U Informaciji o učešću Crne Gore na XV Internacionalnoj izložbi arhitekture u Veneciji - dokumentu koji je u četvrtak usvojila Vlada, navode se, prije svega, osnovne smjernice za predstavljanje naše zemlje, koja u kontinuitetu nastupa od 2006. godine. Komesarka postavke je arhitektica Dijana Vučinić, rukovoditeljka Odjeljenja za razvojne projekte u urbanizmu i arhitekturi u Ministarstvu održivog razvoja i turizma, dok će kustos biti jedan od najznačajnijih evropskih arhitekata, prof. dr Bart Lotsma, rukovodilac Instituta za arhitektonsku teoriju, istoriju i zaštitu nasljeđa Univerziteta u Insbruku. U dokumentu se takođe navodi da je budžet potreban za realizaciju projekta Crnogorskog paviljona na ovogodišnjem Venecijanskom bijenalu arhitekture 115.000 eura.
Uz podsjećanje da je prethodno bijenale bilo okrenuto retrospektivi jednog vijeka moderne arhitekture (1914 - 2014.), u pomenutoj informaciji se navodi da će 15. Bijenale arhitekture predstaviti "značajne primjere u kojima je arhitektura dobila bitku, i one koji tek otvaraju nove frontove u borbi za kvalitet prirodnog okruženja, izgrađenog prostora i kvalitet života ljudi uopšte". Naime, zamisao je da svaka zemlja prikaže kreativne načine na koji se arhitektura - uprkos oskudici - suočava sa problemima i postiže dostignuća koja su uvijek relativna, jer kako naglašava umjetnički direktor XV Venecijanskog bijenala arhitekture Alehandro Aravena, bitka za bolje okruženje je "kolektivni napor koji će zahtijevati znanje i snagu svih učesnika". Tako će u nacionalnim paviljonima biti predstavljeni izazovi sa kojima se svaka zemlja susreće, te će svoje znanje i iskustva podijeliti, kako bi se udruživanjem poboljšao prostor u kojem živimo.
- Kontinuitet učešća Crne Gore na Bijenalu od 2006. godine je značajan ne samo zbog važnosti samog događaja, već i što je to jedinstvena prilika da Crna Gora stekne ugled na međunarodnom nivou, kao i da prikaže razvojni potencijal u oblastima arhitekture, urbanizma i urbane kulture uopšte. Učešće na Venecijanskom bijenalu arhitekture omogućiće nam da budemo dio scene na kojoj će se porediti i prenositi stavovi i iskustva iz različitih sredina, sa ciljem razvoja i poboljšanja našeg okruženja. Cilj Crnogorskog paviljona je da na inovativan način, kroz specifičnu temu i širi program - organizacijom konkursa - podignemo nivo na kojem se nalazi crnogorska arhitektonska scena, tako što će se mlade arhitekte uključiti kroz autorske timove i kroz debate, diskusije, razmjenu iskustva i rad na konkretnom zadatku sarađivati sa značajnim svjetskim arhitektonskim praksama - ističe se u obrazloženju nastupa naše zemlje na najvećoj smotri savremene arhitekture i arhitektonskih rješenja.
Dokumentom se dalje precizira uloga komesara i kustosa, i to prema novim propozicijama smotre. U cilju povećanja legitimnosti i transparentnosti cijelog procesa, Venecijansko bijenale arhitekture sada zahtijeva da komesar bude dio administracije, odnosno nosioca procesa od strane države, dok se za kustosa preporučuje da ne bude uključen u druge nacionalne izložbe u okviru postavke na bijenalu.
Prema usvojenoj informaciji, komesarka postavke na smotri arhitekture u Veneciji je Dijana Vučinić, arhitektica koja je bila članica autorskog tima postavke "Treasures in Disguise" s kojom je Crna Gora učestvovala na XIV Bijenalu arhitekture. Nedavno angažovana na kreiranju novog programa u okviru Ministarstva održivog razvoja i turizma, Vučinić je poznatija kao dama na čelu interdisciplinarne arhitektonske prakse DVARP.- Njen rad bazira se na istraživanjima urbanih promjena u gradskoj sredini i turističkim oblastima u razvoju, na crnogorskoj obali i sjeveru i za taj rad osvojila je nagrade i priznanja. Osnivač je Ljetnje škole arhitekture - KotorAPSS, koja se održava u Kotoru, a predstavlja istraživačku platformu koja se bavi tekućom problematikom urbanizma i arhitekture na crnogorskom primorju, kao i proučavanjem mehanizmama koji mogu redefinisati vezu između arhitekture i urbane matrice, te poboljšati kompletan urbani kontekst u odnosu na trenutni pristup arhitektonskom projektovanju i urbanom planiranju. Nedavno su Ujedinjene nacije izabrale KotorAPSS kao jedan od projekata društvenih inovacija, dok je u svijetu prepoznat kao lider u arhitektonskoj edukaciji i promociji. Vučinić je jedan od autora crnogorske postavke na XIV Venecijanskom bijenalu arhitekture koja je postigla veliki uspjeh i pokrenula mnoga pitanja na domaćem planu razvoja zapostavljenih struktura u gradovima. Predavač je na Fakultetu za politehniku na Univerzitetu Donja Gorica i gostujući predavač na univerzitetima i simpozijumima u Crnoj Gori i inostranstvu - navodi se u biografiji komesarke postavke.
Kustos će biti prof. dr Bart Lootsma, arhitekta rođen u Holandiji, koji živi i radi u Austriji. On je rukovodilac Instituta za arhitektonsku teoriju, istoriju i zaštitu nasljeđa Univerziteta u Insbruku. Ovaj profesor teorije arhitekture prepoznat je i kao vrsni istoričar, teoretičar, kritičar i kustos koji djeluje na polju arhitekture, dizajna i vizuelne umjetnosti. Završio je studije arhitekture na Univerzitetu u Ajndhovenu, a bio je rukovodilac naučno-istraživačkog tima na ETH u Cirihu, kao i gostujući profesor na Akademiji vizuelnih umjetnosti u Beču, Akademiji lijepih umjetnosti u Nirnbergu, Univerzitetu primijenjenih umjetnosti u Beču kao i na Institutu "Berlage" u Roterdamu, a bio je i vođa Odsjeka za 3D dizajn na Akademiji umjetnosti u Arnhajmu.
- Organizovao je mnoge seminare i predavao na različitim akademijama za arhitekturu i umjetnost u Holandiji. Bart Lotsma je bio gostujući kustos izložbe "ArchiLab 2004" u Orleanu i urednik časopisa "Forum", "Architect", "ARCHIS" i "GAM". Objavio je brojne članke u časopisima i knjigama. Sa Dikom Rijkenom objavio je knjigu "Media and Architecture" (VPRO/ Berlage Institute, 1998). Njegovu knjigu "SuperDuch" o savremenoj holandskoj arhitekturi objavio je "Thames & Hudson" - "Princeton Architectural Press" 2002. godine. Član je Savjeta arhitekata u Insbruku i pomoćni član Savjeta za arhitekturu pri kabinetu austrijskog premijera u Beču. Lotsma je takođe bio član vladinih i opštinskih odbora u različitim državama, kao što su Kulturni savjet Roterdama i Holandski fond za kulturu, umjetnost i arhitekturu. Bio je predsjedavajući Holandskog savjeta za kulturu i član ekspertskog odbora 11. Internacionalnog arhitektonskog bijenala 2008. godine - detalji su biografije ovog holandskog arhitekte.
Više detalja o Crnogorskom paviljonu i načinu izbora izlagača trebalo bi da bude poznato tokom narednog mjeseca.
K.J.
Foto: arte.it, labiennale.org
