“GJ 1214b ne podsjeća ni na jednu poznatu planetu. Veliki dio njene mase čini voda”, izjavio je vođa međunarodnog tima astronoma Zakori Berta sa Centra za astrofiziku “Harvard-Smitsonijan”.
Egzoplaneta GJ 1214b otkrivena je još 2009. Veća je oko 2,7 puta od Zemlje u prečniku i teža skoro sedam puta. Vodeni svijet orbitira oko crvenog patuljka tokom 38 časova, na udaljenosti od te zvezde od oko dva miliona kilometara, sa temperaturom procijenjenom na 230 stepeni Celzijusovih.
Naučnici su potom 2010. izmjerili atmosferu GJ 1214b i zaključili da se uglavnom sastoji od vode. Međutim, to se može objasniti i prisustvom magle u atmosferi ove egzoplanete.
Berta i njegov tim naučnika su posmatrali vodeni svijet Hablovim teleskopom, kada se našao ispred svoje zvijezde. Tokom takvog prolaska, svjetlost zvijezde se filtrira kroz atmosferu planete, ukazujući na mješavinu gasova.
“Koristimo se Hablom da izmjerimo infracrvenu svjetlost tokom zalaska sunca na ovom svijetu”, objasnio je Berta.
Magla je mnogo transparentnija na infracrvenoj svjetlosti nego na vidljivom svjetlu, pa se ovakvim posmatranjem može vidjeti razlika između magličaste i atmosfere ispunjene parom.
Naučnici su otkrili da je spektar GJ 1214b bezbojan u širokom rangu talasnih dužina ili boja. Mjerenja uz pomoć Habla ukazuju da je riječ o gustoj atmosferi vodene pare.
S obzirom da su masa i veličina vodenog svijeta već poznate, astronomi su izračunali njenu gustinu, od svega oko dva grama po kubnom centimetru. Gustina vode je oko gram po kubnom centimetru, dok je prosječna gustina Zemljine atmosfere 5,5 grama. Ovo govori da GJ 1214b ima mnogo više vode od Zemlje i mnogo manje stijenja.
Unutrašnja struktura egzoplanete, shodno tome, trebalo bi da je veoma drugačija od našeg svijeta.
“Visoke temperature i pritisci formiraju egzotične materijale, poput ‘vrelog leda’ili “supertečne vode’, supstance koje su za nas totalno vanzemaljske”, rekao je Berta.
Stručnjaci smatraju da se GJ 141b formirao dalje od svoje zvijezde, gdje je bilo mnogo leda, i da se u ranoj istoriji sistema pomjerio ka njegovoj sredini. Tokom tog procesa, trebalo je da prođe kroz zonu oko zvijezde gdje je život moguć, gdje bi temperature na površini bile slične Zemljinoj. Koliko dugo je vodeni svijet boravio u toj zoni, nije poznato.
GJ 1214b je lociran u sazvežđu Zmijonosca, na “svega” 40 svjetlosnih godina od Zemlje. Samim tim je prvi na listi kandidata stručnjaka američke i evropske svemirske agencije NASA i ESA za proučavanje svemirskim teleskopom Džejms Veb, čije je lansiranje planirano krajem ove decenije.
foto: blic.rs
