POBJEDA: Godinama ste ste istraživali procese u oblastima nauke i kulture u Crnoj Gori, za period od 1945. do 1990. Koji su najveći nedostaci politike koju su u tim oblastima vodili crnogorski komunisti? Da li se isključivo njihovim propustima može pripisati krivica za erupciju plemenske svijesti, nacionalizma i kiča koja je eruptirala 1990. godine i veći dio Crne Gore vratila u svjetonazore 19. vijeka?
PAPOVIĆ: Najveći nedostaci su bila ideološka ograničenja, naročito u okviru društvenih nauka. Takva ograničenja nijesu postojala u oblasti prirodnih i tehničkih nauka koje su se razvijale kao i u društvima sa parlamentarnim sistemom. Od sredine 50-ih ni u umjetnosti, izuzev dijelom u književnosti, nije bilo ideoloških ograničenja.
Socijalistička vlast i rukovodstvo Saveza komunista Crne Gore nijesu krivi za erupciju plemenske svijesti, nacionalizma i kiča. Tokom komunističke vladavine ove pojave su suzbijane, ali ih nije bilo moguće uništiti. One su živjele u svijetu zaostalosti čija je najveća odlika bio banalni deseterac i guslarski šund.
U zvaničnoj kulturnoj politici dominirali su drugačiji estetski i idejni kriterijumi. Čak ni u zvaničnom folkloru nije bilo ovih pojava, jer su i folklorne sekcije upristojene socijalističkim vrijednostima i njegovale su izvornu narodnu kulturu. Zahvaljujući idejnom i represivnom aparatu Saveza komunista narodnjački šund, nacionalizam i kič su držani van medija. No, kada je propao socijalizam, oni su u skladu sa potrebama nove ideologije, preplavili medije, a kulturu su potisnuli na marginu.
(opširnije u Pobjedi)
