Otvoreno protivljenje crnogorskih vladika ideji da Aleksandar Vučić govori na sahrani mitropolita Amfilohija, još jednom je pokazalo da u smislu podrške srpskom predsjedniku u Saboru SPC postoji ozbiljna podijeljenost. Tako da bi se mogla povući crta između patrijarha Irineja i episkopa bačkog Irineja sa jedne i gotovo svih ostalih sa druge strane, među kojima su vladike Joanikije, Grigorije, Atanasije, Maksim , Teodosije… Tačka razdvajanja pored stavova, tako postaje i granica Srbije, pa oni koji žive na teritoriji Srbije nerijetko podržavaju politiku srpskog predsjednika, dok joj se oni van matice otvoreno suprotstavljaju.
S tim u vezi, postavlja se pitanje da li postoji i kolika je, zapravo, politička moć ovih srpskih vladika?
Vladike itekako imaju političku moć
Nedavno je upravo to bila jedna od glavnih tema srpskih medija, kada je episkop diseldorfski i Njemačke vladika Grigorije predstavljen kao najbolji protivkandidat Vučiću na sljedećim predsjedničkim izborima.
Vladika se od ovakve političke uloge ogradio, ali ono što niko ne može da spori jeste njegov ugled u narodu, koji je iz godine u godinu sve veći.
Slobodan Sadžakov Foto:N1
Koliko se taj ugled sveštenih lica može odraziti na politiku, vidjeli smo nedavno i na primeru Crne Gore, kada je upravo nedavno upokojeni mitropolit Amfilohije na krilima narodnih litija, a protiv zakona o vjeroispovijesti, poveo i praktično dovršio borbu za pad Mila Đukanovića.
Govoreći o događajima u Crnoj Gori, ali i o svemu onome što se dešavalo prethodnih dana, a u vezi sahrane mitropolita Amfilohija, profesor Sadžakov kaže da vladike itekako imaju moć i u politici.
“To se najbolje vidjelo tokom onih pregovora o Kosovu prije dvije- tri godine, kada je SPC zauzela jedan oštar stav, a Vučić usljed toga izgubio značajnu podršku u crkvenim krugovima. Slijede novi pregovori i siguran sam da Vučić ne želi da mu se to ponovi. Svakako će učiniti sve da izbjegne novi takav udar. Trenutno su mu najbliži dvojica Irineja, patrijarh i episkop bački, to govore i međusobne pohvale, orden koji je SPC uručila Vučiću, ali i to što je on mnogo pomogao da se prikupe sredstva za Hram Svetog Save i nedavno izdvojenih milon eura SPC”, navodi Sadžakov.
Najjači protivnik Vučiću bio mitropolit Amfilohije
Najjači protivnik Vučiću, navodi dalje Sadžakov, do sada je bio mitropolit Amfilohije i sada će nam o politici te mitropolije prema Vučiću mnogo reći izbor njegovog nasljednika.
“Koliko god bilo logično, sumnjam da će to biti Joanikije, jer je on praktično produžena ruka Amfilohija i mislim da će dva Irineja, pa i sam Vučić, učiniti svi da on ne bude postavljen na čelo Amfilohijeve mitropolije. SPC će tražiti da tu vrati uticaj i mišljenja sam da će biti postavljen David Perović, koji je inače porijeklom iz Crne Gore i blizak je Irineju Buloviću. Pokušaće da se neutrališe uticaj Amfilohija”, objašnjava Sadžakov.
Na pitanje da li ugled pojedinih vladika SPC može da preraste u jedan njihov opozicioni potencijal, Sadžakov kaže:
“Crkvi je prije svega od velike važnosti dobar odnos sa državom, ali nije isključeno da se dio opozicije i dio crkve ujedine u nekom opozicionom frontu, pogotovu kad je reč Vučićeva politika prema Kosovu”, zaključuje Sadžakov.
Injac: Imaju pravo na političko opredeljenje
Vjerski analitičar Željko Injac, pak, smatra da se ne može praviti takva podjela među vladikama SPC.
“Ne može se reći da Vučića podržavaju samo vladike van Srbije, jer on ima podršku i mitropolita Porfirija, episkopa u Bosni, Dalmaciji… To je prosto stvar ličnog stava. I episkopi su ljudi i oni imaju svoja politička opredeljenja. Neki su za ljevicu, neki za desnicu, neki su liberalni, neki konzervativni. Oni imaju pravo da javno iskažu svoj politički stav, ali crkva ne bi trebalo da ulazi u te političke podjele, jer tako utiče na vjernike”, navodi Injac.
Kako dodaje, nije tajna da neke vladike i episkopi imaju dobre odnose sa bivšom vlašću Srbije, te da je takvih situacija bilo oduvijek.
“Siguran sam, međutim, da bi u slučaju nekakvog potpisivanja nezavisnosti Kosova ili nečega sličnog čitav Sabor SOC bio protiv toga. Stav crkve je jasan, oni tako nešto nikada neće priznati, uverjen sam da bi tako reagovao i sam patrijarh, bez obzira na trenutno dobre odnose sa Vučićem”, zaključuje Injac.
