Brajović: Prevencija korišćenja novih duvanskih proizvoda iziskuje političku posvećenost, ali i zakonska rešenja

Generalna direktorka Direktorata za javno zdravlje u Ministarsrtvu zdravlja Ivana Živković kazala je da je upotreba duvana jedan od najvažnijih faktora rizika za nastanak kardiovaskularnih, respiratornih, malignih oboljenja i mnogih drugih hroničnih bolesti. Trenutna situacija u pogledu upotrebe duvanskih proizvoda u Crnoj Gori i negativnog uticaja na zdravlje ljudi, društvo i životnu sredinu zahtijeva primjenu snažnih korektivnih mjera. Potrošnja duvana, smatra, među odraslima i mladima u Crnoj Gori je zabrinjavajuće visoka. 

„Vlada je u svom planu za 2023. godinu uvrstila izradu strateškog dokumenta ’Program kontrole upotrebe duvanskih proizvoda u Crnoj Gori 2023-2025’. Svi sektori Vlade, ali i kompletno stanovništvo, moraju prepoznati da je šteta koju duvan nanosi društvu, životnoj sredini i zdravlju, daleko značajnija od ekonomske koristi od duvana, ili duvana kao nečega što je ukorijenjeno u kulturi jednog društva. Svi gradjani imaju pravo da udišu čist vazduh bez duvanskog dima. Svi građani moraju da mijenjaju svoje ponašanje, kako bi se ovaj cilj ostvario. Stoga su planirane aktivnosti za ostavrenje ciljeva strateškog dokumenta usmjerene na poboljšanje zdravlja stanovništva smanjenjem broja pušača, što za posljedicu ima i pozitivan uticaj na životnu okolinu, smanjenje emisije dima i otpadaka prouzrokovanih upotrebom duvanskih proizvoda. Za naredni period najznačajnija aktivnost je rad na izradi predloga za izmjene/dopune Zakona o ograničavanju upotrebe duvanskih proizvoda“, kazala je Živković. 

Šefica SZO Mina Brajović, kazala je da je, prema podacima te organizacije, na globalnom nivou prevalenca pušenja u populaciji starijoj od 15 godina smanjena sa 22.7% na 17.5%. 

„Nažalost, zemlje zapadnog Balkana i dalje bilježe visok nivo učestalosti pušenja, iznad prosjeka u svijtu, u rasponu od 22.4% do 39.8%. Ono što jednako zabrinjava, prema njenim riječima, jeste učestalost pušenja u populaciji djece životne dobi 13-15 god i to rasponu od 15.3% - 24.4%, dok 5.5% - 11% njih koristi elektronske cigarete koje duvanska industrija agresivno reklamira kao navodno bezbjednije proizvode“, kazala je Brajović.

Prema njenim riječima, prevencija korišćenja novih duvanskih proizvoda iziskuje prije svega političku posvećenost, ali i zakonska rešenja u skladu sa ratifikovanom Konvencijom o upotrebi duvana i njihovu dosljednu primjenu. Istakla je da je integrisanje novih duvanskih proizvoda u koncept kontrole duvanskih proizvoda nema alternativu. 

Podsjetili su da u svijetu, duvan „odnese“ više od osam miliona ljudskih života svake godine, dok ekonomski troškovi se procjenjuju na 1,4 milijarde američkih dolara. 

U CG (37%), duvan se konzumira češće nego u Regionu Evrope (25.3%). 

Na godišnjem nivou, U Crnoj Gori, duvan odnese više od 2000 zivota i to u 50% slučajeva radi se o prijevremenom mortalitetu – dakle smrt nastupa prije 70 godina života.