Dokument, koji se od juče nalazi na javnoj raspravi, upozorava na negativne posljedice gradnje mreže cjevovoda preko NP „Lovćen“, doline Lima i doline Tare. Zbog toga, ako bude gradnje na tim područjima predlažu višestruku zaštitu ili odustanak.
Transportna gasna mreža u Master planu gasifikacije (MPG) proteže se od obalnog do sjevernog područja i uključuje povezivanje sa svim glavnim centrima. Prva faza podrazumijeva gasifikaciju primorja, druga Podgorice, a treća gradnju cjevovoda prema Nikšiću. Izgradnja mreže cjevovoda koštaće do 394 miliona eura.
Odustanak od gasifikacije sjevernih opština: “Temeljem provedene ekonomske optimizacije u okviru MPG, zaključeno je da obalna naselja treba smatrati prvom fazom realizacije sistema gasifikacije, cjevovode prema Podgorici drugom fazom realizacije, a odvojak Nikšić kao treću faze realizacije projekta. Prenosne gasovode prema planinskim naseljima Crne Gore valja razvijati samo u slučaju da je gasovod dio međunarodne veze prema Kosovu i Srbiji”, piše u dokumentu.Pri izradi portfolija proritetnih investicijskih projekata (PIP) koji je u toku, koridori predviđeni MPGsu se detaljnije obrađivali te je došlo do promjena u pogledu veličine mreže transportnih gasovoda, odnosno mreža se proteže od obalnog dijela prema sjeveru obuhvaćajući opštine Nikšić, Podgorica i Danilovgrad, a izostavljajući opštine sjevernog dijela.
Obrađivači predlažu gradnju dvije gasne elektrane: Ono što je najinteresatnije da se u Planu predviđa mogućnost gradnje elektrana na gas u Crnoj Gori, nakon 2020. godine. Kao lokacije, optimalne za gradnju gasnih elektrana, od ranije se pominju okolina Podgorice i kod Luke Bar.
“U procesu optimizacije snabdijevanja električnom energijom u scenariju A dodatno su modelirane dvije gasne elektrane s procijenjenom jediničnom veličinom od 100 MW i 300 MW (raspoloživo nakon 2020.) s ukupnom plinskom potrošnjom do 303 miliona metara kubnih gasa i optimizirane su”, konstatuje se uPlanu.
Dvije godine rada na Master planu: Zaključkom Vlade od 10. aprila 2014.godine, zadužilo se Ministarstvo ekonomije da koordinira pripremu „Master plana gasifikacije Crne Gore- Prioritetni projektni portfolio u Crnoj Gori“ te da ga, nakon pripreme, dostavi Vladi.
Rezultati projekta i definisanja prioritetnog investicionog plana za infrastrukturu o snabdijevanju gasom poslužiće Vladi Crne Gore i međunarodnim finansijskim institucijama kao temelj za donošenje odluka o infrastrukturnim ulaganjima. MPG generalno teritorijalno obuhvata cijelo područje Crne Gore. Konkretnije, teritorijalno obuhvata koridore širine 300 m predloženih pravaca trnasportne i distribucijske mreže gasovoda.
Koliko će gasa biti potrošeno: Analizirala se potreba i veličina potencijalnog podzemnog skladišta ili drugih rješenja za očuvanje fleksibilnosti snabdijevanja/potražnje za gasom.
“Ukupna potencijalna konačna potrošnja prirodnog gasa Crne Gore iznosi do 287 miliona m3 u baznoj godini i raste do 590 miliona kubika plina u 2040. U procesu optimizacije snabdijevanja električnom energijom, u scenariju A, dodatno su modelirane dvije gasne elektrane s procijenjenom jediničnom veličinom od 100 MW i 300 MW s ukupnom plinskom potrošnjom do 303 miliona metara kubnih. Potencijal velikih industrijskih potrošača Željezara Nikšić i Kombinata aluminijuma Podgorica procjenjuje se na otprilike 100 miliona m3 godišnje. Uslijed vrlo neizvjesne budućnosti ova dva relativno velika industrijska kompleksa i činjenice da industrijski proizvodi ne bi bili konkurentni na međunarodnom tržištu s postojećim cijenama gasa, potrošnja ove dvije industrije ne uzima se u obzir u analizama potrošnje GDMP”, poručuju obrađivači.
Evo kuda prolazi mreža cjevovoda: Pravci prenosnog sistema osmišljeni su uzimajući u obzir Jadransko- jonski gasovod (IAP) kao izvor snabdijevanja plinom. Prema trasi koju je već objavilaAnalitika. Gasovod iz Albanije ulazi u Crnu Goru blizu mjesta Štodra. Od granice, trasa ide u pravcu sjeverozapada prema Baru, preko poljoprivrednog zemljišta koje je veoma pogodno za izgradnju gasovoda. Kod Kameničkog mosta trasa prelazi rijeku na nekoliko mjesta i nastavlja ravnicom poljoprivredne namjene. Od tačke 16+868 (kilometara), trasa prolazi kroz stjenoviti i brdoviti teren prema Baru i zalivu Bigovica, gdje ulazi u more. Od zaliva Bigovicado Trstenog, gasovod se polaže na morsko dno (oko 33,6 km). Nakon izlaska iz mora trasa prolazi djelimično stjenovitim i brdovitim terenom koji se smatra komplikovanim za gradnju gasovoda u oblasti Lastve Grbaljske, Radanovića i dijelom blizu naselja gdje gasovod prolazi nedaleko od postojećih zgrada, na daljini manjoj od 30 metara -poslije Lastve Grbaljske, Radanovića, Radovića i Gošića. Od Gošića gasovod ide preko poluostrva planinskim terenom prema Hrvatskoj, gdje se postavlja podmorski dio gasovoda od Rta Dobreč, kroz Boku Kotorsku do mjesta izlaska u uvali Čipavica u Hrvatskoj.“Dva najveća grada su Podgorica i Nikšić, tako da su ova dva ogranka razmotrena najprije. S obzirom na položaj IAP, obalni dio prenosnog sistema Crne Gore prikazan je s kraćim prenosnim cjevovodom koji se odvaja direktno iz IAP sistema, kao što su ogranci Ulcinj, Tivat, Kotor i Herceg Novi. Drugi veliki dio gasnog sistema zasniva se na velikom ogranku do Podgorice koji vodi usmjeru prema Beranama. Od tog se glavnog cjevovoda odvajaju svi plinski prenosni cjevovodi do središta opština u središnjoj i sjevernoj Crnoj Gori. Pripremljen je elaborat uslova u životnoj sredini u odnosu na svaku dionicu plinskog prenosnog cjevovoda te su date preporuke. Hidraulička optimizacija i troškovi optimizacije provedeni su za tri opcije i povezanu cijenu ulaganja za sve prenosne linije i iznose između 303 i 394 miliona eura”, zaključuje se u dokumentu.
P.Zečević
