- Imajući u vidu, eurizovanu ekonomiju u Crnoj Gori, nivo novčane mase je nemoguće pouzdano utvrditi. Inflaciona kretanja u Crnoj Gori u poslednjih pet godina, posljedica su kretanja cijena u EU, sa određenim vremenskim prilagođavanjem, zaključak je Analize o indikatorima inflacije.
I pored negativne stope inflacije, kako se navodi u dokumentu, Crna Gora se ne nalazi u recesiji. Ključni rizik deflacije je u tome što u uslovima kontinuiranog opadanja agregtne tražnje potrošači donose odluke o odlaganju svoje potrošnje za naredni period, očekujući da će u narednom periodu cijene proizvoda biti niže. To utiče da firme smanjuju obim proizvodnje, jer opada prodaja njihovih proizvoda, što uvodi privredu recesiju. Medjutim, evidentno je da ovakav scenario u Crnoj Gori nije prisutan, jer imamo rast BDP-a, kao i rast agregatne tražnje, navodi se u Analizi indikatora inflacije.
Najveći uticaj na nivo inflacije, kako se procjenjuje, imaju cijene nafte, koje značajno opredjeljuju cijene poljoprivrednih proizvoda i cijene transporta. Cijene ovih proizvoda su u prethodnom periodu bile izuzetno visoke, tako da njihovo opadanje u stvari znači prilagođavanje realnom nivou, a rezultira u krajnjem u niskoj stopi inflacije.
-Ukoliko posmatramo stopu inflacije u Crnoj Gori u poslednjih pet godina vidjećemo da je njena prosječna stopa ista kao i u EU, samo da je prisutno odredjeno vremensko kašnjenje u prilagodjavanju stope inflacije. Ključni robne grupe koje su uticale na kretanje inflacije u posmatranim godinama su bili poljoprivredno-prehrambeni proizvodi i kategorija prevoz, na koju dominantno utiču cijene nafte. U uslovima kada ove dvije kategorije opadaju na svjetskom tržištu, logično je da one opadaju i u Crnoj Gori i da na taj način utiču na nisku (negativnu) stopu inflacije. Takodje, cijene ovih proizvoda su u prethodnom periodu bile izuzetno visoke, tako da njihovo opadanje u stvari znači prilagodjavanje realnom nivou, a rezultira u krajnjem u niskoj stopi inflacije, piše u Analizi.
Treba naglasiti da, u uslovima eurizacije kao što je u Crnoj Gori, Centralna banka ima ograničene efekte instrumenata sa kojima bi mogla da utiče na cijene, indirektno ili direktno, jer kao neemisiona centralna banka nema mogućnosti da vodi statistiku monetarnih agregata i kontrolu novčane mase. Novčana masa, u Crnoj Gori, se, u velikoj mjeri, kreira prilivom i odlivom sredstava u razmjeni sa inostranstvom.
- Podaci u Crnoj Gori ukazuju da se najveći dio deficita tekućeg računa finansira kroz nedužničke vidove finansiranja, odnosno strane direktne investicije, zaključuje se u dokumentu koji je Vlada usvojila na prošloj sjednici.
P.Z.
