Na prelazu iz jeseni u zimu, iznova i iznova se aktuelizuju teme kvaliteta vazduha koji udišemo. Sada su nam dostupne i brojne aplikacije preko kojih u realnom vremenu možemo da pratimo nivo zagađenosti u našem gradu, odnosno prisustvo PM2.5 i PM10 čestica.
A šta su PM2.5 i PM10 čestice?
To su čvrste materije koja se nalazi u vazduhu. One su lebdeće i manifestuju se kao sitna prašina. Mogu biti prirodnog i antropogenog porijekla. Nastaju kao posljedica nekompletnog sagorijevanja fosilnih goriva.
Kvalitet vazduha može biti odličan, dobar, prihvatljiv, zagađen i jako zagađen i označava se zelenom, plavom, žutom, crvenom i ljubičastom bojom.
Potencijalna rješenja za smanjenje posljedica štetnog vazduha
Prema preporukama Agencije za zaštitu prirode i životne sredine, ove su neke od navika koje bi trebalo uvrstiti u svakodnevnu životnu rutinu.
- Smanjiti i održavati fizičku aktivnost na niskom nivou
- Izbjegavati aktivnosti na otvorenom pri kojima je disanje brže ili dublje. Preferirati šetnju umjesto trčanja ili aktivnosti u unutrašnjem prostoru.
- Izbjegavati prometne ulice i saobraćajnice gdje je koncentracija respirabilnih čestica veća usljed zagađenja koja potiču od prevoznih sredstava (automobila, kamiona i sl.).
- Boraviti u zatvorenom prostoru u području sa što je moguće čistijim vazduhom. Naročito je bitno obezbijediti da je prostorija za spavanje najmanje ugrožena spoljašnjim i unutrašnjim zagađenjem. Dobar izbor je da prostorija obavezno bude bez uređaja za grijanje prostora fosilnim gorivima. Ako soba ima prozore koji su okrenuti ka saobraćajnici ili treba ih držati zatvorene.
- Koristiti klima uređaje ili sisteme grijanja koji imaju odgovarajuće filtere ili su dizajnirani tako da ne uvlače spoljašnji vazduh u prostorije za boravak. Ako grejno tijelo pruža mogućnost korišćenja svježeg spoljašnjeg vazduha, treba onemogućiti unos svježeg vazduha spolja.
- Redovno održavati i čistiti filtere vazduha, kako bi se omogućio dobar protok vazduha u zatvorenom prostoru. Uređaji za prečišćavanje vazduha mogu pomoći u popravljanju kvaliteta vazduha u zatvorenom prostoru, ali treba voditi računa da se ne koriste ovakvi uređaji koji proizvode ozon, jer će se u tom slučaju povećati zagađenje u stambenom prostoru.
- Kada se kvalitet ambijentalnog vazduha poboljša, treba otvoriti prozore i provjetriti prostorije.
Kako se zaštititi od duvanskog dima?
Na kvalitet vazduha u velikoj mjeri utiče i duvanski dim, kako na otvorenom prostoru, tako i u zatvorenom.
Dobar način da pušači zaštite ljude iz svoje okoline od štetnih materija koje nastaju sagorijevanjem duvana jeste da ga se trajno odreknu. Ukoliko se pušači iz vašeg okruženja ne odriče tog rituala, možete im ukazati da savremeni način konzumiranja nikotina podrazumijeva postojanje pouzdanih, manje štetnih alternativa pušenju.
Ipak, najvažnije prilikom odabira alternativnih uređaja je i da se radi o provjerenim, na nauci zasnovanim proizvodima. Na našem tržištu dostupan je bezdimni uređaj IQOS, kompanije Filip Moris, koji zagrijava, a ne sagorijeva duvan, a koji je Američka agencija za hranu i ljekove (FDA) svrstala u kategoriju „duvanskih proizvoda modifikovanog rizika“. Dostupan je i IQOS-ov „mlađi brat“ - lil Solid koji se takođe zasniva na tehnologiji zagrijavanja, a ne sagorijevanja duvana.
Ključno za ove proizvode je da, iako nisu bez rizika, ne emituju duvanski dim, pa tako ne uzrokuju pasivno pušenje, a utiču i na poboljšanje kvaliteta vazduha.
