Prema odluci donijetoj na posljednjoj sjednici, riječ je o „propisanoj obavezi“ proistekloj iz sporazuma koji su dvije države potpisale 2009. godine, ali koji nikada nije stvarno zaživio. Naime, prva sjednica ovog međudržavnog tijela održana je 29. novembra 2013. u Podgorici, a druga 2. marta 2015. u Beogradu.
„Nakon redovnih parlamentarnih izbora 30. avgusta 2020. godine, formiran je 42. saziv Vlade Crne Gore te je potrebno odrediti članove komisije u skladu s novom personalnom i organizacionom strukturom u Vladi Crne Gore“, precizira se u odluci kojom se formalizuje odabir četiri stalna člana.
Prema predlogu MER-a, pored Milatovića – kao kopredsjedavajućeg sa crnogorske strane - stalni članovi komisije su v.d. generalne direktorice Direktorata za trgovinsku saradnju i ekonomske odnose sa inostranstvom u MER-u i zamjenica kopredsjedavajućeg Jelena Janković-Kostić, prva sekretarka u Direkciji za ekonomsku i kulturnu diplomatiju u Ministarstvu vanjskih poslova Sanja Radulović i načelnica Direkcije za ekonomske odnose sa inostranstvom u MER-u i sekretarka tog tijela Jovana Krunić.
Stanje
Poziciju Crne Gore u takvom procesu jasno oslikava presjek statistike spoljnotrgovinske razmjene naše zemlje tokom protekle dvije godine. Tokom krizne 2020. godine, uvezena je roba u vrijednosti 2,11 milijardi eura i ponovo se petina – 414,9 miliona – odnosila na robu iz Srbije. S druge strane, od izvezenih tek 366,1 miliona eura robe, 101 milion eura se odnosi na našeg sjevernog susjeda, što predstavlja skoro isti iznos kao godinu ranije.
No, u ekonomski izuzetno dobroj 2019. godini, ukupan uvoz iznosio je 2,6 milijardi eura, od čega je polovina milijarde - ili skoro petina – robe stizala iz Srbije. U istom periodu, od 415,5 miliona eura vrijednog izvoza crnogorskih proizvoda, najviše je otišlo u Srbiju – 107,9 miliona eura.
Robnu razmjenu između naše zemlje i sjevernog susjeda u najvećem dijelu čini nekvarljiva roba, ali teško da bi ona prošla test zapadnih tržišta i bila prodata po istim cijenama kao što je to ovdje slučaj.
Statistika
Iz Srbije smo ubjedljivo najviše uvozili različita pića, pa je tako samo prošle godine u našu zemlju stigla ova roba vrijednosti 30,38 miliona. Uvezeni proizvodi od plastike vrijedili su 24,55 miliona, žive životinje 21,45 miliona (19,18 miliona za goveda), proizvodi od gvožđa 19,64 miliona, a od žitarica još 17,52 miliona eura. Između 15 i 16 miliona eura bila je pojedinačna vrijednost robe koja pripada grupama električnih aparata i mašina, zatim energije i goriva, namještaja, takozvanih „raznih proizvoda za ishranu”, hrane za životinje, te proizvodi potrebni pekarskoj industriji. Uvezli smo i 9,81 miliona eura struje.
Na drugoj strani, Crna Gora je u Srbiju najviše izvezla farmaceutskih proizvoda vrijednosti 23,16 miliona eura (skoro sve u ljekovima), različitih energetskih proizvoda za 21,91 milion, te električne energije za 17,54 miliona eura. Mesni proizvodi – uglavnom sušeni ili dimljeni – iznosili su 7,36 miliona eura, mašinski uređaji ili minerali potrebni za njihovo funkcionisanje 6,84 miliona, aluminijum i njegovi proizvodi 6,32 miliona (5,51 milion je vrijednost sirovog aluminijuma) i 5,08 miliona u pićima (4,43 miliona čine vina). Na drvo se odnosi 3,56 miliona eura, na voće 3,01 miliona (više od polovine je vrijednost prerađevina), električne mašine 2,98 miliona, vozila još 2,94 miliona eura (ovdje su polovina automobili), na plastiku 2,04 miliona, a na prerađevine od mesa i ribe 1,59 miliona eura.
Iz naše zemlje su sjevernim susjedima izvezeni i proizvodi od kakaoa u vrijednosti 1,23 miliona eura, odjeća od 1,11 miliona, a posebno je interesantan i podatak da čak 1,08 miliona eura vrijedne knjige, novine i ostali grafički proizvodi (915.618,74 eura su novine i časopisi) iz naše zemlje stižu susjedima.
Prije dvije godine pića su činila 42,64 miliona eura vrijedan uvoz (od toga 22,2 miliona eura vode). Plastika je bila druga na listi vrijednosti, sa 27,62 miliona eura, slijedi 24,76 miliona za namještaj, 24,55 miliona za energetiku, te 22,67 miliona eura za žive životinje (19,19 miliona za goveda). Uvezeni proizvodi od gvožđa iznosili su 20,23 miliona eura, od žitarica 20,16 miliona (od toga su 16,1 milion eura samo pekarski proizvodi). I te godine uvozili smo struju iz Srbije i za to dali 18,23 miliona eura. Vrijednost uvezenih nespecifikovanih proizvoda za ishranu bila je 17,84 miliona, a 17,59 miliona eura su proizvodi namijenjeni pekarima. Ostale kategorije bile su ispod 15 miliona eura.
Iz naše zemlje je, pak, izvezeno energije i goriva u vrijednosti 24,98 miliona eura - od čega struje 20,14 miliona, a uglja 4,7 miliona eura, te ljekova 21,75 miliona. Aluminijum i proizvodi od njega izvezeni su za 11,43 miliona, pića za 7,74 miliona (vino za 6,38 miliona), sušeno meso za 6,67 miliona eura, mašinskih uređaja ili minerala potrebnih za njihovo funkcionisanje još 5,36 miliona, vozila 4,58 miliona, za električne mašine i aparate i proizvode od drveta po 3,04 miliona eura, a za voće 2,83 miliona eura. Izvoz vrijedan 1,36 miliona eura u 2019. godini činile su knjige, novine i druga grafička roba, od čega su samo novine i magazini bili vrijedni 1,07 miliona eura. Bakar i prizvodi od njega izvezeni su za 1,32 miliona, oružje i municija za 1,31 milion, proizvodi od gvožđa za 1,28 miliona, hartija i karton za 1,1 milion, a plastika za 1,03 miliona eura.
