Izvršni direktor Centra za demokratsku tranziciju Dragan Koprivica smatra da je za povećanje povjerenja u izborni proces neophodno donošenje posebnog zakona o organima za sprovođenje izbora, kojim bi se redefinisao sistem izborne administracije, ali i povećao nivo profesionalnosti tih institucija.
- Neadekvatno definisan položaj, ovlašćenja i obaveze institucija za sprovođenje izbora glavni je problem izbornih procesa u Crnoj Gori. I na ovim izborima se pokazalo da politički predstavnici ne mogu objektivno primjenjivati izborni zakon i suditi o izborima. Pokazalo se i da izborna administracija nije nezavisna, nepristrasna, transparentna, efikasna i profesionalna – naveo je Koprivica u izjavi za Pobjedu.
Objašnjava kako je broj članova stalnog sastava DIK-a sa dosadašnjih 11 potrebno smanjiti, te da je dovoljno da ih bude petoro.
- Sekretar DIK-a treba da bude rukovodilac službe, dok članovi stalnog sastava ne smiju biti kandidati partija i moraju biti birani na osnovu javnog konkursa. Za izbor stalnog sastava DIK-a u Skupštini treba propisati kvalifikovanu većinu, uz čiju podršku bi bili izabrani najbolji predloženi kandidati.
Što se tiče opunomoćenih predstavnika izbornih lista, oni bi mogli učestvovati u radu DIK-a, ali bez prava glasa – ističe Koprivica i dodaje da na isti način treba urediti i opštinske izborne komisije.
Kada je riječ o biračkim odborima, izvršni direktor CDT-a objašnjava da njih za sada nije moguće u potpunosti depolitizovati, ali da treba raditi na njihovoj profesionalizaciji.
- Potrebno je propisati da članovi biračkih odbora mogu biti birani samo između onih kandidata koji su prethodno prošli obuke, položili testove i dobili sertifikate DIK-a – zaključio je Koprivica.
Šef posmatračke misije Centra za monitoring i istraživanja Đuro Stojanović podsjeća da ta organizacija već duže vrijeme ukazuje na probleme u radu Državne izborne komisije, a koji se u najvećoj mjeri ogledaju u tome što njeni članovi predstavljaju interese partija iz kojih dolaze.
- To znači da će oni uvijek glasati u skladu sa onim što su interesi partije. To smo mogli da vidimo i na minulim parlamentarnim izborima. Predstavnik CEMI-ja Vlado Dedović jedini je koji je odluke donosio na osnovu principa prava. Kada je u pitanju priznavanje izbora, imali smo jasnu podjelu između opozicije i ostatka. Naš stav je bio da, ukoliko na nivou opštinskih izbornih komisija nije bilo pregovora, proglašenje izbora bude formalnost. Sa druge strane, kada je u pitanju biometrijska lična karta dešavalo se da je naš predstavnik glasao suprotno onome što su glasovi većinskih partija. Dakle, u svakom od ovih slučajeva imali smo na prvom mjestu interese partija, pa tek onda ono što bi trebalo da bude pravna norma – podsjeća Stojanović.
(opširnije u Pobjedi)
