U sedmici pred novogodišnje praznike opština Bar je upriličila prigodan praznični poklon Srpskoj pravoslavnoj crkvi: pet hiljada eura iz opštinskog budžeta uručeno je za gradnju Sabornog hrama Svetog Jovana Vladimira.
„Sazrelo je u duši naroda. Imamo druga obećanja za pomoć i dobro raspoloženje predsjednika Opštine Bar Žarka Pavićevića, što je veoma značajno“, biranim se riječima mitroplit Amfilohije zahvalio gradonačelniku barske opštine.
Privilegovana crkva: Nije zahvalnica bez razloga. Opština Bar se već duže trudi da pomogne širenju uticaja srpske crkve. Još početkom devedesetih, u vrijeme jedinstvenog DPS-a i ekspanzije srpske nacionalističke ideje, Srpska pravoslavna crkva dobila je na dar atraktivnu lokaciju na samom ulasku u grad, u ulici Jovana Tomaševića.
Bilo je to vrijeme kada se u zvaničnom Beogradu ali i u zvaničnoj Podgorici vjerovalo u pobjedu ideje o velikoj svesrpskoj državi na Balkanu, kada je trebalo uramiti pravoslavno balkansko carstvo. Hram Svetog Jovana Vladimira je počeo da se gradi prije deceniju i po i zamišljen je grandiozno. Predviđena je dužina hrama od 53, a širina kripte 24 metra. Pošto ima dvije osnove, smatra se da će hram biti ukupne površine 2.740 kvadratnih metara! Najviša tačka sa krstom biće viša od 40 metara i trebalo bi da dominira Barom.
Pad i obnavljanje projekta: Propašću političkog projekta zvaničnog Beograda, došlo je i do obustave donacija za hram pa je na terenu naastalo višegodišnje zatišje. Sve do prošle godine kada su ponovo narasle ambicije i kada je SPC krenula u donatorsku akciju za prikupljanje novca za gradnju.
Zanimljivo, dobrog partnera našli su lokalnom DPS-u. Za posljednje pola godine opštinska uprava predvođena tamošnjim čelnicima DPS-a u dva navrata je uplatila po pet hiljada eura za Saborni hram. Ljetos je lično dr Zoran Srzentić, prvi čovjek barskog ogranka DPS-a, opštinski novac uručio predstavnicima srpske crkve, da bi se pokazalo kako njegova partija podržava djelovanje SPC. A, kao što je već rečeno, na novogodišnjoj donatorskoj večeri, organizovanoj 27. decembra, barska lokalna uprava ponovo je donirala SPC sa pet hiljada eura.
Negiranje crnogorske crkve: Deset hiljada eura možda ne izgleda kao neka obilata podrška, ali u simboličnoj ravni znači da crnogorska vlast podržava crkvu koja se borila protiv crnogorske samostalnosti. U opštini Bar nijesu htjeli da daju zvanične izjave ali su poriču da je SPC privilegovana.
U tom smislu, opštinski zvaničnik koji je želio ostati anoniman je naglasio da se u opštini Bar grade dva velika sakralna objekta koje ne gradi pravoslavna crkva.
I zaista, u Baru su predviđena još dva sakralna objekta – u Starom Baru, ispod Bolnice, gradi se najveća džamija na Balkanu, u koju je do sada uloženo preko 800.000 eura, a još u ljeto 2006. godine, takođe u Ulici Jovana Tomaševića, preko puta nekadašnjeg hotela „Agava“, položen je kamen temeljac za konkatedralu Svetog Petra Apostola, ali radovi nisu započeti. Međutim, dozvole za gradnju vjesrkih objekata drugih vjera ne potiru činjenicu da je srpska crkva ipak favorizovana u opštini Bar. Makar u odnosu na – Crnogorsku pravoslavnu crkvu.
''Iako smo prije nekoliko godina zatražili dozvolu za gradnju sakralnog objekta Crnogorske pravoslavne crkve, nikakvog zvaničnog odgovora nije bilo iz opštinske administracije u Baru“, kaže za Portal Analitika Stevo Vučinić, predsjednik Odbora za promociju interesa CPC.
Negiranje sopstvene države: U nedostatku opštinske podrške, Crnogorska pravoslavna crkva je sopstvenim sredstvima uspjela da sagradi prvi objekat nakon 1918. godine, u Gavrilovcu na Skadarskom jezeru. Stevo Vučnić naglašava da niti jedan cent za gradnju crkve nijesu dobili iz opštinske kase Bara.
Za to vrijeme, nad Skadarskim jezerom i Barom, bjelasa se metalna crkva na vrhu Rumije, kao moćni simbol kojim je srpska crkva obilježila svoju teritoriju. Umjesto rušenja bespravno sagrađenog objekta koji narušava crnogorsku tradiciju i istoriju (rušenje je najavljeno još jula 2005. godine!) crnogorska država se, u liku gradonačelnika Bara i tamošnje uprave, odlučila da novčano i logistički pomogne izgradnju još jednog vjerskog objekta SPC.
Teško je vjerovati da su gradonačelnik Pavićević i opštinska vlast samoinicijativno proglasili SPC privilegovanom crkvom. Stoga je logičnije zaključiti da je finansiranje srpske crkve dio šireg plana koji podržava dio partijske strukture DPS-a.
U tom slučaju, jedno pitanje ostaje bez odgovora - u čijem je interesu politika favorizovanje SPC?
D.Đuranović
