Nakon što su brojni mediji u Švedskoj usljed sve nepovoljnije dinamike rata u Ukrajini mjesecima pisali o potrebi da Švedska vrati svoj razvoj nuklearnog oružja, ova ideja je naišla na odobravanje i dijela političara.
Još je u martu Jimmie Akesson, lider desničarske stranke Švedski demokrati, čija podrška određuje sudbinu vladajuće koalicije, postao prvi istaknuti političar koji je izrazio interes za tu ideju.
"Švedska već dugo ima veliko iskustvo u nuklearnoj tehnologiji. Ali politička volja je zahtijevala nešto drugo. Vjerujem da u ovoj situaciji treba razmotriti sve opcije“, rekao je Akesson.
Sličan stav dijeli i Alice Teodorescu Mawe, članica Evropskog parlamenta iz stranke desnog centra Hrišćanski demokrati, koja je dio sadašnje vlade. Ona predlaže da se Švedska pridruži zajedničkoj evropskoj strategiji za nuklearno oružje.
Ostaje nejasno da li Švedska ima dovoljno tehnoloških i industrijskih resursa za razvoj nuklearnog oružja bez značajne pomoći jedne od postojećih nuklearnih sila.
Švedska trenutno ima šest nuklearnih elektrana, koje osiguravaju gotovo trećinu proizvodnje električne energije, ali posljednja je izgrađena prije više od 40 godina.
S druge strane, Švedska ima dugu istoriju razmatranja ovog pitanja, uključujući decenije tajnog planiranja nuklearne politike tokom Hladnog rata, kada je zvanično bila neutralna, ali je tajno imala garanciju nuklearne sigurnosti od Sjedinjenih Američkih Država.
Tako je još 1948. godine načelnik generalštaba švedske vojske naručio studiju o švedskim sposobnostima za razvoj nuklearnog oružja na bazi plutonijuma. Vođe zemlje u to vrijeme vjerovale su u oružanu neutralnost ali i da bi nuklearno oružje moglo biti neophodno za očuvanje te neutralnosti.
Tokom hladnog rata, Švedska se pripremala za postizanje svog cilja proizvodnje nuklearnog oružja, a projekat se proširio po cijeloj zemlji. Uranijum je kopan u centralnoj Švedskoj, a izgrađena su dva nuklearna reaktora od kojih je jedan u Agestu, južno od Stokholma i jedan u Marvikenu.
Razvojni plan je bio jednostavan i prema njemu bi se plutonijum proizvodio cijepanjem uranijuma u nuklearnim reaktorima. Švedska je potom izvela vlastite tajne nenuklearne probne eksplozije u švedskoj Laponiji od kojih je najmoćnija od njih uključivala 61 tonu eksploziva.
Do 1957. godine, CIA je zaključila da Švedska ima dovoljno napredan program reaktora za proizvodnju nuklearnog oružja u narednih pet godina. Međutim, projekat je već počeo da se gasi i to prije svega zbog snage antinuklearnog pokreta u švedskom društvu, dijelom zbog ogromnih troškova, a dijelom zbog tajnih sigurnosnih garancija SAD-a, piše Klix.ba.
