Nacionalizam sam po sebi može imati podsticajne impulse u kreativnom smislu, kada on podiže nacionalne nivoe u kulturi, ekonomiji, sportu i drugdje, ali kada on poprimi odnos superiornosti prema okruženju, paternalizam i imperijalni karakter, onda on dobija oblike nacizma, rasizma, pa čak i odlike fašizma u dokazivanju svoje posebnosti, svog unikatnog postojanja, kada granice izmišljanja i produkcije lažne prošlosti dosežu nebeske visine. Ma kakvi nebeske. Kosmičke.
A evo tri i po decenije velikosrpstvo se probudilo u svom punom osvojiteljskom i hegemonističkom uzletu na Zapadnom Balkanu. Probudilo se u svojem najdestruktivnijem obliku i ozbiljna je prijetnja svim državama regiona.
Prekrajanje činjenica
Brojni su primjeri pretjerivanja u malanju (bojanju prim. aut) svoje prošlosti, od srpskog brojanja godina, kojim se tobože dokazuje skoro 8.000-godišnje postojanje srpskog naroda, do objavljivanja Obrednih pjesama drevnih Srba u Indiji, Rata starih Srba protiv Atlantide, pa do toga da je Biblija pisana na starosrpskom jeziku, da je Hrist bio Srbin, da je čitava Evropa bila srpska, pa su se vremenom otuđivale i stvarale nacionalne države, da je haplogrupa I2a srpska, što dokazuje da su Srbi starośedioci Balkana, Sclavini se u prevodima pretvaraju u Srbe, Duklja u Srbiju, Petrovići u srpsku dinastiju, crnogorske inkunabule postaju srpske, Miloš Obrenović, mali rastom, izgradnjom auto-puta postaje veliki... Uskoro Narodni muzej Srbije izrađuje rekonstrukcije odježde, kruna i ratničke opreme Nemanjića kao dodatni doprinos romantizaciji srednjeg vijeka Srbije.
Nema sumnje da će te rekonstrukcije zaśeniti zlatne viljuške kojima se jelo na srpskom dvoru, dok su na zapadu „meso rastrzali i jeli rukama“. Niko se više neće usuditi da posumnja u autentičnost izložaka, niti će pitati za izvore. Čitavo srpstvo će pasti u trans zbog svoje bogate tradicije i blistave istorije, šetajući Narodnim muzejom. Konačno, u tome i jeste simbolika stvaranja srpske istorije, njenog uljepšavanja, uzimanja kao na švedskom stolu svega što se može iskoristiti, zaobilaženjem svega onog što se ne uklapa u tu sliku, uz bezuslovno i nekritičko opšte prihvatanje.
Kažu da je poznati srpski pravnik Slobodan Jovanović pitao svog oca Vladimira zašto su toliko izmišljali istorije, ovaj mu je odgovorio da je trebalo stvarati naciju, a nijesu imali od čega početi. Ili da su počeli od nule, kako neki citiraju, svejedno. Ilija Garašanin, ministar „unutrašnjih dela i spoljnih poslova“ Srbije, u svom poznatom djelu „Načertanije“, objavljenom 1844, pisao je o potrebi konstruisanja mitova u stvaranju istorije, prateći to riječima: „...Na ovo delo treba osobito vnimanjije obratiti i istoriju o kojoj je gore reč dati napisati črez čoveka vrlo sposobnog i duboko pronicavajućeg“... Problem je što je vremenom sve više i više „pronicavajućih“, da bi danas dostigli svoje vrhunce.
Otkad se srpstvo zapatilo u Crnoj Gori, pojavilo se i među Crnogorcima mnogo onih „pronicavajućih“ sljedbenika Garašanina i masovnih proizvođača mitova u utemeljenju srpske istorije u Crnoj Gori. Tako su mnogi sa zvučnim titulama u Crnoj Gori - dr, mr, puštili mašti na volju i počeli kreativno da mijenjaju crnogorsku istoriju, da zaobilaze u širokom krugu svako pominjanje crnogorskog i traže mrvice srpstva, praveći od njih slonove.
U tome su imali svesrdnu podršku mnogo moćnije propagande iz suśedstva. Promjena vlasti 2020. godine potpuno je puštila mašti na volju domaćih pronicavajućih kreacionista. Tako smo skoro saznali da je Petar I Petrović Njegoš učestvovao u Prvom srpskom ustanku, da su Crnu Goru stvarali Brda i Brđani, a ne Crnogorci, da su Crnogorci bili turske sluge, malog rasta i crnjomanjasti, dok su Bjelopavlići bili alzaškog porijekla, plavi i visoki, da su Boka i Primorje oduvijek bili srpski i da ih naseljavaju čisti Srbi, transpondovani iz Lebana, Blaca i okoline. Iako su svi bili dio crnogorskih srednjovjekovnih država, sa jedinstvenim življem, shvatili su pod mletačkom i kasnije austrougarskom okupacijom da su teritorijalno i nacionalno posebni.
A tek kad su, nakon Napoleonovih osvajanja 1814, potpali pod crkvenu jurisdikciju pravoslavne crkve u Austrougarskoj, počeli su da shvataju, uz pomoć popova, Srba prečana, da su oni isti narod sa onim iz Lebana, Blaca i okoline.
Propaganda
Kao što ih je nemoguće ubijediti, ne pomaže na stotine dokaza, da je 4S na crnogorsku kapu stiglo sa srpskim okupatorom 1918, da su „njihovi stihovi himne“ dio jedne trećerazredne pozorišne predstave u Beogradu, da se na crnogorskom dvoru vijorila crvena zastava sa grbom Petrovića, lavom i inicijalima HI, uskoro će nemoguće biti ubijediti ih da dani srpske zastave nijesu hiljadugodišnja tradicija stara tri godine.
Vjerovatno će i novokomponovana vasojevićka nošnja, prikazana na RTCG, doživjeti tisućljetno istorijsko trajanje. Samo još treba da retuširaju stare fotografije Vasojevića u crnogorskoj nošnji. I sve te pojave koje razaraju Crnu Goru i prave od nje posebne etničke rezervate koje je, izgleda po njima, okupirala Crna Gora, uredno promoviše Javni servis Crne Gore - RTCG. Umjesto da RTCG promoviše zajedništvo u Crnoj Gori, oni svesrdno rade na falsifikovanju istorije i izmišljanju raznoraznih etničkih grupa, nošnji, kola po Crnoj Gori.
Na jednoj drugoj televiziji, srpskog vlasnika (Šolak), u političkoj talk emisiji voditelja prepoznatog po izrazitoj prepotenciji, vodila se polemika da li je normalno u Crnoj Gori slaviti od strane državnih organa praznik druge države. Pošto se radilo o proslavi državnog praznika suśedne Srbije, sve što se tiče Srbije izaziva oštre podjele, zahvaljujući čudnovatoj misli da potomci onih kojima niko nije omirisao, niti kročio nogom u Srbiju doživljavaju sebe kao potomke Srba. I ne samo to, mala im je i Srbija.
U toj emisiji učestvovao je i predstavnik Nove srpske demokratije (mada je to oksimoron), koji nam je sa nebeskih visina objasnio da nema toga što on ne zna, za što nije spreman svakome u brk objasniti sve o Crnoj Gori i šire. Tolika je sveznalica da može da raspravlja, ako treba, i o kvantnoj fizici. Šteta što te i takve kapacitete ne ośećamo „po dubini“ kadrovika NSD-a.
Elem, ne dajući ni trunku prava na sumnju, održa predavanje kako je Petar I Petrović sa Crnogorcima (računajući i Brđane) učestvovao u Prvom srpskom ustanku. A evo što piše srpski istoričar Andrija Luburić u svom djelu Dokumenti I (Beograd 1938), na stanici XXIX: „Kad je Karađorđe 1809. otpočeo svoju veliku ofanzivu na sve strane i sam pošao na Nov. Sandžak, da bi se sastao sa desnim krilom s Hercegovcima, ..., trebao je vladika Petar da sa Crnogorcima i Brđanima pođe u susret Karađorđu.
Na pomoć vladike Petra polagane su velike nade i ceo raspored srbijanskih i hercegovačkih ustaša zasnovan je na tome... Ali je vladika Petar omeo sve ove planove i velike Karađorđeve uspehe pretvorio u neuspeh. On je te godine sprečio Crnogorce i Brđane da uzmu ma kakvog učešća u borbama protiv Turaka, pa štaviše o tome je obavijestio i skadarskog vezira (Andrija Luburić, Vojvoda Jovan Mršić Klimenta Karađorđev đed i plavski Turci, Beograd 1937, str. 15)“.
To je isti onaj Andrija Luburić koji je u svojoj knjizi „Plavsko-gusinjska oblast, Polimlje, Velika i Šekular“, u izdanju Srpske kraljevske akademije, preteče SANU, 1921. godine, pisao o Vasojevićima: „Vasojevići ne drže da je njima iko ravan ko im żivi u suśedstvu: i ne samo starośedioce, već i nove pridošljake, ma odakle bili, nazivaju 'Srbo', ili 'Srbljak', a to su nazivi koji kod njih, po njihovom shvatanju, imaju prezrivo, unekoliko pogrdno značenje“. Danas Vasojevići tancuju na RTCG u posebnoj nošnji i ponose se imenom „Srbo“ ili „Srbljak“.
Takođe, srpski istoričar Ilarion Ruvarac piše u Letopisu matice srpske, sveska 2, Novi Sad, iz 1902. godine: „U nas Srba i posrbljenih među nama Bugara, Vlaha Cincara i Arbanasa lakše je i probitačnije verovati i primati s verom skaske i izmišljotine i braniti ih od razjedajuće kritike“... Kako tada, tako i danas.
Laži kao istina
Iako je crnogorska istorija prebogata značajnim bitkama, ličnostima i događajima, kao da je neka inferiorna, provincijalna crta u našem karakteru slijedila opasku Ilariona Ruvarca kada su, uvodeći novi identitet u Crnu Goru, „obogatili“ nas gomilom izmišljotina, naučno-fantastičnih priča, mitova i predanja, koji svi, bez razlike, promovišu srpsku tradiciju u Crnoj Gori. Recimo, iako Sv. Sava nije nikada udostojio naše prostore svojom pośetom, čitava Crna Gora je preplavljena Savinim kukovima, Savinim vodama itd.
Malo je Budvana koji ne vjeruju da je Sv. Sava prepješačio more do ostrva Sv. Nikola. Primjera radi, evo kako Luburić u pomenutoj knjizi iz 1921. godine opisuje navodni događaj u Plavu: „O postanku Plavskog Blata priča se ovo: kad je na mjestu jezera bila varoš, dođe sv. Sava i zanoći u nekog Janoša. Ovaj podmetne sv. Savi kokota u bisage i obijedi ga za krađu. Zbog toga sv. Sava prokune Janoša: Nit' se porodio, nit' se izrodio, a voda vas ponijela. I tada je voda poplavila varoš i postalo jezero“.
Ovakvih nesuvislih predanja je prepuna Crna Gora. Mnoga od njih čine veliki procenat „istorije“ kojom se truju građani Crne Gore. Jedna od sličnih izmišljotina je navodna podređenost Cetinjske mitropolije Pećkoj „patrijaršiji“.
Siguran sam da je Božidar Vuković vrlo dobro znao zašto je svoje crkvene knjige potpisivao uz geografsko određenje „iz sela Đulići, kraj Podgorice, Dioklitijske zemlje, makedonske strane“. To „makedonske strane“ značilo je da je tadašnja crkva u Crnoj Gori bila pod jurisdikcijom Ohridske arhiepiskopije. Pećka arhiepiskopija, jer ona nikada nije priznata kao patrijaršija, kojom je nekanonski proglasio Dušan Silni u Skoplju 1346. godine, ugašena je 1463. godine. Zapamtite, Ivan Crnojević je osnovao Zetsku mitropoliju i podigao Cetinjski manastir 1484. godine, više od dvije decenije nakon gašenja Pećke arhiepiskopije.
Delegacija Srbije, koja je pośetila Vaseljensku patrijaršiju prije stoljeću i po, napisala je u izvještaju: „... ma kako da smo primljeni u Vaseljenskoj patrijaršiji, po rečima uvaženog gospodina Jakovosa Papajoanu, sekretara Sinoda, koji je konsultovao patrijaršijskog bibliotekara i arhivara, u Fanaru nema dokumenata o obnovi rada Pećke patrijaršije. Uostalom, na Pećku patrijaršiju, sasvim prirodno, i danas se tamo gleda kao na nekanonsku ustanovu, političko delo Turaka, što je ona i stvarno bila“.
Kad se tome doda da je dr Janko Šafarik, srpski akademik, 1855. objavio u „Glasniku Društva srpske slovesnosti“: „U napredak je izbrisano ime Ipekske Arhijepiskopije sa tablica carskih, i smatra se kao da nikad nije ni bilo“, kad se ima na umu da je Pećka arhiepiskopija s blagoslovom Vaseljenske majke-crkve 1459. ukinuta, a prostore Srbije tada pod Turcima, vratila je u prvobitnu jurisdikciju autokefalne Ohridske arhiepiskopije (Prve Justinijane) i kad se zna da su vaseljenski patrijarh Jeremija I, patrijarh aleksandrijski Joakim I, patrijarh atinski Joakim I, antiohijski patrijarh Mihailo i jerusalimski patrijarh Josif 4. septembra 1531. godine donijeli dokument u kojem se kaže da „takozvana Pećka arhiepiskopija nikada nije ni bila počastvovana pravom na autokefaliju, već je oduvijek u podređenosti arhiepiskopskoj katedri Ohrida“, onda se postavlja pitanje kako je moguće da se i dan - danas u crnogorskoj istoriografiji obmanjuje o podređenosti CPC Pećkoj „patrijaršiji“ do 1766. godine, kada je potpuno prestala sa radom i kao nekanonska organizacija formirana od Turaka?
Jeste li znali da su nekada postojali Hrvati – pravoslavci i Srbi – katolici? A onda su se neki „mudraci“ śetili da proglase sve katolike Hrvatima i sve pravoslavce Srbima. Tako su Bošnjaci sve tri vjere postali jednovjerni (muslimani), a krenulo se u posrbljavanje Crnogoraca, Makedonaca, Bošnjaka, pa čak i Bugara „Načertanijem“. Glavni štab za te rabote je postala SPC.
Nije ni čudo da smo obasuti lažavinama „srpskog sveta“ kad je moguće u Crnoj Gori registrovati SPC sa pravnim kontinuitetom od 1220. godine, dok ona u Srbiji ima pravni kontinuitet od Zakona o Srpskoj pravoslavnoj crkvi („Službene novine Kraljevine Jugoslavije“, broj 269/1929). Tako da imamo slučaj da 22. eparhija SPC ima duži pravni kontinuitet od majke crkve skoro 700 godina? Pa još eparhija SPC, budimljansko-nikšićka, osnovana od strane Sinoda SPC 2000. godine, ostvaruje restitucijom vlasništvo u Valdanosu koje je nacionalizovano 1978. godine. Ludilo!
