Iz Vlade je saopšteno da je glavni cilj predloženog Zakona stvaranje uslova za brži ekonomski oporavak, uz stabilizaciju javnih finansija kao jednog od glavnih preduslova ukupne ekonomske održivosti.
“Snažan uticaj pandemije virusa covid-19 na ekonomiju Crne Gore u uslovima visoke zavisnosti od turizma, uz istovremeno zatvaranje državnih granica tokom ljetnje turističke sezone, dovele su do realnog pada bruto domaćeg proizvoda (BDP) od 15,2 odsto, ostvarenja budžetskog deficita na nivou od 10,1 odsto i ubrzale rast već visokog javnog duga na nivo od 105,1 odsto u prošloj godini“, navodi se u saopštenju.
Dubina ekonomske krize i slaba diversifikovanost ekonomije zahtijevale su, kako su kazali, sprovođenje odlučnih mjera fiskalnog prilagođavanja kako bi se obezbijedilo smanjenje budžetskog deficita i javnog duga, i pružila podrška ekonomskom rastu. Istovremeno, u cilju ostvarivanja ušteda i podizanja transparentnosti trošenja javnih sredstava, prvi put je u potpunosti primijenjeno programsko budžetiranje u izradi budžeta.
“Izvorni prihodi budžeta za ovu godinu planirani su u iznosu od 1,88 milijardi EUR ili 40,6 odsto procijenjenog BDP-a, koji iznosi 4,64 milijarde EUR, i u odnosu na ostvarene u prošloj godini veći su 240,9 miliona ili 14,7 odsto“, rekli su iz Vlade.
Rast budžetskih prihoda opredjeljuje projektovani rast ekonomske aktivnosti i sprovođenje mjera fiskalnog prilagođavanja koje imaju za cilj stvaranje uslova za povećanje budžetskih prihoda u narednom periodu, a to su povećanje prihoda budžeta po osnovu oporezivanja neprijavljene imovine, suzbijanje neformalne ekonomije kroz unaprjeđenje rada inspekcijskih službi i pune implementacije elektronske fiskalizacije poreskih registar kasa, čime se doprinosi širenju poreske baze.
„Takođe, cilj je i uvođenje markiranja mineralnih ulja i njihovih derivata, čime se suzbija nelegalan promet naftnih derivata, unapređuje kvalitet derivata na tržištu uz istovremeno povećanje budžetskih prihoda, ukidanje najviše godišnje osnovice za plaćanje doprinosa“, navodi se u saopštenju.
Odlukom Vlade biće zahtjevano od predstavnika države u preduzećima u većinskom vlasništvu države i zavisnim preduzećima, da glasaju za raspodjelu neto dobiti od prethodne godine i uplatu sredstava u budžet shodno vlasničkom udjelu države.
„U cilju suzbijanja negativnih efekata koje upotreba duvanskih proizvoda, alkoholnih pića i proizvoda sa dodatkom šećera imaju na zdravlje građana, kao i zbog potrebe daljeg usaglašavanja visine akcize na cigarete sa zahtjevima pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji, te potrebe za povećanjem prihoda budžeta, planirane su izmjene akcizne politike“, kazali su iz Vlade.
S tim u vezi, planirano je povećanje akciza na duvan i duvanske proizvode, akcize na alkohol i alkoholna pića, akcize na gazirana pića sa dodatkom šećera kao i uvođenje akcize na proizvode od šećera, kakaoa i sladoleda.
„Predviđeno je i smanjenje stope poreza na dodatu vrijednost (PDV) na jaja kao osnovne životne namirnice sa 21 odsto na sedam odsto“, dodaje se u saopštenju.
Ukupni izdaci budžeta planirani su na nivou od 2,02 milijarde EUR ili 43,6 odsto BDP-a i u odnosu na preliminarno ostvarenje u prošloj godini manji su 45,3 miliona EUR ili 2,2 odsto.
„U strukturi ukupnih rashoda, tekuća budžetska potrošnja planirana je na nivou od 1,82 milijarde EUR ili 39,2 odsto BDP-a, dok je kapitalni budžet planiran u iznosu od 203,5 miliona EUR odnosno 4,4 odsto BDP-a“, navodi se u saopštenju.
U poređenju sa prošlom godinom, predlaže se smanjenje tekuće budžetske potrošnje u dijelu izdataka diskrecionog karaktera, do nivoa obezbjeđivanja funkcionisanja potrošačkih jedinica i implementacije aktivnosti kojima se obezbjeđuje unaprjeđenje pružanja javnih uluga i stvaranja nove vrijednosti.
“U isto vrijeme, izdvajanja za bruto zarade, penziona i socijalna davanja nijesu umanjivani već će ove kategorije rasti i u ovoj godini kao rezultat planiranog usklađivanja shodno zakonskom okviru kojim se regulišu ova prava“, rekli su iz Vlade.
Fiskalno prilagođavanje na rashodnoj strani veće je od pomenutog imajući u vidu planirano sprovođenje novih politika kojima se unapređuje standard ranjivih kategorija društva, sa jedne strane, i stvaraju uslovi za implementaciju projekata koji imaju razvojni karakter, sa druge strane.
Na sjednici Vlade je utvrđen i Predlog odluke o zaduživanju Crne Gore za ovu godinu.
„Predloženom odlukom su definisani konkretni kreditni aranžmani koji će se zaključiti u skladu sa Zakonom o budžetu za ovu godinu, kojim je projektovano da će nedostajuća sredstva za finansiranje budžeta u ovoj godini iznositi 575,6 miliona EUR“, kazali su iz Vlade.
Vlada je utvrdila Predlog izmjena Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti. Izmjene Zakona se predlažu radi prelaska na programsko budžetiranje i uvođenje aktivnosti indikatora učinaka u godišnji zakon o budžetu.
Utvrđen je Predlog zakona o završnom računu budžeta Crne Gore za 2019. godinu. Prema preliminarnim podacima Zavoda za statistiku u 2019. godini se procjenjuje da je BDP ostvaren u nominalnom iznosu od 4,91 milijardu EUR. Prihodi budžeta za 2019. godinu planirani su u iznosu od 2,21 milijardu EUR, a ostvareni su u iznosu od 2,9 milijardi EUR što predstavlja 31,4 odsto iznad plana, odnosno 0,67 odsto više nego u 2018. godini.
“Za finansiranje javne potrošnje budžetom za 2019. godinu je planirano 2,38 milijardi EUR, a rebalansom je povećan na 2,39 milijardi EUR, što je u odnosu na prethodnu godinu manje 4,85 odsto. Izvršeno je 2,59 milijardi EUR ili 8,48 odsto iznad plana“, precizira se u saopštenju.
Kapitalni budžet za 2019. godinu planiran je u iznosu od 305,1 milion EUR što čini 12,76 odsto ukupno planiranih sredstava. Realizovan je u iznosu od 272,38 miliona EUR ili 89,28 odsto.
„Ukupan javni dug Crne Gore, na 31. decembar 2019. godine, iznosi 3,79 milijardi EUR, odnosno 77,21 odsto preliminarnog BDP-a. Uzimajući u obzir depozite Ministarstva finansija, uključujući i 38,48 hiljada unci zlata, a koji su, na kraju 2019. godine, iznosili 597,13 miliona EUR, neto javni dug Crne Gore, na kraju 2019. godine, iznosi 3,19 milijardi EUR, odnosno 65,04 odsto BDP-a“, zaključuje se u saopštenju.
