“1. decembar – dan borbe protiv AIDS-a se, širom svijeta, obilježava sa ciljem podizanja svijesti o HIV infekciji, ukazivanja na postignute rezultate u prevenciji i liječenju ove infekcije, pružanja podrške inficiranim osobama i odavanja pošte preminulima. Ovogodišnja kampanja ističe ulogu zajednice u obezbjeđivanju pristupa preventivnim servisima, kao i nediskriminatornom i neosuđujućem pristupu terapiji, njezi i podršci osobama pogođenim HIV-om”, saopštili su iz Instituta za javno zdravlje.
Procjenjuje se da je tokom 2018. godine u svijetu 1,7 miliona ljudi inficirano HIV-om, a da je 770.000 osoba umrlo od AIDS-a. Smatra se da u svijetu sa HIV-om živi 37,9 miliona ljudi.
Kako navode iz Instituta, u Crnoj Gori je, prema podacima iz Registra na kraju 2018. godine sa HIV-om živjela 221 osoba (196 muškaraca i 25 žena), što čini da je prevalencija ove infekcije u Crnoj Gori 0,03%.
“Prvi slučaj HIV infekcije u našoj zemlji je registrovan 1989. godine i od tada do kraja 2018. godine, registrovano je ukupno 277 osoba inficiranih HIV-om, od kojih je 136 (49%) osoba u momentu otkrivanja infekcije bilo u stadijumu razvijene bolesti (AIDS-a), a njih 141 je registrovano u asimptomatskoj fazi bolesti. U istom periodu 56 osoba je umrlo od AIDS-a. Najveći broj HIV infekcija (78%) dijagnostikuje se u uzrastu 20-39 godina, a značajno veći broj inficiranih su muškog pola. Najčešći put prenosa infekcije (88% slučajeva) je preko nezaštićenog seksualnog odnosa”, pojašnjavaju iz Instituta.
HIV (Virus Humane Imunodeficijencije) je virus koji se vezuje i uništava imune ćelije organizma. Osobe koje žive sa ovim virusom mogu da se osjećaju i izgledaju potpuno zdravo, da godinama nemaju simptome i uopšte ne znaju da su zaražene, a da prenose virus drugima. Jedini način da neko sazna da li je zaražen HIV-om je da uradi test na HIV.
“Virus HIV se prenosi nezaštićenim seksualnim odnosom sa inficiranom osobom, kontaktom sa inficiranom krvlju i sa inficirane majke na dijete tokom trudnoće, porođaja i dojenja. Ovaj virus se NE prenosi uobičajenim socijalnim kontaktom (ljubljenjem, grljenjem, rukovanjem); upotrebom javnih kupatila, bazena, tuševa, sauna; kašljanjem, kijanjem; liječenjem u bolnicama, ambulantama i kod stomatologa, ukoliko se primjenjuju uobičajene higijenske mjere; davanjem krvi i drugih organa; dijeljem zajedničkog pribora za jelo; ogrebotinama i ujedima domaćih životinja (pas, mačka, itd) i ujedima insekata; brigom o osobama zaraženim HIV-om i oboljelim od AIDS-a, ukoliko se primjenjuju uobičajeni higijenski standardi”, objašnjavaju oni
Rizik za prenos HIV-a povećava se stupanjem u rizične seksualne odnose (sa nepoznatim osobama, pod dejstvom alkohola i droga, mijenjanjem više seksualnih partnera/partnerki, nekorištenjem kondoma) kao i upotrebom nesterilnog pribora za injektiranje droga.
“Ako se HIV infekcija otkrije na vrijeme, u ranijem stadijumu, i ako se odmah započne sa liječenjem, osoba inficirana HIV-om može imati dug i kvalitetan život. Antiretrovirusni lijekovi dovode do smanjenja količine virusa ispod nivoa detekcije što sprječava prenošenje virusa na zdrave osobe. Važni elementi za održavanje dobrog kvaliteta života osoba sa HIV-om je, osim dostupnosti savremene terapije, i podrška porodice i zajednice”, naglašavaju iz IZJ-a.
U saradnji sa nevladinim organizacijama koje učestvuju u radu Nacionalne komisije za AIDS, organizovane su akcije testiranja u teško dostupnim populacijama.
Edukativne radionice za učenike i učenice srednjih podgoričkih škola sprovode se u saradnji sa studentima Medicinskog fakulteta, a za studente u Podgorici organizovana je akcija podjele kondoma i informaciono-edukativnog materijala.
