Predsjednik Vujanović je pokušao da se javno opravda. Nije, kaže, favorizovao Srpsku pravoslavnu crkvu, samo je prenio javno mišljenje više pravoslavnih patrijarha da je crnogorska crkva - nekanonska. „Mislim da je bilo primjereno da saopštim ono što sam, s vremena na vrijeme, čuo od crkvenih zvaničnika, kojima ta arbitraža pripada“, mirno će poentirati Vujanović.
Bolje da crnogorski predsjednik ništa nije demantovao, možda bi tada istup na Javnom servisu mogao da se tumači kao poltička trapavost. Ovako, Vujanović je demantijem samo potvrdio da je svjesno pričao o kanonima i da je namjerno izdvojio srpsku crkvu kao jedinu regularnu pravoslavnu organizaciju u Crnoj Gori.
Ignorisanje Ustava: Građanin Filip Vujanović ima pravo da vjeruje da je jedino Srpska pravoslavna crkva kanonska u Crnoj Gori. U privatnom životu Filip Vujanović može da misli čak i da ne postoji Crnogorska pravoslavna crkva.
Ali, Filip Vujanović je crnogorski predsjednik. Crna Gora je ustavom određena kao moderno društvo u kojem je religija odvojena od države. Ako, dakle, predsjednik Vujanović baš želi da se bavi crkvenim pitanjima, morao je da krene od „drugoga kraja“: da se založi za rješavanje spora o crkvenoj imovini na teritoriji Crne Gore i da se, sa pozicije izabranog predsjednika, pobrine o pravima vjerujućih Crnogoraca u – Srbiji. Funkcija predsjednika države obavezuje ga da se bavi državnim pitanjima.
Guranje problema pod tepih: Tri godine od crnogorske nezavisnosti država Crna Gora nije u stanju da sa mrtve tačke pokrene pitanje crkvene imovine. Srpska pravoslavna crkva gazduje nad većinom sakralnih objekata u Crnoj Gori. Ne samo da gazduje: prepravlja ih po svom nahođenju, praveći od crnogorske kulturne baštine kičerajske novovizantijske tvorevine.
Istovremeno, Crnogorska pravoslavna crkva - pozivajući se na domaće i međunarodno pravo - zahtijeva da stekne pravo korišćenja sakralnih objekata u Crnoj Gori. Pravo za koje u Crnogorskoj pravoslavnoj crkvi tvrde da im prirodno pripada, još od Kraljevine Crne Gore i Ustava Crnogorske pravoslavne crkve iz 1905. godine.
O svemu tome crnogorska država, na čelu sa predsjednikom Filipom Vujanovićem – uporno ćuti.
Zaborav Crnogoraca u Srbiji: Baš kao što se, sa jednakom upornošću, prećutkuje kršenje prava crnogorskih građana u Srbiji.
Odbijanjem da registruje Crnogorsku pravoslavnu crkvu u Srbiji, državna srpska adminsutracija prekršila je brojne međunarodne norme, počev od Međunarodne konvecije o ljudskim pravima do obavezujuće prakse Evropskog suda za ljudaka prava u Strazburu. Kršenje prava Crnogoraca u Srbiji konstatovale su i brojne nevladine organizacije u Srbiji, ali i Vrhovni sud Srbije.
Zašto se niko, uključujući i predsjednika Vujanovića, nije oglasio i stao u odbranu elementarnih ljudskih prava koja su osporena vjerujućim Crnogorcima u Srbiji; nije valjda Lovćenac baš tako daleko od Lovćena?
Forsiranje kanona: Umjesto da pokrene raspravu i rješavanje identitetskih pitanja u Crnoj Gori ili da se oglasi povodom kršenja prava Crnogoraca u Srbiji, crnogorski predsjednik Filip Vujanović našao je za shodno da se bavi pitanjima – kanona.
Možete li zamisliti reakciju američkog javnog mnjenja da se Barak Obama počne baviti crkvenim kanonima; kako bi britanski mediji ismijali Gordona Brauna da se usudi da arbitrira oko ustrojstva, recimo, Protestanske crkve...
A, kad je Crna Gora u pitanju, sa kanonima i tumačenjem kanona valja biti posebno oprezan. Baš kao sa tvrdnjama da je SPC jedina kanonska crkva. Jer, ako je SPC jedina ovdje postojala, koja je to onda crkva čuvala „zublju crnogorske slobode“ od vremena kada je Pećka patrijaršija potpala pod vlast Otomanske imperije? Da su Crnogorci tada poštovali crkvene kanone i slijedili SPC postali bi dio Otomanske imperije, izgubili identitet i danas ne bi postojalo crnogorske države. Ni demokratski izabranog crnogorskog predsjednika.
Zato bi Vujanović što prije trebalo da za sobom ostavi priču o kanonima i da se okrene običnom, laičkom, životu. U interesu je predsjednika ali i Crne Gore.
D.Đuranović
