Dezinformacije o neplodnosti prouzrokovanom vakcinama protiv COVID-19 uticale su na to da izuzetno veliki broj mladih žena širom svijeta odluči da ne primi vakcinu. Ipak, kako visoko prenosivi delta soj koronavirusa povećava nivo zaraze, medicinski stručnjaci šalju hitnu, jasnu poruku mladim ženama i svim drugim osobama koje još nijesu vakcinisane da to urade.
Ljekari su izuzetno oprezni u pogledu onoga što preporučuju tokom trudnoće, pa je u početku nerijetko bilo sugestija da se sačeka kada je riječ o vakcinaciji trudnica prije nego što budu urađena konkretna naučna istraživanja.
U međuvremenu postao je dostupan veliki broj podataka u vezi bezbjednosti vakcinacije trudnica da se ovaj savjet promijenio i vakcinacija se sada aktivno podstiče, budući da zaraza koronavirusom može da ugrozi trudnoću. Svjetska zdravstvena organizacija i Centar za kontrolu i prevenciju bolesti demantovali su neke od najrasprostranjenijih tvrdnji koje se šire bez dokaza.
Sadržaj vakcine se nakuplja u jajnicima – netačno
Ova teorija potiče od pogrešnog čitanja studije dostavljene japanskom regulatoru.
Studija je uključivala davanje pacovima mnogo veće doze vakcine od one koja se daje ljudima (1.333 puta veća). Samo 0,1% ukupne doze završilo je u jajnicima životinja, 48 sati nakon injekcije.
Znatno više, čak 53% nakon jednog sata i 25% nakon 48 sati - pronađeno je na mjestu ubrizgavanja (kod ljudi, obično u ruku). Sljedeće najčešće mjesto bila je jetra (16% nakon 48 sati), koja pomaže u uklanjanju otpadnih proizvoda iz krvi.
Vakcina cirkuliše pomoću mjehurića masti koji sadrži genetski materijal virusa, koji pokreće imunološki sistem tijela.
Oni koji promovišu ovu tvrdnju odabrali su brojku koja se zapravo odnosila na koncentraciju masti koja se nalazi u jajnicima.
Vakcine izazivaju pobačaje – netačno
U nekim objavama su istaknuti pobačaji prijavljeni šemama za praćenje vakcina, uključujući šemu žute karte Regulatorne agencije za ljekove i zdravstvene proizvode (MHRA) u Velikoj Britaniji i sistem prijavljivanja neželjenih događaja nakon vakcinacije (VAERS) u SAD.
Svako može prijaviti simptome ili zdravstveno stanje koje doživi nakon vakcinacije. Neće svi izabrati da se prijave, pa je ovo baza podataka koju ljudi sami biraju.
U ovim bazama podataka zaista je bilo prijavljenih pobačaja, koji i inače nijesu rijetkost, ali to ne znači da ih je vakcinacija izazvala. Studija je pokazala da su podaci koji pokazuju da je stopa pobačaja kod vakcinisanih osoba u skladu sa očekivanom stopom u opštoj populaciji – 12,5%.
Doktorka Viktoria Mel, reproduktivna imunološkinja sa Imperijalnog koledža u Londonu kaže da su ovi sistemi izvještavanja veoma dobri za uočavanje nuspojava vakcine koje su obično rijetke u široj populaciji, pa je u nekim rijetkim slučajevima bio povezan određeni tip krvnog ugruška sa vakcinom AstraZeneca.
Ako odjednom počnete da vidite neobične simptome kod vakcinisanih ljudi, to podiže crvenu zastavicu. Na osnovu ovih podataka nije jednostavno utvrditi vezu sa reakcijom na vakcinaciju u situacijama koje su inače uobičajene kod nevakcinisanih ljudi, poput promjene menstrualnog ciklusa, pobačaja i srčanih smetnji.
Jedino u situaciji kada bi bio uočen veći udio pobačaja u ranim trudnoćama kod vakcinisanih osoba u odnosu na onaj koji je inače prisutan moglo bi se govoriti o potencijalnom uticaju vakcinacije, ali za sada nema podataka koji na to upućuju.
Vakcine mogu da napadnu placentu – netačno
U široko rasprostranjenoj peticiji Majkla Jidona, istraživača koji je iznio i druge zablude o Covidu, tvrdilo se da je proteinski skok koronavirusa koji se nalazi u vakcinama Pfizer i Moderna sličan proteinu zvanom sincitin-1, koji je uključen u formiranje placente.
On je spekulisao da bi to moglo dovesti do toga da antitijela protiv virusa napadnu i trudnoću u razvoju.
Neki stručnjaci smatraju da je to izvor cijelog vjerovanja da bi vakcine protiv Covida mogle da naštete plodnosti.
U stvari, sincitin -1 i proteinski škok koronavirusa slični su kao i svaka dva slučajna proteina – da je tijelo tako lako zbuniti, rizikovalo bi napad na sopstvene organe svaki put kada bi imalo infekciju i razvilo antitijela.
Ali sada su prikupljeni dokazi koji će pomoći da se opovrgne njegova teorija.
Podaci CDC o bezbjednosti vakcine
Američki Centar za kontrolu i prevenciju bolesti (CDC) objavio je podatke o bezbjednosti primanja vakcine protiv mRNA COVID-19 tokom trudnoće. U izvještaju su analizirani podaci iz triju postojećih sistema za nadzor bezbjednosti radi prikupljanja informacija o vakcinaciji protiv COVID-19 tokom trudnoće. U prvim rezultatima nije pronađen nikakav razlog za zabrinutosti za bezbjednost trudnica koje su bile vakcinisane ili njihovih beba.
Drugi izvještaj se odnosio na trudnice upisane u registar v-safe trudnoća koje su vakcinisane prije 20. nedjelje trudnoće. Naučnici nijesu otkrili postojanje povećanog rizika od pobačaja kod onih koje su tokom trudnoće primile vakcinu protiv mRNA COVID-19.
Mnoge trudnoće prijavljene u ovim sistemima za praćenje bezbjednosti su u toku. CDC će nastaviti da prati vakcinisane trudnice tokom svih trimestra trudnoće kako bi bolje razumio efekte vakcine na trudnoću i bebe.
Rani podaci ukazuju na to da primanje vakcine protiv mRNA COVID-19 tokom trudnoće smanjuje rizik od infekcije: Nedavna studija iz Izraela uporedila je trudnice koje su primile vakcinu protiv mRNA COVID-19 sa onima koje nijesu. Naučnici su otkrili da je vakcinacija smanjila rizik od infekcije virusom koji izaziva COVID-19.
Vakcinacija trudnica stvara antitijela koja bi mogla zaštititi njihovu bebu: Kada trudnice tokom trudnoće prime vakcinu protiv mRNA COVID-19, njihova tijela grade antitijela protiv COVID-19.
U krvi iz pupčane vrpce pronađena su antitijela nastala nakon što je trudnica primila vakcinu protiv mRNA COVID-19. To znači da bi vakcinacija protiv COVID-19 tokom trudnoće mogla pomoći u zaštiti beba od COVID-19. Potrebno je više podataka da bi se utvrdilo kako ova antitijela, slična onima proizvedenim sa drugim vakcinama, mogu pružiti zaštitu bebi.
U toku su ili se planiraju dodatna klinička ispitivanja koja proučavaju sigurnost vakcina protiv COVID-19 i koliko dobro funkcionišu kod trudnica. Proizvođači vakcina takođe prikupljaju i pregledaju podatke od osoba u završenim kliničkim ispitivanjima koje su primile vakcinu, a zatim ostale u drugom stanju.
