Iz Ministarstva vanjskih poslova i evropskih integracija je saopšteno da u 2012. i 2013. godini godišnji priliv doznaka iznosi oko 350 miliona. Radi se, dakle, samo o novcu koji formalnim kanalima stiže u Crnu Goru. Procjenjuje se da neformalnim kanalima u Crnu Goru stiže još toliko.
Većina pripadnika naše dijaspore, naročito prve generacije, kupovinu nekretnina smatra atraktivnim vidom ulaganja novca u maticu.
“Od ukupnog priliva doznaka, 84,2 miliona eura odnosilo na kompenzacije zaposlenih (rezidenti Crne Gore koji rade u inostranstvu), 46,9 miliona eura na lične transfere, dok se 13,6 miliona eura odnosilo na priliv po osnovu penzija, invalidnina i drugih socijalnih primanja”, kazali su CdM-u iz CBCG.
Početak 2014. godine karakteriše povećanje priliva stranih direktnih investicija.
“Prema preliminarnim podacima, u periodu januar-maj 2014. godine neto priliv stranih direktnih investicija (SDI) iznosio je 124 miliona eura ili 6,6 odsto više u poređenju sa istim periodom prethodne godine. Ukupan priliv stranih direktnih investicija iznosio je 166,8 miliona eura, dok je istovremeno ostvaren odliv od 42,8 miliona eura”, kazali su u CBCG.
Crna Gora tradicionalno najveći priliv doznaka ostvaruje iz Italije, Srbije, Njemačke, SAD, Ruske Federacije, Švajcarske i Velike Britanije.
Iz Ministarstva vanjskih poslova i evropskih integracija su za CdM istakli da je dijaspora značajan faktor budžetske stabilnosti Crne Gore.
"Naime, finansijska pomoć tj. doznake koju crnogorski iseljenici šalju svojim porodicama su veoma značajni. Prema podacima Centralne banke Crne Gore godišnji iznos doznaka u 2012. i 2013. godini iznosi oko 350 miliona na godišnjem nivou. Radi se, dakle, samo o novcu koji formalnim kanalima stiže u Crnu Goru. Procjenjuje se da neformalnim kanalima u Crnu Goru stiže još toliko“, kazali su u MVPEI.
Nažalost, dodaju oni, taj novac odlazi u potrošnju, a ne u proizvodnju.
"Osnovna karakteristika doznaka jeste da se radi o veoma stabilnom izvoru sredstava. Ta stabilnost je naročito izražena tokom globalne finansijske krize, kada uprkos krizi, nije došlo do pada priliva doznaka već se naprotiv, desio porast. Ističemo da se ovdje radi o “registrovanom” iznosu. Kao što je poznato najveći dio doznaka prenosi se neformalnim kanalima – u kovertama preko rođaka, prijatelja, komišija, poznanika... Kad bi se obuhvatili i ovi novčani tokovi taj bi iznos bio znatno veći, ali ga je nemoguće utvrditi“, naglasili su u MVPEI.
Osim doznaka, odnosno slanja novca svojoj familiji u Crnoj Gori, kupovina nekretnina je vrlo čest način ulaganja naše dijaspore u Crnu Goru. Većina pripadnika naše dijaspore, naročito prve generacije, kupovinu nekretnina smatra atraktivnim vidom ulaganja novca u maticu.
"Postoje i pojedinačni primjeri uspješnih povratnika koji su nakon povratka u Crnu Goru otvorili uspješan biznis. Našu dijasporu karakteriše i vezanost za rodni kraj, pa individualno ili kroz svoje forme organizovanja pomažu lokalnu zajednicu iz koje potiču. Ima i primjera ulaganja u zavičaj, recimo u Gusinju imamo primjer investicija ljudi iz dijaspore (hotel "Bor”, fabrika "Titex”) sa ciljem zapošljavanja lokalnog stanovništva. Iseljeničke organizacije i pojedinci se često humanitarno angažuju, sakupljaju donacije od svojih članova koje namjenski upućuju u svoj rodni kraj (ponekad se radi i o značajnijm infrastrukturnim projektima)“, kazali su u MVPEI.
Da bi crnogorska privreda mogla očekivati povratak dijela dijaspore, potrebno je, ističu u MVPEI, stvoriti adekvatne uslove i kreirati povoljniji ambijent za poslovanje i život uopšte, ali i osmisliti konkretne stimulativne mjere za pripadnike dijaspore.
"Kada govorimo o uslovima koji su potrebni da bi se dijaspora vratila u Crnu Goru i ulagala stečeno znanje i kapital, uglavnom se odnose na uslove koji su poželjni i za strane ulagače i investitore. Međutim, ono što čini dijasporu kao mnogo bolje potencijalne investitore, jeste to da oni pokazuju mnogo veće interesovanje za cjelokupni život zemlje porijekla, kao i uvijek otvorena mogućnost njihovog povratka koji bi mogao imati pozitivan uticaj na crnogorsku privredu u cjelini, ne samo kroz kapital koji bi se investirao, nego i preko znanja i iskustva koje je stečeno u inostranstvu", istakli su iz MVPEI.
(CDM)
