Nakon što je objelodanjeno rješenje kojim je bivši ministar pravde, ljudskih i manjinskih prava Vladimir Leposavić za jedan dan završio posao za Srpsku pravoslavnu crkvu izdajući rješenje kojim se Mitropoliji cmogorsko-primorskoj i Eparhiji budimljansko-nikšićkoj priznaje da postoje od 1220. godine, uslijedila su reagovanja i najave krivičnih prijava kojima će se tražiti poništenje rješenja i odgovornost svih koji su omogućili ovakvo nezakonito upisivanje bez ijednog materijalnog dokaza. Tražiće se odgovornost i premijera Zdravka Krivokapića, ministra unutrašnjih poslova Sergeja Sekulovića, bivšeg ministra pravde…
PRIJAVA 9, RJEŠENJE 10. JUNA
Mitropolija crnogorsko-primorska predala je 9. juna ove godine Ministarstvu pravde, ljudskih i manjinskih prava “prijavu za upis u Knjigu evidentiranih vjerskih zajednica Jedinstvene evidencije vjerskih zajednica”, sa zahtjevom da se u zakonskom roku izda uvjerenje o upisu.
U prijavi je navedeno da je MCP SPC (matični broj (PIB): 02246414) osnovana 1220. godine, da je njeno sjedište Cetinjski manastir, Dvorski trg broj 6, Cetinje, a da je “lice ovlašćeno za zastupanje: mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije (Jovan Mićović) državljanin Crne Gore sa prebivalištem u Cetinjskom manastiru”.
Navedeni su detalji vezani za MCP SPC da su njeni organizacioni djelovi “arhijerejska namjesništva cetinjsko, podgoričko kolašinsko, podgoričko danilovgradsko, barsko, budvansko, bokokotorsko i namjesništvo hercegnovsko. Potom su pobrojane crkvene opštine sa parohijama. Tako glavni grad Podgorica, odnosno crkvena opština Podgorica, ima 18 podgoričkih parohija SPC koje pripadaju Arhijerejskom namjesništvu podgoričko-kolašinskom i podgoričko-danilovgradskom.
PODGORICA
Mitropolija crnogorsko-primorska Srpske pravoslavne crkve u crkvenoj opštini Podgorica posjeduje, između ostalog, Saborni hram Hristovog Vaskrsenja, zatim Hram Vaznesenja Gospodnjeg u Momišićima, Crkvu Svetog Đorđa pod Goricom, Hram Svetog velikomučenika Dimitrija na Kruševcu, Hram Rođenja presvete Bogorodice na Čepurcima, Hram Svetog velikomučenika Georgija na Malom brdu, Hram Svetog Arhangela Mihaila u Doljanima, Hram Svetih Makaveja u Tološima, Svetog velikomučenika Georgija u Donjoj Gorici, Svetih Kirika i Julite u Donjoj Gorici, Svetog Nikole u Donjim Kokotima, Svete Petke u Grbavcima. Tu su i hramovi na području Duklje u Gornjim Rogamima, u Gornjim Mrkama, Gornjim Crncima, Stijeni Piperskoj, Kopilju, Ožezima, Gostilju Martinićkom, Gostilju Brajovićkom, zatim u Seocima, Građanima, Radomiru, Šišovićima…
Od manastira Mitropoliji cmogorsko-primorskoj SPC u crkvenoj opštini Podgorica, kako su naveli, pripadaju manastiri Prepodobnog Simeona Mirotočivog na Nemanjinom gradu, Uspenja Presvete Bogorodice u Dajbabama, Rođenja Presvete Bogorodice Ćelija Piperska, Manastir Ulaska Hristovog u Jerusalim Cvijeti na Zlatici, Uspenja Presvete Bogorodice u Dugi Moračkoj, Rođenja Presvete Bogorodice u Brskutu, Manastir Svetog Nikole na Pelevom Brijegu, Svetog Nikole na Vranjini, Manastir Svete Petke i Svetog Jovana Vladimira u Kurilu, Svetog Velikomučenika Georgija na ostrvu Kosmač (Skadarsko jezero), sa Hramom Preobraženja Gospodnjeg na brdu Skupo (Bolje Sestre)…
CETINJE
Primjer Cetinja. MCP SPC u crkvenoj opštini Cetinje i Katunske nahije posjeduje hramove Rođenja Presvete Bogorodice (Vlaška crkva), Rođenja Presvete Bogorodice na starom groblju Cetinje, Svetog Jovana Krstitelja u Bajicama… Posebno su navedeni čevski hramovi, pa cucki, pa njeguški, bjelički, ćeklićki, pakonadžijski…
Nigdje ništa crnogorsko, sve Srpske pravoslavne crkve. Prema podacima advokata Nikole Belade koji je, koristeći Zakon o slobodnom pristupu informacijama, nakon insistiranja uspio da dobije traženu dokumentaciju, vidi se što je sve upisano na Mitropoliju cmogorsko-primorsku SPC, Eparhiju budimljansko nikšićku… U zahtjevu za upis od 9. juna Mitropolija crnogorsko-primorska SPC navodi da ima oko 530 hramova, 57 manastira, 23 crkvena hora, 25 dobrovoljačkih društava, 14 bratstava pravoslavne omladine, 49 škola za vjeronauku pri hramovima,uključujući i Bogosloviju (srednju školu) na Cetinju.
Belada ističe da je Leposavić izdao rješenje bez ijednog materijalnog dokaza, bez provjere, samo na osnovu tvrdnji podnosioca zahtjeva i da to tako ne može opstati, makar se proces vodio pred međunarodnim sudovima.
Ono što je takođe novina jeste da su prvi put eparhije u Crnoj Gori upisane kao eparhije Srpske pravoslavne crkve.
Značajno bi bilo provjeriti kako su kod nadležnih organa kao imaoci hramova i manastira evidentirani kao Mitropolija crnogorsko-primorska ili kao Mitropolija crnogorsko-primorska Srpske pravoslavne crkve. Pravno, u pitanju su dva subjekta, pa u praksi može nastati situacija da subjekt koji je upisan u knjigu Evidencije vjerskih zajednica nije upisan kao nosilac, odnosno vlasnik objekta.
Očigledno da će pitanje upisa crkvene imovine u Crnoj Gori na Srpski pravoslavnu crkvu kojoj se priznaje kontinuitet od 1220. godine tek proizvesti reakcije, tužbe, moguće i incidente, budući da crkva Srbije ne prestaje da stavlja prst u oko Crnoj Gori, o čemu svjedoči najava daće ustoličenju Joanikija na Cetinju prisustvovati i srpski patrijarh Porfirije.
DPS: FALSIFIKATORI UVJERENJA IZDATIH SPC ODGOVARAĆE PRED ZAKONOM
Svjedočimo namjeri da se grubim fatsifikovanjem nespornih istorijskih činjenica, koristeći neustavne odredbe tako donijetog zakona, stvara osnova da se Crnoj Gori oduzme imovina i njena kultumo-istorijska baština, da bi se trajno dala u vtasništvo subjektu sa sjedištem u drugoj državi, saopštila je Demokratska partija socijalista, navodeći da je javnosti to postato jasno upravo iz sadržine naknadno objelodanjenih “uvjerenja”.
Iz DPS-a poručuju da to ni oni, a ni građani Crne Gore neće dozvoliti, bezobzira na namjeru ove vlasti da to omogući.
Oni su ocijenili da uvjerenja koja je Ministarstvo pravde, ljudskih i manjinskih prava “izdalo” eparhijama Srpske pravoslavne crkve sadrže falsifikovane podatke.
“Sada je i jasno ogoljena puna namjera SPC i njenih agenata u Ministarstvu i Vladi. Otpočet je proces bespravnog preuzimanja crnogorske kulturnebaštineod građana Crne Gore. Svi oni koji su podigli ruku za izmijenjeni Zakon o slobodi vjeroispovijesti ili uvjerenja i pravnom položaju vjerskih zajednica učiniti su to na protivpravan i neustavan način i dobro su znali šta slijedi”, ocjenjuju u DPS-u.
U toj partiji podsjećaju da su ranije jasno ukazivali da su rješenja tada predloženog Zakona krajnje problematična, neusklađena sa Ustavom Crne 6ore, potvrđenim i potpisanim međunarodnim aktima i opšteprihvaćenim pravilima međunarodnog prava.
“Jasno jeda su rješenja iz zakona diskriminatoma i paušalna sa nedopustivim diskrecionim ovlašćenjima Ministarstvu da izjednači pravno postupanje evidentiranih vjerskih zajednica i protivpravno postupanje SPC. Uprkos tome, vladajuća većina je, krijući se od crnogorskih građana i ulazeći na zadnja vrata crnogorskog parlamenta, izvršila diktatom dobijen zadatak”, kazali’ su iz DPS-a.
Demokratska partija socijalista će, kako ističu, iskoristiti sve pravne i demokratske načine da zaustavi ovaj proces koji se dešava u sadejstvu SPC i vladajuće većine, a na štetu države Crne Gore.
“Insistiraćemo na tome da bude utvrđena odgovornostsvihu ovom nečasnom postupanju počev od samog predsjednika Vlade, preko aktuelnog rukovodstva Ministarstva pravde, ljudskih i manjinskih prava, pa sve do, sada već bivšeg, ministra pravde, ljudskih i manjinskih prava. Jasno je da su ova vlast i njena pravna hajdučija kratkogvijeka i da će sva ova rješenja biti poništena, a svi koji su u krivotvorenju učestvovati biće procesuirani, bez izuzetaka”, zaključuju u DPS-u.
Eparhiji zahumsko-hercegovačkoj se ne zna ni sjedište
Interesantan je i upis Eparhije zahumsko-hercegovačke, koja pod tim imenom egzistira po Ustavu SPC, a sada se upisuje u knjigu Evidencije vjerskih zajednica pod drugim nazivom i to “Eparhija zahumsko-hercegovačka i primorska Srpske pravoslavne crkve bez pri loženog jednog jedinog dokumenta za svoje navode. Iz podnijetog zahtjeva ne znamo ni gdje je sjedište ove eparhije”, ističe Belada, naglašavajući da je ovakav upis pokušaj centrale SPC u Beogradu i da prikrije dosadašnji nezakonit upis crkvene imovine u Crnoj Gori na Srpsku crkvu.
“SPC nikada nije bila registrovana u Crnoj Gori, ali su njene eparhije decenijama bez pravnog subjektiviteta sticale svojinu i postale vlasnice imovine vrijedne na stotine miliona eura. To je jedan od ključn ih motiva za ovakav upis da se to prikrije”, tvrdi Belada.
