Mjere za zaštitu zdravlja životinja, definisane kroz 16 potprograma, obuhvataju praćenje, sprječavanje pojave, otkrivanje, suzbijanje i iskorjenjivanje određenih zaraznih i parazitskih bolesti, ali i identifikaciju i registraciju životinja, kao osnove za njihovo praćenje. Na ovaj način stvaraju se preduslovi za usaglašavanja oblasti zdravstvene zaštite životinja sa EU zahtjevima, a koji se odnose na dobijanje i održavanje zdravstvenog statusa gazdinstava za određene zarazne bolesti.
Program definiše i način sprovođenja mjera, subjekte koji će ih sprovoditi, upotrebu sredstava, kontrolu, izvještavanje i druge uslove. Institucije koje su uključene u sprovođenje su Veterinarska uprava, veterinarska inspekcija Uprave za inspekcijske poslove, Specijalistička veterinarska laboratorija i veterinarske ambulante, kojima se sprovođenje mjera iz ovog Programa ustupa na izvršavanje (javni poslovi) po strogo definisanim pravilima. Javni konkurs za izbor veterinarskih ambulanti objavljen je 1. marta 2014.godine, i one se mogu prijaviti za sprovođenje mjera programa za opštinu u kojoj imaju registrovane ambulante, ali i za područja u kojima nema registrovanih, ukoliko ispunjavaju propisane uslove.
Zakonom o budžetu Crne Gore za sporovođenje programa u ovoj godini oprediljeno je 1.131.000,00 €.
Programom je obuhvaćeno 13 zaraznih bolesti životinja: tuberkuloza goveda, enzootska leukoza goveda, bruceloza goveda, ovaca i koza, bolesti pčela, avijarna influenca, plavi jezik, bjesnilo, antraks, klasična kuga svinja, atipična kuga živine, BSE, bolesti riba i školjki i parazitske bolesti.
Mjere predviđene ovim Programom su besplatne za držaoce životinja (vakcinacija, uzimanje krvi radi dijagnosičke provjere na prisustvo određene bolesti, testiranje na tuberkukozu goveda, obilježavanje ovaca i koza i druge), samo ukoliko su držaoci životinja ispunili obaveze definisane zakonima o veterinarstvu, dobrobiti životinja i identifikaciji i registraciji. Ispunjavanje tih uslova, propisanih Zakonom o veterinarstvu (čl. 69,70 i 71), jedini je način da vlasnici životinja dobiju i sredstva za naknadu štete za usmrćene, zaklane ili uginule životinje kada se potvrdi prisustvo opasnih zaraznih bolesti i bolesti određenih ovim programom, kao i za stvari i sirovine koje su oštećene ili uništene prilikom sprovođenja mjera naloženih za spreječavanje širenja istih.
Tokom prošle, 2013. godine, program mjera zdravstvene zaštite životinja sproveden je uspješno. Identifikovane su paratuberkuloza kod jedne krave, enzootska leukoza kod 12 goveda, antraks kod tri krave, trihineloza kod dvije divlje svinje, babezioza kod jednog goveda, američka kuga kod 12 pčelinjih društava, lajšmanioza kod 21 psa, a najveći broj oboljelih životinja bilo je zaraženo Q groznicom(204 ovce, 100 koza i 7 goveda).
U ovoj godini još nije zabilježen ni jedan slučaj Q groznice iako je ovo vrijeme intenzivnog jagnjenja i uslova koji pogoduju nastanku ove bolesti. To je najbolji pokazatelj da su Ministarstvo i Veterinarska uprava blagovremeno preduzeli aktivnosti na sprječavanju širenja ove zarazne bolesti i prenošenja na ljude. Ujedno su spriječeni veći ekonomski gubici kod držaoca životinja.
Podsjećamo da se Q groznica, nakon nekoliko godina, tokom 2013. pojavila u Crnoj Gori i identifikovana je na sedam domaćinstava na području Žabljaka i Bijelog Polja. Specijalistička veterinarska laboratorija ispitala je 192 uzorka krvi goveda, dostavljenih od strane veterinarskih ambulanti, i 1.818 uoraka krvi ovaca i koza. Prisustvo specifičnih antitijela potvrđeno je kod 311 životinja, odnosno 15,47 odsto ispitanih.
Prošlogodišnje aktivnosti na suzbijanju bolesti, naročito Q groznice, potvrdile su, nažalost, da držaoci životinja još ne prepoznaju svoje obaveze i dužnosti kada su u pitanju zdravlje životinja, dobrobit, registracija i obilježavanje životinja, zatim liječenje i druge. Neispunjavanjem propisanih obaveza, vlasnici životinja gube pravo na sve oblike podrške, ugrožavaju zdravlje životinja i cjelokupno epizootiološko područje Crne Gore. Stoga će Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja, posredstvom Veterinarske uprave, veterinarskih ambulanti, savjetodavnih službi i udruženja organizovati dodatnu i kontinuiranu edukaciju za držaoce životinja na području svih opština.
