Cijena jednog grama kokaina na tržištu Crne Gore iznosi između 80 i 100 eura, veća je od cijene na tržištima Zapadne Evrope, gdje se kreće u prosjeku oko 75 eura za gram. Ovo ukazuje na malu ponudu u Crnoj Gori, odnosno da kokain na lokalnom narko tržištu nije dostupan u velikim količinama, ili je barem dostupan u manjem obimu nego na zapadu Evrope, navodi se u zvaničnom policijskom dokumentu “Procjena opasnosti od teškog i organizovanog kriminala u Crnoj Gori- SOCTA” . Cijena kokaina “na veliko” kreće se između 30.000 i 40.000 eura za kilogram.
Prema policijskim stručnjacima, visoka cijena i mala ponuda takođe može ukazivati i na to da međunarodne organizovane kriminalne grupe koje se bave krijumčarenjem kokaina, ne koriste teritoriju Crne Gore za transport kokaina u onoj mjeri u kojoj se to ranije pretpostavljalo, već mnogo manje.
Kokain konzumira između 2100 i 3370 građana Crne Gore: Policija je u istom dokumentu procijenila da kokain u Crnoj Gori koristi između 2100 do 3.370 građana. Procjene UN-a govore da zavisnik od kokaina prosječno konzumira oko 30 grame te droge godišnje.
- Za zemlje Zapadnog Balkana kao što su Crna Gora, Hrvatska i Srbija krijumčarenje kokaina predstavlja ozbiljnu prijetnju. Iako kriminalne grupe transport kokaina većinom realizuju daleko od Balkana, opasnost predstavlja "prljav novac” zarađen krijumčarenjem kokaina, koji se vraća organizatorima ili dijelu članova grupe u balkanskim zemljama. Na ovaj način vođe i članovi organizovanih kriminalnih grupa u zemljama porijekla, uvećavaju svoju moć i bogatstvo koje je teško povezati sa krivičnim djelima počinjenim u inostranstvu, piše u dokumentu.
Policija smatra da je u poslu krijumčarenja kokaina, kriminalci porijeklom iz Crne Gore su najčešće članovi organizovanih kriminalnih grupa mješovitog sastava gdje zajedno sa srpskim i hrvatskim kriminalcima djeluju na internacionalnom nivou. Druge lokalne kriminalne grupe sa sjedištem u Crnoj Gori koje se bave poslovima sa kokainom, blisko sarađuju sa pojedninim grupama u Srbiji i Hrvatskoj.
Najveći direktan uticaj na stanje u Crnoj Gori, kako smatraju policijski eksperti, može imati situacija u kriminalnim strukturama u Srbiji, prvenstveno u najvećim gradovima, zbog jakih veza i bliske povezanosti grupa iz Crne Gore sa grupama u Srbiji u kojima je jedan broj članova porijeklom iz Crne Gore.
- Svaki ozbiljniji sukob među članovima organizovanih kriminalnih grupa porijeklom iz Srbije ili Hrvatske koje se bave međunarodnim krijumčarenjem kokaina ili njegovom distribucijom po Zapadnoj Evropi, zbog jake povezanosti može da se proširi i na teritoriju Crne Gore, upozorava se u dokumentu objavljenom 2014.
Nasilje povezano sa tržištem kokaina: Zbog raširene mreže kontakata po ključnim tačkama, gdje su kriminalci porijeklom iz Crne Gore angažovani za organizaciju dijela krijumčarenja i distribucije kokaina, posledice „propalog“ posla, greške ili prevare koja se desila u Brazilu, Španiji, Južnoafričkoj Republici ili Senegalu, mogu imati za posledicu nasilje prema članovima grupa ili bliskim saradnicima na teritoriji Crne Gore. Ovo nasilje je uglavnom usmjereno ka određenim pojedincima iz organizovanog kriminala, sa motivom osvete, naplate dugovanja ili disciplinovanja, pa je samim tim problem ograničen na kriminalnu populaciju. Iako ograničen ovaj problema nije lako otkloniti, smanjiti ili spriječiti da se nasilje dogodi, jer se najčešće uzroci, odnosno pokretački mehanizam, nalaze van granica Crne Gore, navodi se u Procjeni i dodaje da je Crna Gora na gubitku.- Najveću štetu Crna Gora trpi zbog kriminalne aktivnosti krijumčarenja kokaina kojim se širom svijeta bavi nekoliko desetina kriminalaca porijeklom iz Crne Gore, od kojih jedan broj čak nijesu ni crnogorski državljani. Sa jedne strane oni narušavaju njen međunarodni ugled, a sa druge strane velike količine ilegalno stečenog novca u inostranstvu investiraju u legalne tokove u Crnoj Gori, čime organizovane kriminalne grupe povećavaju svoju finansijsku moć i uticaj, zaključuje se u dokumentu.
Kolike su zarade narko dilera: Od krajnje cijene kilograma kokaina, prosječne ulične vrijednosti 75-80.000 eura u Zapadnoj Evropi, kako procjenjuje crnogorska policija, učešće svih u proizvodnom, krijumčarskom i distibutivnom lancu je sledeće: 2% ili 1500-2000 eura odlazi proizvođačima i prodavcima u Južnoj Americi 25% ili 18-20.000 eura odlazi na pretovar, prekookeanski transport i unos u Evropu 17% ili 12-13.000 eura odlazi na skladištenje, prodaju i distibuciju lokalnim dilerima 56% ili 42-45.000 eura odlazi uličnim dilerima za prodaju krajnjem korisniku na tržištu. Uzimajući u obzir ove cjenovne okvire, ako pretpostavimo da jedna prosječna organizovana kriminalna grupa sa ovih prostora, radeći za druge grupe (pruža usluge nabavke, transporta, unosa u Evropu, skladištenja i isporuke do dilera na ciljano Zapadnoevropsko tržište) i ako u toku godine iz nekoliko puta prenese ukupno 500-1000 kilograma kokaina (oko 1 promil svjetske proizvodnje) može da ostvari godišnji profit između 15 i 30 miliona eura godišnje. Ukoliko ista organizovana kriminalna grupa na Zapadnoevropskom tržištu učestvuje i u miješanju i prepakivanju (razblaživanju sa drugim supstancama) može da duplira količinu i poveća ukupan profit na 30-50 miliona eura godišnje.
Učešće u uličnoj prodaji na lokalnom nivou u Zapadnoevropskim gradovima (što je malo vjerovatno za količine u stotinama kilograma obzirom na reakciju lokalne konkurencije), povećalo bi istoj organizovanoj kriminalnoj grupi profit na 70 do 100 miliona eura godišnje. Razlika u profitu koji se od kokaina može ostvariti u inostranstvu od mogućeg u Crnoj Gori (deset i više puta), jasno ukazuje na motiv zašto se najveći dio organizovanih kriminalnih grupa iz Crne Gore, kao i brojni kriminalci u inostranstvu, porijeklom iz Crne Gore, opredijelilo da svoje poslove realizuje daleko van granica naše države ili regiona, zaključuje se u dokumentu.
P.Z.
