Takmičarski dio nagradnog konkursa „Ljepota kristala 2020“ počeo je 29. januara i trebalo je da bude završen sredinom aprila. Zbog situacije uzrokovane epidemijom korona virusom, obustavom nastave u školama i poštujući preporuke nadležnih institucija, takmičenje, odnosno proglašenje pobjednika odgođeno je za jul.
Takmičenje je bilo namjenjeno učenicima VII, VIII i IX razreda osnovnih škola, kao i učenicima svih razreda srednjih škola i organizovalo se u dvije osnovne kategorije: rast kristala neorganske i organske soli, kao i u posebnoj kategoriji za srednje škole – sinteza i kristalizacija dvojne soli.
U skladu sa izborom kategorije, Zavod za metrologiju je svim učesnicima poslao hemijske supstance potrebne za dobijanje kristala, kao i uputstva za pravljenje kristala. Svi učenici osnovnih i srednjih škola koji su se prijavili za istu kategoriju dobili su supstance identičnog hemijskog sastava, mase i čistoće.
Zadatak tročlanih takmičarskih ekipa je bio da u roku od devet sedmica, koliko traje takmičenje,dobiju što veći i pravilniji monokristal.
Cilj takmičenja bio je da učenici prošire teorijska i praktična znanja iz hemije, upoznaju se sa osnovnim tehnikama laboratorijskog rada i metodologijom naučnog istraživanja.
U navedenim kategorijama pobjednike takmičenja, po propisanim kriterijumima, izabrao je žiri u sastavu: magistar hemije Alen Bjelopetrović iz Hrvatske udruge kristalografa, dr Zorica Leka sa Metalurško-tehnološkog fakulteta Univerziteta Crne Gore, kao i predstavnice Zavoda za metrologiju Tamara Bošković Begenišić i Naina Čuturić Knežević.
SSŠ „Ivan Uskoković“ iz Podgorice na ovom takmičenju je predstavljalo pet ekipa.
Članice ekipe: Anđela Delibašić, Ana Vidaković i Jelena Tripunović, osvojile su prvo mjesto u kategoriji rast kristala organske soli i nagrađene su tablet računarima.
U kategoriji rast kristala neorganske soli, drugoplasirana ekipa u sastavu: Ljubica Vukić, Tamara Vuković i Đorđe Vujović, nagrađena je akcionim kamerama.
“Mentor nagrađenim ekipama bila je Biljana Kljajić, prof. hemije, koja je uručila nagrade pobjedničkim timovima u prostorijama Škole uz poštovanje mjera i preporuka Nacionalnog koordinacionog tijela za zarazne bolesti”, saopšteno je iz Mašinske škole.
Prilikom uručivanja nagrada učenica Jelena Tripunović je istakla: “Iz hemije smo učili o rastvorima,a pošto smo od Zavoda za metrologiju dobili organsku so za pravljenje kristala, imali smo priliku da prema uputstvu i uz instrukcije naše mentorke pripremimo zasićeni rastvor organske soli. Ja sam imalazadatak da koncem vežem kristal koji smo odabrali, a zatim smo ga uronili u čašu sa zasićenim rastvorom i pratili njegov rast.Tokom rada smo vodili laboratorijski dnevnik ,zapisivali postupak rada i bilježili zapažanja.”, objašnjava Jelena.
“Mogu reći da me je i u osnovnoj školi interesovala hemija,posebo eksperimentalni rad, pa sam se zato i prijavio na konkurs. Pošto su sve ekipe od Zavoda za metrologiju dobile odgovarajuće soli,iste mase,približnog sastava i čistoće,kao i uputstvo za rad,u razgovoru sa našom profesoricom smo zaključili da oblik i veličina kristala zavise od uslova u kojima on raste.Ja sam onda istraživao o tome kako faktori spoljašnje sredine(prašina,svjetlost,temperatura,buka…) utiču na rastkristala.
Poručio bih mojim vršnjacima,srednjoškolcima, da se više uključuju u vannastavne aktivnosti i tako korisno ispune svoje slobodno vrijeme”, naglasio je učenik Đorđe Vujović.
