom i nacionalnom nivou.
Crna Gora bi u cilju privlačenja stranih investicija trebalo i da se okrene brzorastućim tržištima, tako što bi se najmanje 20 odsto ulaganja realizovalo preko investitora iz tih ekonomija. U tom smislu će, kako je najavljeno, biti razmotritene mogućnosti privlačenja investitora iz zemalja BRIK-a -
“Okretanje brzorastućim ekonomijama zasnovano je na trenutnom stanju u EU, koju karakteriše recesija i pad investicionog interesovanja, kao i zainteresovanosti investicionih partnera iz zemalja BRIK-a, prije svega Kine, za infrastrukturne projekte i oblast energetike”, navedeno je u Strategiji.
Tim dokumentom su definisani i prioriteti kojima će u narednom periodu biti posvećena posebna pažnja, a odnose se na nastavak regulatorne reforme, poboljšanje konkurentnosti, jačanje institucionalnih kapaciteta za privlačenje SDI, razvoj partnerskih odnosa na nacionalnom i lokalnom nivou, kao i dalju promociju i komunikaciju za ciljane sektore i tržišta.
Ciljeve i prioritete prati odgovarajući akcioni plan sa listom generalnih, fokusiranih i promotivnih strateških mjera, prepoznatim nosiocima aktivnosti, kao i lista indikatora za mjerenje rezultata. Tu spada rast ukupnih i SDI po stanovniku, povećanje grinfild /greenfield/ investicija, porast broja stranih investitora, zaposlenosti i zajedničkih projekata koje će Agencija promovisati u saradnji sa partnerima na nacionalnom i lokalnom nivou.
Agencija za promociju investicija ima zadatak da maksimizira uticaj ulaganja u Crnoj Gori kroz njenu transformaciju u vodeću platformu za razvoj biznisa u regionu, otvaranje novih radnih mjesta i održivi razvoj.
Agencija će, kako je objašnjeno, nastojati da za predložene aktivnosti traži dodatni novac, što će u velikoj mjeri uticati na mogućnost njihove realizacije.
“To znači da će finansiranje predloženih aktivnosti biti obezbijeđeno iz budžeta, od institucija koje mogu pružiti finansijsku podršku tokom pristupnih pregovora, kao što su IPA fondovi, ali i prikupljanjem novca od zajedničkih aktivnosti sa stranim investitorima”, objašnjeno je u Strategiji.
Agencija ima centralnu ulogu u poslovima promocije i privlačenja stranih investicija u Crnoj Gori, u čemu joj pomažu i druge institucije u okviru javne uprave, a posebno resorna ministarstva.
“Imajući u vidu budžetska ograničenja, neophodno je poboljšati razmjenu informacija u okviru sistema. Saradnja između institucija je bitan faktor kada je u pitanju privlačenje stranih investicija. Stalne konsultacije ne samo da su važne zbog usaglašavanja krajnjeg cilja, već i da bi se izbjegla zabuna kod stranih investitora u dijelu uloge i nadležnosti”, navedeno je u Strategiji.
Crna Gora, kako se dodaje, raspolaže jedinstvenom kombinacijom uglavnom neiskorišćenih resursa, pogotovo u sjevernom dijelu zemlje i ima relativno mladu i dobro obrazovanu radnu snagu. Zahvaljujući obnovljenoj nezavisnosti i snažnim promotivnim aktivnostima u prethodnom periodu, Crna Gora je prepoznata kao investiciona lokacija na globalnom nivou.
Radna snaga, poreski sistem i dosadašnji uspjeh u privlačenju stranih direktnih investicija, glavne su poluge koje jačaju povoljan investicioni ambijent u Crnoj Gori.
U Strategiji je ocijenjeno i da Crna Gora ima ogroman potencijal za buduće privlačenje direktnih stranih ulaganja, ali i da će realizacija velikih projekata zavisiti od situacije na svjetskom tržištu.
Crna Gora je 2011. godine zabilježila smanjenje priliva SDI, što je posljedica opadanja vlasničkog kapitala i dužničkih ulaganja, dok je u periodu od 2006. do 2009. imala najveći priliv po stanovniku u Evropi.
Ukupne SDI su u periodu 2006. do 2009. godine iznosile preko tri milijarde EUR, od čega je samo u 2009. ostvaren priliv od 1,07 milijardi.
Izvor:MINA-BUSINESS
