„Rad u javnom interesu predstavlja onaj vid kažnjavanja za počinjeno krivično djelo koji je korisniji po zajednicu, a djelotvorniji i humaniji za počinioca. Upravo, to su temeljni razlozi koji su opredijelili Ministarstvo pravde da zajedno sa stranim i domaćim partnerima radi na razvijanju sistema što efikasnijeg sprovođenja alternatvinih sankcija i mjera u zajednici“, kazao je ministar pravde nakon potpisivanja sporazuma.
Potpredsjednik Vlade istakao je da je Ministarstvo pravde pripremilo nacrt Zakona o izvršenju uslovne osude i kazne rada u javnom interesu koji će biti sistemski zakon za sprovođenje alternatvinih sankcija i mjera, a tekst zakona će biti vrlo brzo u skupštinskoj proceduri. Marković je dodao da je Vlada je obezbijedila novčana sredstva za adaptaciju i osposobljavanje prostorija Direkcije za uslovnu slobodu, koje će biti opremljene u skladu sa međunarodnim standardima, te da su radovi u toku.
Ministar pravde je naglasio da „sprovođenje alternativnih sankcija i mjera, a naročito kazne rada u javnom interesu nije isključivo posao Ministarstva pravde, već posao koji zahtijeva široku angažovanost svih društvenih činilaca“.
„Rad u javnom interesu kao vid kažnjavanja, ima široke pozitivne efekte koji će dodatno osnažiti sistem izvršenja krivičnih sankcija u Crnoj Gori i unaprijediti sigurnost svih građana. Prije svega, kroz izvršenje ove kazne: izbjegavaju se negativni efekti zatvaranja pojedinca kao što su - odvajanje od porodice, gubitak posla, prekid školovanja i sl. Društvenoj zajednici daje se aktivnija uloga u krivično-pravnom sistemu, društvo dobija neposrednu korist u vidu besplatnog rada osuđenih lica, efikasno i javno se sprovodi reintegracija osuđenih lica u društvo i konačno, smanjuje se zatvorska populacija što za direktnu posljedicu ima manja budžetska izdvajanja za sprovođenje zatvorskih kazni“ objasnio je Duško Marković.
On je pozvao predstavnike sudske vlasti, „da u granicama svojih zakonskih nadležnosti i slobodnog sudijskog uvjerenja, imaju u vidu već navedene ali i druge pozitivne efekte koji se mogu postići kroz alternativne sankcije i mjere“.
„Sporazumi o izvršenju kazne rada u javnom interesu jedan su od preduslova da ova vrsta sankcije zaživi u sistemu izvršenja krivičnih sankcija u Crnoj Gori. Na tom planu, Ministarstvo pravde u partnerstvu sa SR Njemačkom i Kraljevinom Holandijom sprovodi projekat „Podrška reformi sistema izvršenja krivičnih sankcija” sa ciljem usklađivanja zakonodavnog okvira u oblasti izvršenja krivičnih sankcija sa međunarodnim standardima i uspostavljanja Direkcije za uslovnu slobodu pri Ministarstvu pravde, a poseban akcenat stavljen je na radni angažman osuđenih lica, promovisanje kazni koje su alternativa zatvorskoj kazni, smanjenje zatvorske populacije kao i poboljšanje uslova u zatvorima“ zaključio je Marković.
Danas je potpisano pet sporazuma sa opštinama u kojima su do sada najčešće izricane kazne rada u javnom interesu, ali ministar Marković vjeruje da će se ovakvi memorandumi biti potpisani sa svakom opštinom u Crnoj Gori.
Potpisivanju sporazuma prisustvovao je i Andre Lis, šef Operativnog tima u Delegaciji EU, koji je istakao da je crnogorski kazneni sistem u procesu modernizacije, koji podrazumijeva uskalađivanje domaće politike, pravnog i regulativnog okvira sa evropskim standardima i sprovođenje alternativnih sankcija.
„Kazne ne treba da budu teže nego što je potrebno, jer tako mogu postati kontraproduktivne, a osluženje kazne kroz rad u zajednici može da obezbijedi bolje uslove za integraciju bivših prestupnika i smanjenje recidivizma“, rekao je Lis.
On je podsjetio da je u Izvještaju o napretku Crne Gore navedeno da je potrebno uložiti dodatne napore da se poveća korišćenje alternativnih sankcija, navodeći da je potpisivanje sporazuma prvi odgovor na tu preporuku.
Lis je rekao da je sprovođenje sistema alternativnih sankcija ključni dio mnogo šireg reformskog napora u oblasti vladavine prava,“to će doprinijeti rješavanju pitanja zatvorskih uslova i njihove prenatrpanosti”.
“To se ogleda i u akcionom planu za poglavlje 23, u sklopu kog je Crna Gora obavezna da usvoji Zakon o izvršenju uslovne osude i kazne rada u javnom interesu od decembra ove i da ga sprovede do decembra naredne godine”, naveo je on i dodao da EU podržava reformu kaznenog sistema u Crnoj Gori kroz tvining projekat sa budžetom od 700 hiljada eura koji sprovode Njemačka i Holadija.
Od danas, lica kojima je izrečena kazna rada u javnom interesu moći će na osnovu svog prebivališta da služe ovu kaznu u javnim preduzećima u: Podgorici, Cetinju, Danilovgradu, Herceg Novom i Kotoru.
Kako navode iz Ministarstva kazna rada u javnom interesu inkorporirana je u Krivični zakonik Crne Gore, i izriče se isključivo kao glavna kazna i alternativa je kazni zatvora. Može se izreći za krivična djela za koja je propisana kazna zatvora do pet godina ili novčana kazna, i za njeno izvršenje je neophodno da je učinilac prihvati.
Rad u javnom interesu mora ispunjavati tri uslova: da se njime ne vrijeđa ljudsko dostojanstvo, da je koristan za društvo i da se ne vrši u cilju sticanja dobiti.
K. ĆETKOVIĆ
