„Vjerujemo kako su postupci za ratne zločine u Crnoj Gori i Hrvatskoj u velikoj mjeri uslovljeni/uvjetovani političkim prilikama i nedovoljno nezavisni, što se očituje i u predistražnim i istražnim fazama postupaka, pripremi optužnica i vođenju sporova te donošenju presuda“, navode dvije organizacije.
One su stava da je vidljivo nedovoljno procesuiranje počinitelja zločina, u prvom redu počinitelja zločina počinjenih nad necrnogorskim i nesrpskim stanovništvom u Crnoj Gori, odnosno zločina počinjenih nad nehrvatskim stanovništvom u Hrvatskoj. Također je, kaže se dalje, evidentno nedovoljno procesuiranje višepozicioniranih osoba i naredbodavaca, jer se većinom sporovi vode protiv izravnih počinitelja; izvršioca naredbi.
Dva YIHR smatraju da presude poput one za Morinj u Crnoj Gori, odnosno onih za Loru u Hrvatskoj prije predstavljaju prepreku ostvarenju pravde nego njezino zadovoljenje. Ovakve presude su skandalozne i izazivaju čuđenje svih onih koji žele ostvarenje pravde.
„Crna Gora i Hrvatska, kao zemlje regije koje su najdalje otišle u procesu evrointegracija, moraju ozbiljnije preuzeti odgovornost za procesuiranje zločina, ali i njihovu političku osudu. Svaka drugačija namjera predstavlja opravdavanje zločina. Ovako, osim što su lideri u evrointegracijama, lideri su i u nečinjenju po pitanju suočavanja s prošlošću“, navodi se dalje u saopštenju.
Crnogorska i hrvatska politička elita postaju, kroz državne politike i akte svojih građana koji nisu osuđeni, aktivni učesnici/sudionici fašističkih zločinačkih radnji iz ranih 1990-ih godina, ukoliko pravosudni i vladini organi i dužnosnici u Crnoj Gori i Hrvatskoj fokus u procesuiranju zločina ne preusmjere
sa neodgovonih i netransparentnih ciljeva zaštite počinitelja i političara koji su u počinjenim zločinima odigrali značajne uloge na žrtve počinjenih zločina i na zadovoljenje pravde.
„Oni koji nastoje prikrivati i opravdavati zločine, nerijetko i zbog vlastite upletenosti u njih, to ne mogu i ne smiju učiniti“, zaključuje se u saopštenju.