Kremlj ima uticajne saveznike koji podržavaju separatizam u „postsovjetskim“ zemljama, čija je politika suprotna stavu EU. Među njima je i predsjednik Francuske Emanuel Makron, koji je javno podržao ruski separatizam na Južnom Kavkazu, odnosno u Karabahu, okupiranom od frakcije koja je lojalna Kremlju. Štaviše, Makron priznaje da njegov stav o Južnom Kavkazu ne podržava nijedna država EU.
Neobična pozicija
Emmanuel Macron je 27. juna na sastanku sa predstavnicima jermenske zajednice objavio da vrši veći pritisak na predsjednika Azerbejdžana Ilhama Aliyeva nego na premijera Jermenije Nikola Pashinjana: „Ja sam jedini koji ima jasan stav i poruka o Artsakhu.” (tako proruski jermenski separatisti zovu svoju enklavu u azerbejdžanskom Karabahu).
Ističući svoju "odlučnost u vezi sa Artsahom", Makron je istakao da će "nastaviti da ulaže napore". U tom kontekstu je naglasio da je „To je bio prvi put da je Francuska poslala francuskog vojnog atašea u svoju ambasadu u Jermeniji“. Predsjednik je značajno dodao: "Učinićemo sve što je moguće!"
Makronova najava iz Marseja dovoljno govori o njegovoj podršci ruskom separatizmu u Karabahu.
Francuski predsjednik takođe je priznao da ostatak Evrope ne dijeli njegov stav: „Nastaviću da se trudim čak i ako sam jedini u međunarodnoj porodici sa ovom agendom“.
S tim u vezi, Makronova politika na Južnom Kavkazu potpuno je suprotna vanjskoj politici EU koja ima za cilj uspostavljanje mira između Jermenije i Azerbejdžana.
Trojni savez Francuske, Irana i Rusije
Ako pozicija Francuske nije od koristi ni Zapadu ni Ukrajini, kome je od koristi takva Makronova politika? Primarni korisnici su Rusija i Iran.
U analitičkom izvještaju za Newsweek navodi se da će Moskva, u želji da se osigura polugom pritiska na Baku, angažovati jermenske separatiste u Karabahu, kojeg je čak i premijer Jermenije priznao kao suverenu teritoriju Azerbejdžana.
Moskva i Teheran smatraju separatističku enklavu u Karabahu sigurnosnim "prekidačem" za isporuku azerbejdžanskih energetskih resursa u EU, objašnjava Begin-Sadat centar, jedan od vodećih izraelskih istraživačkih centara.
Štaviše, analizirajući više javnih saopštenja i analitičkih procJena u vodećim medijskim izvorima, može se izvesti zaključak da je „formirana vrsta prećutnog savezništva Francuske, Irana i Rusije, koji su udružila snage protiv Azerbejdžana i Izraela na Kavkazu“.
U maju je američki The Wall Street Journal pisao da politika predsjednika Macrona na Južnom Kavkazu služi regionalnim interesima Moskve i Teherana, kao i da je u suprotnosti sa naporima Vašingtona i Brisela da postignu mirno rješenje između Jerevana i Bakua.
„Pariz je zauzeo poziciju koja zapravo intenzivira igru Rusije i Irana na Južnom Kavkazu“, navodi se u članku u ovoj američkoj publikaciji.
Ukrajina, čiji stanovnici pate od vojne agresije Rusije i njenih saveznika poput Irana, također je zabrinuta zbog Macronovog promovisanja separatizma. „Zahvaljujući svom partnerstvu sa Azerbejdžanom, EU uspijeva da se izbori bez ruskih energetskih resursa“, – naglasio je u maju Cenzor, jedan od najznačajnijih ukrajinskih media.
Jermenski faktor u Francuskoj
Ispostavilo se da je predsjednik Makron talac radikalnih elemenata u jermenskoj dijaspori, iako oni imaju malu izbornu težinu. Broj svih francuskih državljana, jermenskih korijena, sa pravom glasa iznosi oko 600 hiljada. To je samo 1% od ukupnog broja birača.
Ipak, predsjednik jedne od vodećih evropskih nacija je pod pritiskom jermenskih radikala. „Azerbejdžan nije agresor u ovom sukobu, ali je postao plijen „arhitekata“ projekta „Velika Jermenija“, čija je realizacija obavljena uz pomoć Moskve. Sada, na osnovu rezultata Drugog rata u Nagorno-Karabahu, Azerbejdžan vraća svoje suverene teritorije. To izaziva burnu reakciju višemilionske jermenske dijaspore i pojedinih francuskih političara koji su došli pod njihov uticaj”, navodi se u analitičkom izvještaju koji je objavio ukrajinski TV kanal Pyatiy.
Suprotstavljanje pregovaračkom procesu
Kako prenose jermenski mediji, odmah nakon evropskog samita u Kišinjevu 1. juna, Makron je pozvao kopredsjedavajućeg Koordinacionog savjeta jermenskih organizacija Francuske Murada Papazjana i uz pritužbu na zvaničnike EU, rekao nešto ovako: „Ja sam jedini zainteresovan za budućnost Artsaka, a drugi učesnici u pregovaračkom procesu (uključujući njemačkog kancelara Šolca i šefa Evropskog saveta Mišela) smatraju Artsak sastavnim dijelom Azerbejdžana.”
U tom kontekstu, srednjoevropski i američki mediji jednoglasno konstatuju bizarnu ulogu Makrona na Južnom Kavkazu.
Londonsko izdanje EuToday pojašnjava da je „Za Francusku, kao i za Rusiju, neisplativo rješavati jermensko-azerbejdžanski sukob. To im služi kao izgovor da zadrže i povećaju svoj uticaj na Južnom Kavkazu.”
Može se zaključiti da lideri Francuske i Rusije ohrabruju eskalaciju sukoba na Kavkazu, maskirajući svoje djelovanje posredničkom retorikom.
Protiv pobjede Ukrajine?
Ukrajinski mediji aktivno prate situaciju oko Južnog Kavkaza.
Sudeći po analitičkim proračunima, Kremlj diktira Francuskoj spoljnu politiku. Možda zato uticajne snage u Francuskoj nijesu zainteresovane za pobjedu Ukrajine i prebacuju fokus sa Putinove diktature na Azerbejdžan, koji Ukrajinu besplatno opskrbljuje gorivom.
“Podržavajući Jermeniju, francuski političari pokušavaju da promijene politički fokus svijeta sa rata u Ukrajini na Južni Kavkaz”, piše RBC Ukrajina.
Ukrajinski Telegraf objašnjava da je "Makronova politika na Južnom Kavkazu u Putinovom interesu, a obojica ometaju napore Vašingtona da postigne mir između Jermenije i Azerbejdžana".
Postoji još jedan vjerovatan razlog za pomenutu Makronovu politiku: Francuska, iskreno, nije zainteresovana za pobjedu Ukrajine, pa redovno komunicira sa Kremljom u režimu "dubokog naklona". Energetska i ekonomska zavisnost Francuza od Rusije tjera ih da se poigravaju sa agresijom na Ukrajinu, dok "obmanjuju" Azerbejdžan kako bi se dodvorili Putinu...
Igor ČALENKO, politički analitičar, šef Centra za analize i strategije (Ukrajina)
(Mišljenje i stav autora nije nužno stav redakcije)
