Zaštita biljnih sorti je ekskluzivno pravo dodijeljeno oplemenjivaču kao stvaraocu nove biljne sorte. Kao oblik zaštite prava intelektualne svojine, uvedena je da bi se oplemenjivačima omogućila ekonomska nadoknada za korišćenje njihovih sorti. Mogućnost da se u Crnoj Gori podstiče razvoj novih sorti biljaka kroz sistem zaštite ostvarena je krajem prošle godine kada je naša zemlja postala 73. članica Međunarodne unije za zaštitu novih biljnih sorti(UPOV). Riječ je o još jednoj međunarodnoj organizaciji sa kojom je Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja ostvarilo uspješnu saradnju na punopravnoj osnovi.
Stvaranje novih sorti je složen proces koji zahtijeva veliki trud, znanje i finansijska ulaganja, ugradnju naučnih saznanja iz oblasti genetike, oplemenjivanja bilja i veliko iskustvo i sveukupna intelektualna saznanja stvaraoca nove biljne sorte. Uprava za bezbjednost hrane je kroz kampampanju jačanja svijesti o sistemu zaštite biljnih sorti izradila informativni materijal. Predstavljene su su informacije o zaštiti novih biljnih sorti, utvrđivanju različitosti, uniformnosti i stabilnosti novih biljnih sorti radi dodjele oplemenjivačkog prava i priznavanja sorti, zatim o članstvu Crne Gore u Međunarodnoj uniji za zaštitu novih biljnih sorti, kao i stavljanju u promet sjemena domaćih čuvanih sorti poljoprivrednog bilja.
Takođe, proizvođačima sjemenskog i sadnog materijala dostaviće se i publikacije u kojima se obrađuju teme kao što su izuzeci od oplemenjivačkog prava (korišćenje materijala dobijenog sjetvom ili sađenjem zaštićene sorte), čuvanje sorte i upis u registar sorti, kao i testiranje novih biljnih sorti na upotrebnu i proizvodnu vrijednost.
U okviru projekta organizovane su obuke i radionice na temu usklađivanja i formiranja nacionalne sortne liste, u cilju edukacije i usaglašavanja sa EU legislativom iz ove oblasti.
Uspostavljanje i efikasno sprovođenje sistema zaštite biljnih sorti imaće pozitivne efekte na tržišnu konkurentnost domaćih proizvoda na svjetskom tržištu, uz upotrebu velikog broja novih zaštićenih sorti, koje se odlikuju boljim proizvodno-tehnološkim svojstvima, većim prinosima, otpornijim na bolesti i štetočine.
Kampanja o zaštiti biljnih sorti sprovodi se kroz EU projekat “Razvoj bezbjednosti hrane i fitosanitarnih službi u Crnoj Gori”. Cilj projekta je poboljšavanje bezbjednosti hrane i fitosanitarnih standarda za dobrobit potrošača i olakšavanje međunarodne i evropske trgovine poljoprivrednim i prerađenim poljoprivrednim proizvodima u Crnoj Gori.
