“Upravo sam razgovarao sa svojim ruskim kolegom, ministrom Šojguom”, rekao je Ostin na brifingu za novinare u Pentagonu. “Kao što sam više puta ponovio, važno je da velike sile budu primjer transparentnosti i komunikacije, a SAD će nastaviti da lete svuda gdje to međunarodno pravo dozvoljava.”
Američka vojska navodi da je sama oborila u more dron MQ-9 Reaper nakon što je ruski lovac udario u njegov propeler dok je letio u međunarodnom vazdušnom prostoru. Rusija poriče da je izazvala incident. SAD kažu da rade na deklasifikaciji materijala sa kamera drona na kojima se vidi momenat sudara.
Iz Moskve je poručeno da je incident ponovo dokazao je Vašington direktno umiješan u sukobe, a Rusija je upozorila SAD da se drže “podalje od njenog vazdušnog prostora”.
Portparol Stejt departmenta Ned Prajs izjavio je za mrežu MSNBC da je rušenje drona koji su presreli ruski avioni vjerovatno bilo nenamjeran čin sa ruske strane.
“Mislim da je najbolja procjena u ovom trenutku da sve bilo nenamjerno. Događaj je vjerovatno rezultat ozbiljne nekompetentnosti nekog od tih ruskih pilota”, rekao je Prajs.
“SAD će nastaviti da lete svuda gdje to dozvoljava međunarodno pravo”, izjavio je američki sekretar za odbranu Lojd Ostin na virtuelnom sastanku sa ministrima odbrane zemalja koje podržavaju Ukrajinu u odupiranju ruskoj invaziji.
“Dužnost Rusije je da upravlja svojim avionima na bezbjedan i profesionalan način”, rekao je Ostin kolegama na sastanku koji je organizovao Pentagon. On je dodao da je oboreni američki dron MQ-9 sprovodio “rutinske operacije” u međunarodnom vazdušnom prostoru, kada su dva ruska lovca “primijenila opasnu, nepromišljenu i neprofesionalnu praksu”.
“Ova opasna epizoda je dio agresivnih, rizičnih i nebezbjednih akcija ruskih pilota u međunarodnom vazdušnom prostoru”, rekao je takođe Ostin.
Rusija insistira da njeni avioni nisu udarili američki dron, već da se on srušio tokom susreta sa ruskim lovcem koji ga je presreo iznad Krima, i upozorava Vašington da se drži podalje od njenog vazdušnog prostora.
Kako je prenijela ruska agencija Tas, ruski ambasador u Sjedinjenim Državama izjavio je da je prenio Vašingtonu da Rusija “više neće dozvoliti nikome da narušava prostor njenih voda.
“Amerikanci stalno govore da ne učestvuju u vojnim operacijama. Ovo je najnovija potvrda da direktno učestvuju u tim aktivnostima – u ratu”, rekao je sekretar Savjeta bezbjednosti Ruske Federacije Nikolaj Patrušev.
Rusija je saopštila da će pokušati da izvuče olupinu drona iz mora. Vašington navodi da se ostaci letjelice možda nikada neće izvući, i da su preduzeti koraci kako bi se postaralo da Moskva ne dobije pristup obavještajnim podacima iz drona.
Ovaj incident je dodatno doprinio već visokim tenzijama između Vašingtona i Moskve i prvi je put od Hladnog rata da je ruski borbeni avion oborio neku američku letjelicu.
Iz Kremlja je saopšteno da su odnosi SAD i Rusije u “žalosnom stanju” i na najnižem nivou. Portparol Kremlja Dmitrij Peskov kazao je u srijedu da nije bilo kontakata sa Vašingtonom poslije incidenta, ali da Rusija ne bi odbila da učestvuje u konstruktivnom dijalogu.
Prema navodima vojske SAD od utorka, dva ruska aviona presrela su američki dron, a jedan od njih se sudario sa njim. Nekoliko puta prije sudara, ruski lovci izbacili su gorivo na dron i letjeli ispred njega na nebezbjedan način, navodi se u saopštenju američke vojske.
“Naša letjelica MQ-9 izvodila je rutinske operacije u međunarodnom vazdušnom prostoru kada ju je presreo i udario ruski avion, što je rezultiralo padom i potpunim gubitkom MQ-9”, saopštio je general američkih vazduhoplovnih snaga Džejms Heker, koji je zadužen za američke snage u regionu.
Takođe je dodao da se ruski lovac Su-27 takođe zamalo srušio u incidentu.
“Ovaj nebezbjedan i neprofesionalan potez Rusa gotovo je izazvao pad obije letjelice”, poručio je general Heker i ocijenio da je incident dio “obrasca opasnih poteza ruskih pilota blizu aviona SAD i njihovih saveznika u međunarodnom vazdušnom prostoru”.
Iz Pentagona je saopšteno da je američka vojska bila primorana da sruši dron u Crno more zbog pričinjene štete, te da je u incidentu vjerovatno oštećena i ruska letjelica.
Rusija negira američke navode.
Iz ruskog ministarstva odbrane saopšteno je da je američki dron letio iznad Crnog mora u smjeru ruske granice sa isključenim predajnikom, da su ruski lovci bili u vazduhu da bi identifikovali “uljeza”, ali da nisu koristili oružje i nisu došli u konakt sa bespilotnom letjelicom, i da su se bezbjedno vratili u bazu.
Takođe je navedeno da je američki dron nekontrolisano letio, izgubio na visini i pao u more zbog naglog manevra, prenose ruski državni mediji.
O incidentu je utorak obaviješten i predsjednik Džo Bajden, saopštio je portparol Savjeta za nacionalnu bezbjednost Bijele kuće Džon Kirbi.
Uz podsjećanje da je bilo sličnih presrijetanja, Kirbi je ocijenio da je ovo bilo “nebezbjedno i neprofesionalno” i da je izazvalo pad američke letjelice.
“Zbog toga je jedinstveno u tom pogledu”, rekao je Kirbi i naglasio da incident neće spriječiti SAD na nastave misiju u regionu.
“Ako je poruka da žele da nas spriječe ili ubijede da ne letimo i djelujemo u međunarodnom vazdušnom prostoru, iznad Crnog mora, onda ta poruka neće biti uspješna… Nastavićemo da letimo i djelujemo u međunarodnom vazdušnom prostoru iznad međunarodnih voda”, poručio je Kirbi.
Iz Stejt departmenta je saopšteno da je američki ambasador u Rusiji prenio snažnu poruku ruskom ministarstvu spoljnih poslova.
Portparol Stejt departmenta Ned Prajs ocijenio je da je incident “bezobzirno kršenje međunarodnog prava”.
U Briselu, viši vojni komandant NATO-a general Kristofer Kavoli obavijestio je saveznike o incidentu, prenosi agencija Rojters pozivajući se na neimenovanog zvaničnika alijanse.
Komandant američkih marinaca general Dejvid Berger rekao je da ga ovakvi sudari najviše brinu, i u Evropi i na Pacifiku.
“Najviše me tamo i na Pacifiku brine agresivni ruski ili kineski pilot ili kapetan broda, ili se nešto previše približi i ne shvate gdje su i izazovu sudar”, rekao je Berger u odgovoru na pitanja na jednom skupu u Vašingtonu.
