Kompozitorski tim čine Antonio Babić iz Hrvatske, Uršula Jašovec iz Slovenije, Marijana Janevska iz Makedonije, Marko Kovač iz Bosne i Hercegovine, Sonja Mutić iz Srbije i Nina Perović iz Crne Gore. „Bokeško kolo“ izvešće dva ansambla - Festivalski orkestar KotorArta i Gradska muzika Kotora.
Ovim KotorArt nastavlja tradiciju festivalske porudžbine, u kojoj su ranije učestvovali domaći i inostrani kompozitori: Žarko Mirković, Marko Kovač, Ivan Marović, Ivan Mudi, Aleksandar Perunović, Ivo Josipović.
Za Ninu Perović ovogodišnja porudžbina bila je sasvim drugačije iskustvo, jer nije bila samo kompozitorka već je rukovodila složenim projektom. Vjeruje da novi zahtjev nije ni u kom pogledu ograničio autore, što potvrđuju očigledne razlike među samim varijacijama. Svako od kompozitora je zadatu temu predstavio kroz individualan stvaralački izraz i osoben muzički jezik.
- Izgraditi individualan muzički jezik za mene predstavlja dug proces u kom još uvijek tragam i u kom se još uvijek pronalazim. Mislim da „zadata tema“ ne postavlja uslove za teže ili lakše komponovanje, jer je toliko načina na koje ju je moguće tumačiti. Bitan je individualni stvaralački potencijal u odnosu prema temi. U tom pravcu razmišljam i kada je u pitanju melodija „Bokeškog kola“ – nije bitno pitanje izbora ove teme (bar ne iz mog ugla kao kompozitora), neke druge ili one koju sam sama reirala, već kompozicioni postupak koji primjenjujem i način na koji ostvarujem jedinstvenu muzičku cjelinu – kaže Perović.
POBJEDA: Do sada ste dva puta komponovali po porudžbini festivala KotorArt – horsku kompoziciju „Večernja molitva“, povodom 450 godina od smrti Blažene Ozane, i vokalno-instrumentalnu kompoziciju „Odrazi“, povodom deset godina od smrti don Branka Sbutege. Kako ocjenjujete dosadašnju saradnju sa festivalom KotorArt?
PEROVIĆ: Saradnja sa festivalom KotorArt je jedno od najboljih iskustava koje sam imala na profesionalnom planu. To je festival koji na odgovoran i temeljan način njeguje domaću scenu, paralelno sa predstavljanjem nekih od najznačajnijih imena svjetske kulturne scene. Velika mi je čast da sam dio takvog procesa.
POBJEDA: Kako je nastala kompozicija „Bokeško kolo“? Sa kojim ste se sve izazovima susreli prilikom stvaranja kompozicije?
PEROVIĆ: „Bokeško kolo“ je ostvareno zajedničkim radom šest kompozitora iz Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Makedonije, Slovenije, Srbije i iz Crne Gore. Tako ova kompozicija obuhvata široku lepezu muzičkog jezika šest autora, kao posljedicu autentičnog tumačenja zadate muzičke teme. Umjetnička transpozicija „Bokeškog kola“ zamišljena je kao ciklično djelo sastavljeno iz teme Bokeškog kola i pet varijacija za gudački orkestar, između kojih se javljaju prelazi za kamerne sastave Gradske muzike Kotora. Ovaj ciklus je svojevrstan omaž tradiciji i podrazumijeva karakterističan odnos instrumentalnih sastava za koje je namijenjen: gudačkog orkestra KotorArta i Gradske muzike Kotora. Najveći izazov bio je prevazići tehničku nekompatibilnost ova dva sastava i ostvariti zaokruženu muzičku cjelinu.
POBJEDA: Vama je, pored kompozitorskog rada, pripala i odgovornost za izgled djela u cjelini. Kako se osjećate u ulozi rukovodioca ovako složenog projekta i, ako se može reći, mentora kolegama kompozitorima? Da li je svaki kompozitor imao slobodu u izrazu ili je dobio određene instrukcije?
PEROVIĆ: Prvi put se nalazim u ovoj ulozi, a posebno uživam u novim iskustvima, pogotovo kada ona znače ovako privilegovan položaj. Kompozitorima sam dala potpunu slobodu, jer mi je namjera bila da dobijem upravo ono što poznajem kao njihov specifičan muzički senzibilitet i muzički jezik. To je istovremeno bio i princip po kom sam autore odabrala. Vjerujem da će spoj ovako različitih stilskih opredjeljenja slušaocu pružiti širok spektar zvuka, boja i tumačenja teme.
POBJEDA: Pored specifičnih senzibiliteta i muzičkog jezika, šta je to po čemu se još izdvajaju drugi kompozitori?
PEROVIĆ: Svi su istaknuti kompozitori mlađe generacije, uveliko prepoznati kao talentovani mladi umjetnici čiji se autorski pečat osjeća u svakoj od varijacija. Smatram da u tome leži bogatstvo i značaj ovakvog projekta i veliko mi je zadovojstvo da sa njima sarađujem.
POBJEDA: Koncepcija djela je pažljivo osmišljena. Brinuli ste o razlici u interpretatorskim sposobnostima dva ansambla - gudačkog i duvačkog. Kako se postiže jedinstvo djela s obzirom na različite senzibilitete, kompozitorski izraz i tehniku svakog od šest kompozitora?
PEROVIĆ: Poznato mi je da neki muzički seminari u Evropi upravo primjenjuju ovaj princip rada - spajanje manjih muzičkih cjelina različitih autora u jedinstveno djelo koje je uobličeno jednom tematikom. Na taj način smo se i mi oslonili na tradicionalnu formu teme sa varijacijama, što je i bio predlog organizatora, dok je odnos ova dva asambla uslovilo pitanje oblika djela. Naime, varijacije za gudački orkestar objedinjene su prelazima za manje muzičke ansamble Gradske muzike, da bi djelo na kraju bilo zaokruženo originalnom temom u izvođenju oba sastava. Zvuci, boje i tumačenja teme
POBJEDA: Vaše kompozicije su izvođene u Austriji, Italiji, Sloveniji, Hrvatskoj, Srbiji, Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori, Mađarskoj, Njemačkoj i Švajcarskoj. Da li ste imali priliku da upoznate muzičku publikuovih zemalja? Kakva su Vaša iskustva i saznanja o njoj, da li je brojna i „prava“? Kako biste opisali današnju publiku?
PEROVIĆ: Iskustva sa publikom su za sada pozitivna. Profil i brojnost publike zavisi prvenstveno od prilike i povoda kojim se djelo izvodi. Ona je prava onda kada je istraživački naklonjena, otvorena i zainteresovana za nove, drugačije i kompleksnije zvučne predstave, onda kada uspijeva da izmakne potrebi za opštim, prepoznatljivim mjestima (kao posljedica prethodno stečenog slušnog iskustva) i kada je prepuštena jedinstvenosti stila konkretnog autora - za takav odnos nije potrebno da ste profesionalac već samo ljubitelj muzike i konzument umjetnosti. Tada je publika prava.
POBJEDA: Nekada ste i Vi dio publike, jer umjetnost i „proizvodite“ i „konzumirate“. Na čiji biste koncert otišli?
PEROVIĆ: Konzumirajući umjetnost, istovremeno je „proizvodim“. Smatram da je to jedan isti proces, koji je nemoguće razdvojiti. Trudim se da pratim kulturna događanja na domaćoj i stranoj sceni, koliko je to moguće. Mnogo je koncerata koje bih voljela da ispratim, naročito onih koji uključuju repertoar kompozitora čija djela još nijesam imala prilike da čujem u okviru koncertnog izvođenja, na primjer Griseja, Berija, Adamsa, Perta, Gubajdulinu, Hasa, Abrahamsena i mnogih drugih.
POBJEDA: Osim rada na kompoziciji „Bokeško kolo“, na čemu trenutno radite? Kakvi su Vam planovi za naredni period?
PEROVIĆ: U narednom periodu očekujem izvođenje kompozicija u Sloveniji i Švajcarskoj, kao i objavljivanje CD-a u saradnji sa ansamblom Brass AG i RTV Slovenijom. Na „domaćem terenu“ sam angažovana u sjajnom projektu Varje Đukić koji se bavi poezijom poljske nobelovke Vislave Šimborske, a kao najveći poduhvat u sljedećoj godini, na kom već radim, izdvojila bih porudžbinu orkestarskog djela za Crnogorski simfonijski orkestar, u okviru Creative Europe – Music Up Close Network-a.
Nataša ĐAČIĆ
Pobjeda
