Izuzetno je bitno, kaže ona, da je u martu naša zemlja obaviještena od Savjeta ministara EU da je nakon razmatranja Izvještaja o ispunjenju početnog mjerila za Poglavlje 27 ispred 28 država članica, EU jednoglasno zaključila da se Crna Gora smatra dovoljno spremnom da u ovoj fazi počne pregovore.
- Time smo i formalno pozvani da dostavimo Pregovaračku poziciju za potrebe održavanja Međuvladine konferencije na kojoj bi ovo Poglavlje trebalo da bude otvoreno. Nacrt pregovaračke pozicije već je dostavljen Evropskoj komisiji i u fazi smo zajedničkog razmatranja tog teksta sa kolegama iz Evropske komisije – kazala je Vojinović.
Ono što je posebno važno, kako je dodala, jeste da imamo jasno definisan plan na osnovu kojeg ćemo u naredne četiri godine sprovoditi pravnu tekovinu EU za životnu sredinu i klimatske promjene.
- Shodno prioritetima postepeno ćemo rješavati otvorena pitanja u ovoj oblasti. Već 7. juna u Podgorici biće održan sastanak Pododbora za energetiku, saobraćaj, životnu sredinu i regionalni razvoj sa Evropskom komisijom u okviru Odbora za stabilizaciju i pridruživanje na kojem će se uraditi detaljan presjek stanja i dobiti smjernice za dalji rad – kazala je naša sagovornica.
Jedan od najvećih izazova u Poglavlju 27 je, kako je kako je istakla, obezbjeđivanje sigurnih i stalnih izvora finansiranja.
- Procjena je da je neophodno 1,429 milijardi eura. Iako obezbjeđivanje ovih finansijskih sredstava nije jednokratno, već tokom dužeg vremenskog perioda (za najzahtjevnije oblasti do 2035. godine), potrebno je da mudro gradimo finansijsku konstrukciju uključivanjem svih raspoloživih izvora finansija. Polazište je da se svaka aktivnost finansira iz onog izvora koji neće stvoriti dodatni finansijski teret na državni i opštinske budžete u smislu generisanja novog zaduživanja.
Tu su na prvom mjestu EU grantovi, posebno IPA, potom donacije, te sredstva iz državnog i opštinskih budžeta. Zbog prirode obaveza iz Poglavlja 27 (kao u oblasti kvaliteta vazduha i sprečavanja industrijskog zagađenja), određene aktivnosti biće finansirane od privatnog sektora (kompanija u oblasti industrije i energetike)-naglasila je Vojinović. Što se tiče lokalnog nivoa, a budući da veliki broj obaveza treba da realizuju opštine (u oblasti otpada, otpadnih voda…), naša sagovornica objašnjava da javno privatno partnerstvo sve više dobija na značaju kako bi vremenom postalo jedan od dominantnih izvora finansiranja infrastrukturnih projekata iz oblasti životne sredine.
- Uz to, budući da će od dana punopravnog članstva u EU Crna Gora postati korisnica strukturnih fondova, doći će do značajnog povećanja raspoloživih finansijskih sredstava na koje će naša država moći da računa za brojne zahtjevne aktivnosti iz Poglavlja 27. Najbitnije je u ovom kontekstu istaći da smo prepoznajući finansijski izazov za Poglavlje 27 u Zakonu o životnoj sredini razradili odredbe vezane za osnivanje eko fonda koji bi trebalo da bude ključni mehanizam za prikupljanje finansijskih sredstava i njihovo namjensko plasiranje u programe i projekte u oblasti životne sredine na državnom i lokalnom nivou – kazala je Vojinović.
Kako je istakla građani će svavako osjetiti benefite ulaganja u ovu oblast, navodeći da se ne radi o troškovima već isključivo o dugoročnim investicijama u unapređenje uslova javnog zdravlja i kvaliteta života, kao i konkurentnosti cjelokupne privrede. - Sprečavanje zagađenja je često skupo, međutim, otklanjanje zagađenja kada je šteta već učinjena neuporedivo je skuplje – zaključila je Vojinović.
Pobjeda
