Fotoreporter i član Glavnog odbora SMCG Boris Pejović rekao je da da je položaj te profesije veoma loš i istakao da su fotoreporteri zanemareni i diskriminisani.
On je kazao da im se krše radna prava, da trpe cenzuru zbog ograničavanja pristupa pojedinim institucijama, te da nemaju etički kodeks.
“Fotoreporteri, kao i novinari, mogu slobodno izvještavati samo ako su adekvatno plaćeni za svoj rad. Nezavisnost fotoreportera i novinara ključan je faktor za slobodu medija u Crnoj Gori”, istakao je Pejović.
Prema njegovim riječima, zarade fotoreportera u Crnoj Gori su znatno niže od prosjeka.
“Zarade fotoreportera iz regiona su najmanje dvostruko veće nego kolegama u Crnoj Gori, što jasno ukazuje na naš ugrožen socijalni status koji bi mogao da rezultira daljom degradacijom profesije, pa i njenim nestankom”, upozorio je Pejović.
On je rekao da granski kolektivni ugovor nije prepoznao značaj posla fotoreportera, niti ga adekvatno tretirao kroz koeficijente.
"Tim ugovorom smo uniženi kao i naša profesija. Fotoreporteri u drugim državama su izjednačeni s novinarima, a u nekima imaju i veće zarade", naveo je Pejović.
Kako je dodao, diskriminatorno je to što je granskim kolektivnim ugovorom za oblast medija novinarska profesija tretirana kao akademsko zanimanje, a fotoreporterima je dodijeljen status zanatlija, odnosno niži koeficijenti i mnogo manja plata za isti rad.
Pejović je rekao da su fotoreporteri diskriminisani i aktima o sistematizaciji radnih mjesta, te da mediji i institucije često ne razlikuju fotoreportere i “marketinške” fotografe.
U posljednje četiri godine, prema njegovim riječima, broj fotoreportera u medijima je prepolovljen.
Fotograf Risto Božović smatra da je sloboda u odlučivanju velika prednost samostalnog bavljenja fotografijom.
“Nije poželjno birati klijente po ličnim, političkim ili društvenim ubjeđenjima, jer kao profesionalac trebalo bi da odgovorite na sve izazove”, poručio je Božović.
On je objasnio da “slobodnjake” češće angažuju inostrani mediji.
“Razlog je jednostavan, a to su troškovi kojima bi bili izloženi u slučaju da šalju svog fotoreportera. Troškovi puta, dnevnice i smeštaj višestruko prevazilaze cijenu angažovanja frilensera”, naveo je Božović.
On je ukazao na to da se svako ko ima opremu i bavi se fotografijom danas može smatrati “slobodnjakom”.
“Neki od nas su se registrovali kao preduzetnici, jer je to bio jedini način da ostvarimo neka prava i da nas sistem vidi. Država nas je tu svrstala u kategoriju prostih zanata, iako radimo s veoma sofisticiranom i skupom opremom, a i poznavanje rada na računarima je neodvojivi dio našeg posla”, kaže Božović.
Kako je dodao, frilenseri su izvoznici znanja, a uvoznici deviznih sredstava.
Božović je rekao da je način oporezivanja preduzetnika prilično rigidan, tvrd i nerealan.
"Isto tako bi trebalo da se napravi zakonski oblik kroz koji bi se plaćao porez i ostvarivala sva prava - zdravstveno, socijalno penziono, ali liberalnije i realnije nego što je to slučaj sada”, smatra Božović.
On je dodao da bi stimulativna mjera za frilensere mogla bi da bude oslobađanje od plaćanja dijela poreza i carine na nabavku fotografske i prateće opreme.
Božović je rekao da je promet zbog epidemije pao i do 80 odsto.
Pejović smatra da bi bilo dobro usvojiti etički kodeks fotoreportera, ali i izmijeniti postojeći Kodeks novinara, tako da u njemu budu prepoznati i fotoreporteri.
„Takvo rješenje imaju države okruženja”, istakao je on.
Božović i Pejović su saglasni da se autorska prava najčešće krše na portalima.
