Iako je Zakonom o izgradnji i uređenju prostoru, koji je na snazi od 2008.godine, predviđeno da u roku od pet godina svi stambeni i poslovni objekti imaju obezbijeđen prilaz za osobe sa invaliditetom, sve čelne institucije u našoj državi to nemaju: ni Vlada, ni Parlament niti Predsjedništvo. A ako oni koji treba da služe kao primjer ne poštuju zakon, zašto bi to očekivali od drugih društvenih institucija?
Pomenutim Zakonom iz 2008.godine, članom 73 predviđeno je da se izgradnja objekata u javnoj upotrebi vrši na način kojim se licima smanjene pokretljivosti obezbjeđuje nesmetan pristup, kretanje, boravak i rad.
Takođe, naznačen je i precizan rok do kada institucije moraju imati obezbijeđen prilaz: pet godina, od dana kada je Zakon stupio na snagu. Rok ističe ove godine, a većina objekata u Glavnom gradu nema obezbijeđen prilaz.
“Stambeni i stambeno-poslovni objekti sa 10 i više stanova moraju se izgrađivati na način kojim se obezbjeđuje jednostavno prilagođavanje objekta, najmanje jedne stambene jedinice na svakih 10 stanova za nesmetan pristup, kretanje, boravak i rad lica smanjene pokretljivosti”, navodi se, da preciziramo, u Zakonu.
Milorad Hajrović iz Udruženja mladih sa hendikepom, u razgovoru za Portal Analitika ocjenjuje da je veoma mali broj institucija dostupan licima sa invaliditetom, a nerijetko se dešava da su rješenja polovična.
“Ne znači da je problem u potpunosti riješen ako je obezbijeđen prilaz. Imamo primjere gdje postoje prilazne rampe, ali ne postoji lift, tako da lica sa invaliditetom ne mogu neometano da se kreću po zgradi neke institucije”, dodaje Hajrović.
Prema njegovim riječima, primijećeni su pomaci u odnosu na raniji period.
“Moram priznati da su pojedine institucije, kao fakulteti, obezbijedili prilaz. To je pomak upoređujući sa prethodnim godinama, ali je stanje i dalje na nezavidnom nivou. Malo je onih koji slijede taj primjer”, ističe Hajrović.
Kaznene odredbe nijesu male: novčanom kaznom u visini od 300 (oko 44 hiljade eura) minimalnih zarada u Crnoj Gori kazniće se za prekršaj privredno društvo ili drugo pravno lice i preduzetnik, ako ne obezbijedi uslove za pristup i kretanje u objektu lica smanjene pokretljivosti!
Nadalje, kazna za nadležni organ ili pravmo lice je 50 (7.380 eura) minimalnih zarada.
Postavlja se pitanje, kako država, tj. Ministarstvo održivog razvoja i turizma pod čijom nadležnošću je ovaj problem, može da opominje ili kazni društvene institucije ukoliko se probije rok, kad bi prethodno morali sami sebe da opomenu.
Ekipa Portala Analitika je fotografisala samo neke od instutucija koje nemaju obezbijeđen prilaz. Između ostalih, tu su zgrade: Vlade Crne Gore, Parlamenta, Predsjedništva, Tužilaštva, Centralne banke, Ministarstva unutrašnjih poslova, Opštine, Pošte na bulevaru sv. Petra Cetinjskog, biblioteke “Radosav Ljumović”, kao i jedine državne apoteke u ulici Svetog Petra Cetinjskog koja radi 24 časa…
A.S.
