„Zabrinut sam zbog nacrta izmjena i dopuna Zakona o javnim okupljanjima i javnim priredbama, koji je trenutno u skupštinskoj proceduri u Crnoj Gori. Ovi prijedlozi nijesu u skladu sa međunarodnim standardima ljudskih prava, posebno sa članom 11 Evropske konvencije o ljudskim pravima (EKLJP), koji garantuje pravo na slobodu mirnog okupljanja“, izjavio je komesar za ljudska prava Savjeta Evrope Majkl O’Flaherti (Michael O’Flaherty).
Predložena opšta zabrana javnih okupljanja na autoputevima, brzim, magistralnim i regionalnim putevima i graničnim prelazima – ukoliko bi takva okupljanja ugrozila bezbjednost saobraćaja, ometala saobraćaj ili spriječila ili ugrozila kretanje građana – je, napominje on, pretjerana i potkopava suštinu prava na mirno okupljanje.
„Iako pravo na slobodu okupljanja može biti podložno određenim ograničenjima, Evropski sud za ljudska prava (Sud) je dosljedno isticao da okupljanja predstavljaju legitimnu upotrebu javnih prostora, uključujući ulice i puteve, te da svaka ograničenja moraju biti neophodna u demokratskom društvu i srazmjerna legitimnom cilju koji se želi postići. Opšte zabrane teško da mogu zadovoljiti te kriterijume. Umjesto toga, konkretne okolnosti svakog okupljanja treba razmatrati pojedinačno. Sud je takođe naglasio da svako okupljanje na javnom mjestu gotovo neizbježno izaziva određeni stepen poremećaja u svakodnevnom životu, uključujući saobraćaj, te da javne vlasti ne bi trebalo da se oslanjaju isključivo na saobraćajne razloge kao osnov za zabranu okupljanja”, istakao je on.
O’Flaherti je izrazio zabrinutost zbog predloga da se značajno povećaju novčane kazne za organizatore i učesnike neodobrenih javnih okupljanja.
"Pretjerane finansijske sankcije mogu imati efekat zastrašivanja i obeshrabriti građane da organizuju ili učestvuju u javnim demonstracijama. Sud je u tom kontekstu ocijenio da nesrazmjerno stroge kazne mogu predstavljati indirektno kršenje prava na slobodu okupljanja”, poručio je.
Sloboda okupljanja, ističe on, predstavlja temelj svakog demokratskog društva.
"Ona omogućava pojedincima da javno izraze svoje mišljenje, drže vlast odgovornom i učestvuju u političkom i društvenom dijalogu. Države imaju pozitivnu obavezu da olakšaju i zaštite mirna okupljanja. Svaki pokušaj ograničavanja ovog prava mora se sprovoditi sa krajnjom pažnjom i pod strogim nadzorom, u skladu sa Smjernicama o mirnom okupljanju koje su pripremili Venecijanska komisija i Kancelarija OEBS-a za demokratske institucije i ljudska prava (OSCE/ODIHR). Uzimajući sve navedeno u obzir, pozivam poslanike u Skupštini Crne Gore da ne usvajaju predložene izmjene Zakona o javnim okupljanjima i javnim priredbama. Takođe preporučujem da se organizuju inkluzivne i transparentne javne konsultacije o predloženim ograničenjima, uz učešće civilnog društva, i ohrabrujem da se nacrt zakona dostavi Venecijanskoj komisiji na mišljenje, kako bi se osiguralo da sve zakonodavne promjene budu u skladu sa međunarodnim i evropskim standardima ljudskih prava”, zaključio je O’Flaherti.
