Gojković-Bukarica, koja kao klinički farmakolog na klinici ,,Dragiša Mišović“ u Beogradu, godinama je proučavala efekte jednog sastojka crvenog vina – rezveratrola, prirodnog antioksidansa koji proizvode biljke kao svoj vid odbrane protiv patogena. Ona je od 2003. istraživala uticaj prirodnog polifenola – rezveratrola - iz grožđa i crvenog vina i dokazala njegov uticaj na širenje krvnih sudova i snižavanje pritiska.
CRVENA TAJNA
- U praksi je utvrđeno da je upravo ispijanje vina ,,krivac“ za takozvani ,,francuski paradoks“ – značajno manju stopu mortaliteta od kardiovaskularnih bolesti kod Francuza i Švajcaraca u odnosu na druge populacije koje unose istu količinu zasićenih masti – navodi Gojković- Bukarica. Prema njenim riječima, veliki broj epidemioloških studija sugeriše postojanje negativne korelacije između potrošnje hrane koja sadrži visoku koncentraciju polifenola (voće, povrće, kakao sadržan u čokoladi itd.) ili pića (vino, posebno crveno vino, sok od grožđa, kafa, čaj itd.) i učestalosti kardiovaskularnih bolesti.
- Popularan izraz „francuski paradoks“ prvi je opisao St. Leger sa saradnicima (1979). On je ukazao na relativno nisku incidencu kardiovaskularnih bolesti među francuskim stanovništvom, nasuprot unosu velike količine zasićenih masnih kisjelina koji je glavni faktor za nastanak koronarne bolesti. Smrtnost od alkoholizma u Francuskoj je najveća u Bretanji gde se piju jaka alkoholna pića (kalvados), a najmanja na jugu Francuske (Medok) gdje se pije crveno vino – navodi sagovornica ključne akcente tih istraživanja.
RAZLIKA
Ona dodaje da su opsežne epidemiološke studije (MONICA, Framingham i Studija sedam zemalja) tokom koje su korišćeni identični kriterijumi za određivanje stope koronarne bolesti u različitim populacijama, potvrdila smanjenje stope oboljenja od sjevera do juga Evrope. - Upadljivo niska stopa koronarnih događaja zabilježena tokom opisanih analiza u Francuskoj, Kritu i u ostalim mediteranskim zemljama bila je u negativnoj korelaciji sa prisustvom faktora rizika u tim populacijama (npr. povišen krvni pritisak, visok LDL, nizak HDL holesterol, gojaznost, sedaterni način života, pušenje i dijabet). Iako su faktori rizika bili slični u populacijama drugih razvijenih zemalja Zapadne Evrope, kod njih je stopa koronarnih događaja bila znatno veća – ističe Gojković-Bukarica.
Takođe, ona podsjeća da su još tokom 90-ih godina određena istraživanja ukazala na to da sok od grožđa, kao i ekstrakti pokožice zrna grožđa dovode do širenja koronarnih krvnih sudova. Utvrđeno je, međutim, da ne posjeduju sve vrste vina jednaku koncentraciju ove vrste polifenola, odnosno da je procenat ove vrste polifenolnih jedinjenja veći kod nekih vina.
- Važno je piti visoko kvalitetno crveno vino koje u jednoj čaši sadrži visoku koncentraciju za zdravlje korisnih biljnih polifenola npr. rezveratrol, kvercetin. Sorte koje imaju najviše ovih sastojaka su kaberne, merlo i pino – zaključuje ona.
Mediteranska hrana
Prema riječima Gojković-Bukarice, danas, na osnovu velikog broja sprovedenih studija sa sigurnošću možemo reći da rezveratrol iz crvenog vina, divljeg nara i dr. ima značajnu ulogu u zaštiti našeg organizma od razvoja maligniteta, kardiovaskularnih i neuroloških oboljenja.
- Tako su u aprilu 2013. god. publikovani radovi PREDIMED studije u kojoj je 7.500 bolesnika svakodnevno snabdijevano mediteranskim obrocima bogatim ribom, maslinovim uljem, leguminozama, povrćem, voćem, bademima, orasima i crvenim vinom (250 ml), tokom prosječno pet godina. Ova opsežna istraživanja su potvrdila da mediteranska ishrana prevenira pojavu nepovoljnih kardiovaskularnih događaja – kaže sagovornica.
Mjera prije svega
Ljiljana Gojković-Bukarica upozorava da to što su jedinjenja iz vina korisna za organizam ne znači da treba pretjerivati.
- U svemu treba imati umjeren. Još je Paracelzus rekao da ,,lijek može biti otrov i otrov lijek, sve zavisi od doze“. Epidemiološke studije savjetuju konzumiranje do dvije čaše alkoholnih pića na dan. Ova količina ne djeluje na krvni pritisak ili ga čak smanjuje 2-4 mmHg. Najbolje je 200 ml crvenog vina za muškarce i 165 ml za žene – kaže sagovornica. Relevantna istraživanja ukazuju da već tri i više pića dnevno proizvode kontraefekat - povećavaju rizik obolijevanja od hipertenzije, miokardiopatije, šloga, hipertrigliceridemije, kancera dojke, neurodegeneracije, depresije, suicida, osteoporoze, kao i mortaliteta.
- Vino je kontraindikovano kod trudnica, oštećenja jetre i sa nekim ljekovima. Takođe, treba naglasiti oprez kod ljudi koji imaju nasljednu sklonost ka alkoholizmu, neko organsko oboljenje, migrenu, cirozu i alergije – ističe naša sagovornica.
