U Izvještaju o završnom računu budžeta navedeno je da se skreće pažnja na iznos od oko 7,2 miliona eura koji je usmjeren Radio-televiziji Crne Gore direktnom uplatom sa Centralnog računa državnog trezora, tako da je izostala evidencija ovog iznosa na strani primitaka i izdataka u Prijedlogu zakona o završnom računu budžeta za ovu godinu.
Preporučuje se da Vlada i Ministarstvo finansija razmotre mogućnost planiranja sredstava Radio-televizije Crne Gore kroz godišnji zakon o budžetu kao transfer institucijama, pojedinicima, nevladinom i javnom sektoru, realizuje ih preko Glavne knjige državnog trezora i izvještava o toj potrošnji u okviru Zakona o završnom računu budžeta.
“Ministarstvo finansija nije kroz sistem Glavne knjige obezbijedilo potpunu evidenciju stanja i prometa finansijske imovine i zato posebno ukazujemo na neophodnost evidencije stanja i prometa novčanih transakcija koje se obavljaju preko računa koji su u sistemu konsolidovanog računa državnog trezora, u skladu sa Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za državni, opštinske i budžete vanbudžetskih fondova”, kazali su državni revizori.
U Glavnoj knjizi državnog trezora evidentirani prilivi po osnovu pozajmica i kredita iz domaćih izvora iznose 115 miliona eura i emisije državnih zapisa 29,85 miliona eura.
Iz DRI su naveli da iznos od 159,86 miliona eura, koja se odnose na priliv i otplatu državnih zapisa nije evidentiran u Glavnoj knjizi državnog trezora, kao ni troškovi bankarskih usluga za transakcije finansiranja po osnovu zaduženja u inostranstvu od 996,47 hiljada eura.
Revizijom usklađenosti Prijedloga zakona o završnom računu budžeta za prošlu godinu utvrđeno je da potrošačke jedinice nijesu u svim materijalno značajnim aspektima uskladile poslovne aktivnosti sa zakonskim i drugim propisima koji regulišu budžetsko poslovanje u Crnoj Gori, zbog čega je Kolegijum DRI dao uslovno mišljenje.
U izvještaju se navodi da su ukupni izvori finansiranja konfirmisani prilivom na devizne račune kod poslovnih banaka i računu likvidnosti, namijenjenom za priliv novca od emisije hartija od vrijednosti, u iznosu od 333,87 miliona eura i otplatom glavnice duga od 158,59 miliona eura. Neto zaduženje po osnovu kredita i emitovanih hartija od vrijednosti iznosi 175,53 miliona eura.
„Zaduženje nije jasno definisano, odnosno nije naglašeno da li se radi o neto zaduženju ili bruto iznosu iz kojeg se izvodi neto nakon otplate glavnice duga. Nephodno je da Vlada i Ministarstvo finansija, kroz godišnje zakone o budžetu, jasnije definišu granicu zaduženja države kroz naznaku bruto ili neto”, sugerisali su iz DRI.
Oni su revizijom utvrdili da je u prošloj godini budžetska potrošnja prekoračena za 261,16 miliona eura, od čega 238,6 miliona predstavljaju dozvoljena prekoračenja po osnovu isplate kamata, otplate glavnice duga i izdataka iskazanih za neizmirene obaveze po osnovu isplate sudskih rješenja, izdatke finansirane iz donacija i one nastale kroz realizaciju međunarodnih ugovora.
Nedozvoljena prekoračenja, kako je utvrđeno, iznose 22,55 miliona eura i odnose se na kupovinu hartija od vrijednosti i isplatu izdataka sa grupe računa neizmirenih obaveza po osnovu sudskih rješenja koji su iznad dozvoljenih.
Preporučuje se dalje jačanje fiskalne discipline i dosljedno poštovanje Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti, kojim se precizira da su potrošačke jedinice dužne da sredstva koriste u granicama utvrđenim Zakonom.
Kolegijum DRI je utvrdio da konsolidovani podaci potrošačkih jedinica pokazuju da su prihodi od sopstvene djelatnosti zasnovani na zakonu i korišćeni za finansiranje izdataka potrošačke jedinice koja je ostvarila prihode.
Kolegijum DRI je, međutim, ukazao na činjenicu da su ta sredstva korišćena do iznosa koji su ostvareni, a ne u skladu sa budžetskim ograničenjima utvrđenim godišnjim planom budžeta.
Revizori su upozorili da knjigovodstvena evidencija Poreske uprave (PU) ne obezbjeđuje evidenciju koja će biti usaglašena u pogledu iskazanih stanja na računima novčanih sredstava, računima obveznika javnih prihoda i računima javnih prihoda, s Pravilnikom o poreskom knjigovodstvu.
„PU nije obezbijedila primjenu odredbi Naredbe o načinu uplate javnih prihoda, kojim je utvrđena obaveza da se nakon identifikacije uplata obavlja prenos sa obračunskog računa na centralni državnog trezora, najmanje jedanput dnevno, uz obavezu da stanje na obračunskim računima na kraju dana bude nula“, konstatovali su državni revizori.
DRI je revizijom izdataka, evidentiranih na grupi računa Otplata obaveza iz prethodnog perioda, utvrdila da oni nijesu plaćeni u skladu s Pravilnikom o jedinstvenoj klasifikaciji računa za budžet države, državnih fondova i opština i da plaćeni izdaci ne predstavljaju neizmirene obaveze, već vanredne izdatke koji nijesu planirani godišnjim zakonom o budžetu.
Kolegijum DRI je utvrdio da je Fond penzijskog i invalidskog osiguranja (PIO) prikazao namjenske prihode od 243,52 miliona eura i opšte prihode od 144,03 miliona eura.
Fond PIO je evidentirao namjenske prihode prema podacima sa uplatnih računa i podacima takozvane izjave primaoca.
„U Prijedlogu zakona o završnom računu budžeta za prošlu godinu se navodi da namjenski prihodi iznose 316,09 miliona eura, a opšti 71,46 miliona, što nije u skladu sa prikazanim podacima Fonda PIO“, navodi se u izvještaju DRI.
Zakonom o PIO propisano je da rashode Fonda PIO čine i troškovi po osnovu doprinosa za zdravstveno osiguranje korisnika penzije.
„Zakonom o budžetu za prošlu godinu nije planiran izdatak na grupi računa Doprinosi za zdravstvenu zaštitu penzionera. Državni trezor i Fond PIO treba da usaglase podatke o visini namjenskih i opštih prihoda“, kazali su državni revizori i sugerisali da bi izdatke po osnovu doprinosa za zdravstvenu zaštitu korisnika penzije trebalo planirati godišnjim zakonom o budžetu.
Iz DRI su podsjetili da je zaključcima Vlade i rješenjima Ministarstva finansija obavljeno preusmjeravanje sredstava tako što su planirana povećana 12,44 miliona eura i umanjena za 5,56 miliona.
„Smanjenjem sredstava rezervi prekoračio se dozvoljeni limit do deset odsto ukupno planiranih izdataka čiji se iznos smanjuje, što nije u skladu sa Zakonom o budžetu“, konstatovali su državni revizori.
Revizijom kapitalnog budžeta Direkcije za saobraćaj utvrđeno je da su sa pozicije kapitalnih izdataka plaćeni izdaci od 1,79 miliona eura, a sa tekućih u iznosu od 48,55 hiljada eura koji nijesu planirani Zakonom o budžetu.
Revizijom kapitalnog budžeta Direkcije za javne radove takođe je utvrđeno da su sa pozicije kapitalnih izdataka plaćeni izdaci od 5,91 milion eura koji nijesu planirani.
„Izdatak od 33,88 hiljada eura trebalo je platiti sa pozicije izdataka za opremu, a ne sa pozicije izdaci za građevinske objekte“, naveli su revizori.
Oni su preporučili izvršavanje kapitalnog budžeta u skladu sa Zakonom o budžetu, kojim je utvrđeno da se nijedan izdatak sa konsolidovanog računa državnog trezora ne smije isplatiti ako nije odobren zakonom.
Revizijom sistema javnih nabavki konstatovani su nedostaci koji se ponavljaju iz godine u godinu i odnose se na neadekvatno planiranje nabavki, nesprovođenje procedura u skladu sa zakonskom regulativom i neprecizno sastavljanje tenderske dokumentacije.
DRI skreće pažnju potrošačkim jedinicama da je neophodno proces javnih nabavki učiniti transparentnim i dosljedno poštovati odredbe Zakona kojim je regulisana ta oblast.
Kolegijum DRI je utvrdio da određeni broj preporuka datih u Izvještaju o reviziji Zakona o završnom računu budžeta za 2012. godinu i pojedinačnim izvještajima o revizijama, nije realizovan.
Preporučuje se da se u narednom periodu intenziviraju aktivnosti Vlade i Ministarstva finansija u realizaciji preporuka koje su date u Godišnjem izvještaju.
DRI je utvrdila da je Uprava za nekretnine plaćala naknade članovima Komisije za procjenu nepokretnosti na teritoriji Crne Gore bez obračunatih poreza i doprinosa.
Revizijom rashoda za materijal, usluge i za tekuće održavanje uočeni su određeni propusti u sistemu unutrašnjih kontrola koji regulišu potrošnju robe i usluga.
“Potrebno je da potrošačke jedinice obavljaju plaćanja, u skladu sa Uputstvom o radu državnog trezora, na osnovu zahtjeva za plaćanje, koji će ovjeriti službenik za ovjeravanje, nakon što se utvrdi da je fizičko ili pravno lice pružilo uslugu ili dostavilo robu”, konstatovali su državni revizori.
