"Na osnovu Zakona o lokalnoj samoupravi uradili smo nacrt Odluke o ponavljanju roka za pokretanje postupka legalizacije bespravnih objekata na teritorijama 10 opština i na teritoriji glavnog grada.
Naime, smatramo da zahtjeve za legalizaciju treba podnositi u roku od devet mjeseci od dana stupanja na snagu Odluke o naknadi za komunalno opremanje zemljišta, Odluke o godišnjoj naknadi za korišćenje prostora za bespravne objekte i Odluke o kriterijumima za utvrđivanje vrijednosti državnog zemljišta na kojem je bespravni objekat sagrađen.
Ovim predlogom predložili smo da Predsjednici opština zaduže nadležne sekretarijate koji će u roku od 60 dana od donošenja ove odluke pripremiti i dostaviti nacrt Skupštini Glavnog grada/Opštine.
Razlozi zbog kojih vidimo krucijalno značajnim produženje roka za legalizaciju su sljedeći:
Broj podnijetih zahtjeva za legalizaciju je manji od polovine percipiranih i u analizama pominjanih bespravno sagrađenih objekata u državi, ponajviše kreiranoj zbunjenosti ali i razočarenja kod građana u odnosu opština i javnih institucija po ovom pitanju.
Negativna osjećanja građana prema zakonskim obavezama stvorena su usljed dugog čekanja građana na početak primjene Zakona o planiranju prostora i izgradnji objekata i na odluke koje je trebalo donijeti po opštinama. Zakon o legalizaciji neformalnih objekata, koji je 30.07.2018. usvojen nakon četiri godine stajanja u skupštinskoj proceduri, imao je u tri navrata odlagan početak primjene: najprije do 01.03.2017., zatim izmjenom od 28.02.2017. kada je početak primjene pomjeren na 31.07.2017., da bi opet novom izmjenom 10.07.2017. početak primjene bio odložen za 31.12.2017.
Novi zakon je dodatno regulisao proces legalizacije, što je pohvalno zbog cjelovitosti i primjene, ali je postavljeni rok bio kratak, neprecizne informacije su dolazile sa različitih adresa, dok su nadležni sekretarijati na opštinskom nivou bili nedovoljno pripremljeni za primjenu ovog zakona.
Ovjera elaborata izvedenog stanja, u posljednjim danima pred utvrdjeni rok, postala je nesnosna zbog velikih gužvi na šalterima područne jedinice Uprave za nekretnine. Tako su građani prekidali sa pribavljanjem potrebnih dokumenata za privođenje, ovog egzistencijalno važnog postupka, kraju.
Podsjećamo javnost a i nadležne u institucijama na lokalnom nivou da smo pored ove inicijative, u prethodnom periodu uputili i niz predloga medju kojima je potreba da se u skadu sa važećim Zakonom o socijalnom stanovanju i mogućnostima koje opštine imaju u domenu socijalne politike nađe modul da se pomogne socijalno najugroženijim slojevima u procesu legalizacije objekata osnovnog stanovanja.
Napominjemo da su troškovi života nepodnošljivo visoki za socijalno ranjive grupe i da će dodatni namet biti prepreka legalizaciji njihovih objekata ali i njihovog izlaska iz socijalne potrebe. Jasno je da se legalizacija vrši u javnom interesu, a taj javni interes trebalo bi da bude najočitiji kod legalizacije objekata osnovnog stanovanja socijalno ranjivih grupa. Stoga smo predložili da naknadu za komunalno opremanje na prostoru koji nije prva ekskluzivna i urbanistička zona, treba propisati u simboličnom iznosu za vlasnike objekata osnovnog stanovanja – za domaćinstva čiji mjesečni prihodi ne prelaze 200 eura po članu domaćinstva, računajući u članove lica koja je vlasnik bespravnog objekta dužan da izdržava. Takođe smo stava da korisnicima socijalne pomoći ovu naknadu ne bi trebalo naplaćivati, ali i da umanjenja treba primijeniti i kod otkupa zemljišta u državnoj svojini.
Podsjećamo opštinske predstavnike ali I resorno ministarstvo da će u nastavku procesa veliki izazov biti legalizacija etažnih stambenih objekata. Zbog očite odgovornosti koja je postojala, tražimo da opštine i ministarstvo preuzmu teret pripreme tehničke dokumentacije za etažne stambene objekate, jer imaju svoje službe koje mogu da preuzmu dobar dio tereta i podijele ga sa vlasnicima stanova u nelegalno sagrađenim objekatima. Utvrđivanje krivice za ove „propuste“ treba tražiti kasnije. Razlozi su jednostavni - Ako se traži od građana da se izmire obaveze koje su imali u prethodnom periodu jer su gradili nelegalno, mora se tražiti od investitora da izmire svoje objave u pogledu neizmirenih obaveza za izgradnju etažnih stambenih objekata ili da prihvate propuste svojih službi", zaključili su iz ADP Zid-a.
