Piše: Miroslav ĆOSOVIĆ
Srpska etnička istorija, koja se decenijama predstavlja javnosti Crne Gore i Srbije, uglavnom je - izmaštana. U stvari, našoj javnosti su predstavljene tek mrvice istine, u najboljem slučaju poluistine, iako svi znamo da je poluistina gora i pogubnija od obične neistine. Jedno od glavnih pravila kad se ova nevjerodostojna etnoistorija prezentira je - isticati marginalne, nevažne događaje, a sakriti velike i značajne!
Izvanredan primjer ove taktike imali smo nedavno u Budvi. Tamošnji lokalni odbor SNP-a svečano je obilježio 95-u godišnjicu oslobođenja Budve u Prvom svjetskom ratu. Zanimljivo, 95 godina nije nekakav zaokruženi daum da bi se proslavljao kao jubilej. I još zanimljivije: ako su proslavljali tu godišnjicu, zbog čega se diljem Crne Gore ne slavi stotine takvih oslobođenja varošica i gradova tokom Veljeg rata 1876 - 1878 ili tokom Drugog svjestkog rata? Ili, recimo, zbog čega esenpeovci ne slave oslobođenje Plužina, Šavnika, Petrovca, Bijele, Kumbora, Tuzi, Risna, Perasta, Danilovgrada - u Prvom svjetskom ratu?
U odlučnom poštovanju srpske imperijalne istorije – a u skladu sa taktikom da se prikazuju beznačajni, a sakriju krupni istorijski događaji - članovi SNP-a se izgleda nijesu dosjetili jedne značajnije godišnjice, jednog pravog jubileja.
Prećutkivanje značajnog datuma: Naime, 29. oktobra, navršilo se tačno 200 godina od ujedinjenja Boke Kotorske i Crne Gore. Tog dana 1813. godine, u ime Crne Gore i Brda, ugovor su u Dobroti potpisali Petar I Petrović Njegoš i guverner Radonjić, a u ime Boke predstavnici Paštrovića, Grbljana, Pobora, Maina, Luštice i drugih opština u Boki. Na sajtu www.montenegrina.net nalazi se rad Vesne Vičević objavljen još prije deceniju, naslovljen "19Ota godišnjica ujedinjenja Crne Gore i Boke 1813.-1814.". U radu su prikazane okolnosti ujedinjenja Crne Gore i Boke.
Dakle, članovi SNP-a u nepokolebljivoj namjeri da sami sebe posrbe, nijesu se dośetili da pomenu ovu izuzetnu godišnjicu, a jednu minornu 95-godišnjicu gromoglasno promovišu. To je srpska etnička istorija kako je prezentiraju srpski ideolozi i nacionalni radnici - prikaži beznačajne, a sakrij krupne događaje iz istorije, "dlanom sunce zakloniti"!
Tužno je, ali i objašnjivo, što su taj značajan dartum crnogorske istorije prećutale i domaće patriote. Očito je: Crnogorci pojma nemaju o ovom izuzetnom datumu iz naše istorije, kao što je evidentno da istinski ne djeluju crnogorske nacionalne organizacije. Stoga je - ponavljam: na žalost – „sasvim prirodno“ što se malo ko od Crnogoraca śetio ove godišnjice.
Patriotski motivi srpskih istoričara: U slučaju srpskih patriotskih radnika, motivi su drugačiji. Naime, srpska etnoistorija je predstavljena našoj javnosti preko nekoliko istoričara bliskih političkoj idologiji Amfilohija Radovića, pa se plasira nebulozna priča da su se, nakon Drugog svjetskog rata, 1945. godine, Crna Gora i Boka ujedinile - mimo volje Bokelja?!
Ta se priča odavno i uporno promoviše u nekim srpskim medijima, sve u vječitoj želji da se širi netrpeljivost, pa i mržnja, prema državi Crnoj Gori, ali i crnogorskoj državnoj istoriji. Za srpske „državne istoričare“ 29. oktobar 1813. godine je nezgodan datum: jer upravo to ujedinjenje pokazuje vjekovnu želju ljudi iz stare Crne Gore i primoraca.
Još jedna stvar potpuno blokira srpske ideologe i nacionaliste da govore o ovom događaju. Iz tog doba postoje hiljade dokumenata koja se nalaze u arhivima Kotora, Perasta, Dubrovnika, Zadra, Cetinja i na drugim mjestima. Gotovo da niti u jednom od tih dokumenata ne navode se etnički Srbi u Boki! Ne postoji nijedan domaći dokument do prve četvrtine 19. vijeka koji se odnosi na Boku, a u kojem možemo jasno prepoznati srpsko narodno ime.
Srpstvo u Boki Kotorskoj: Sve je to s razlogom: srpska ideologija, takozvano srpstvo, u Crnu Goru je pristigla zajedno sa čoekom koji je i izmislio riječ srpstvo - sa Simom Milutinovićem Sarajlijom.Pošto je pristigao na Cetinje, Petar I ga je postavio da bude učitelj mladom Radu Tomovom - kasnijem mitropolitu Petru II Petroviću Njegošu. Ono što je opštepoznato, srpstvo je Njegošu u svijest usadio upravo Sima Milutinović i preko Njegoša je srpska ideologija počela da se širi ovim prostorima. Ako ne računamo Njegoša, prvi koji je počeo da širi srpstvo u Boki Kotorskoj bio je glavom i bradom najveći Srbin u istoriji savremenih Srba (Novosrba) - Vuk Karadžić. On je u Boku pristigao 1834. i odmah angažovao neke Bokelje da ubjeđuju narod po Boki u srpsko porijeklo i da šire srpsku ideologiju.
To su prije svih bili Vuk Vrčević i pop Vuk Popović Rišnjanin. Ovaj drugi u jednom pismu Karadžiću 1849. opisuje odjeke u Boki na Vukov pamflet "Srbi svi i svuda". Rišnjanin je već 15 godina (od 1834. godine kad je Karadžić pristigao u Boku) ubjeđivao nekog katoličkog Bokelja da su svi u Boki Srblji, ovako piše Karadžiću:
"Jedan najpametniji Bokelj, latinin, koji mi se vazda protivio da nijesmo mi Srblji, nego Iliri i Slovinci, a Srblji ili Servi da su oni što su u Srbiji, odgovorio mi je tek onomadne, pošto je u ‘Kovčežiću’ istoriju o Srbima pročitao, da imam pravo i da vi mnogo svijesno rasuđujete ...” (Vuk Popović Rišnjanin, Pisma Vuku Karadžiću, CID, Podgorica, 1999, strana 87, link: http://i43.tinypic.com/eze71e.jpg)
Kao da se malo toga promijenilo i poslije 170 godina!
Dokumenta koja razotkrivaju: Prije 15 godina objavljena je zbirka dokumenata u dva toma, pod naslovom "Ujedinjenje Crne Gore i Boke 1813. - 1814.
Dokumenta su ispisana iz raznih arhiva i iz vremena su ujedinjenja Crne Gore i Boke. Zbirku dokumenata je obradilo i priredilo dvadesetak naučnih radnika, a predsjednik i potpredsjednik redakcije su bili - akademik Slavko Mijušković i profesor dr Jovan Bojović. Zbirka je potpuno nepoznata široj javnosti, računam da ju je u svojim rukama imalo stotinak samozatajnih naučnika i to je sve. Portal montenegrina.net je objavio ovu zbirku dokumenata (u dvije knjige) i sada je ona dostupna i široj javnosti. U zbirci je objavljeno skoro 800 dokumenata i - ne postoji nijedan jedini u kojem se pominju Srbi na teritoriji Boke i Crne Gore.
Među dokumentima na italijanskom, francuskom, ruskom, engleskom jeziku, u zbirci je dat i priličan broj ćiriličnih dokumenata koja su, dakle, pisali naši ljudi, tako da ne može biti zabune: u svijesti Crnogoraca i Bokelja srpska narodnost na teritoriji današnje Crne Gore tada - ne postoji.
Četvrtog januara 1814. godine Petar I, guvernadur Radonjić i šest predstavnika Bokelja pišu austrijskom generalu Milutinoviću da su se Crna Gora i Boka ujedinile i zaklele na prihvatanje iste istorijske sudbine! (Prvi tom pomenute zbirke, strane 597 i 598)
Izuzetno svjedočanstvo iz Boke Kotorske je ostavio ruski pukovnik Nikič koji je ruskom caru 7. maja 1814. godine poslao izvještaj kako su se Crnogorci i Bokelji sjedinili u jednu naciju! (ista zbirka, strane 286 i 287 link za pismo: http://i44.tinypic.com/2h5qwqq.jpg).
Prema tome, istoričari pod kontrolom Amfilohija Radovića koji tvrde da su Bokelji protiv svoje volje ušli u zajednicu sa Crnom Gorom 1945. jednostavno – ne govore istorijsku istinu, jer dokumenta svjedoče o vjekovnoj želji Bokelja za ujedinjenje sa Crnogorcima u jednu naciju, kao što je ta ista teritorija bila i ujedinjena stoljećima tokom srednjeg vijeka - u Duklji/Zeti. "Dlanom sunce zakloniti": Obilježavanje jedne relativno beznačajne 95-te godišnjice - a u isto vrijeme prećutkivanje jednog od najznačajnijih datuma u istoriji ljudi sa ovih prostora, odličan je primjer kako srpski nacionalni radnici "dlanom sunce zaklanjaju". Odlučni da sami sebe promijene identitet skreću pažnju na minoran jubilej, a sakrivaju grandiozan. Tako funkcioniše srpska etnoistorija još od vremena kad je Ilija Garašanin u "Načertaniju" naredio da srpsku istoriju ne pišu istinoljubivi ljudi, već "sposobni i pronicavajući".
Srpska narodnost prije Sime Sarajlije na ovom prostoru nije postojala, pravi Sloveni-Srbi su još u 15. vijeku kao grupa/narod razbijeni i uništeni od strane Turaka i ne samo od njih, a o tome sam već opširno pisao na ovom cijenjenom portalu. U jesen 1827. godine, malo poslije dolaska Sime Milutinovića Sarajlije na Cetinje (čoeka koji je donio srpsku ideologiju u Crnu Goru), mitropolit Petar I Petrović piše ruskom konzulu u Dubrovniku Jeremiji Gagiću: "Ja ne znam bi li se ikakav drugi Serbin soglasio živjeti u Cernoj Gori, kako što je naš ljubazni Milutinović soglasan."
Prema tome, jedini Srbin u Crnoj Gori 1827. godine bio je Sima Milutinović Sarajlija. Bar tako tvrdi
Petar I, u narodu poznat kao
Sveti Petar Cetinjski.
