Pokušaji istorijskog revizionizma sve su prisutniji u javnom i političkom diskursu u Crnoj Gori, a njihova krajnja namjera je izjednačavanje antifašističkog pokreta sa četničkim, upozorava istoričar i profesor na Univerzitetu Crne Gore, Adnan Prekić.
Gostujući u „24 sata“ na Televiziji E, Prekić je komentarisao nedavno polaganje vijenaca u Sloveniji, kojim je, kako kaže, „grupa okupljena oko Mandića pokušala da cijeli Drugi svjetski rat svede na sedam dana, od 8. do 15. maja 1945. godine.“
„Pokušavaju da afirmišu narativ o tome da su svi činili zločine, da nema pozitivnih i negativnih likova u Drugom svjetskom ratu i da promovišu poznatu tezu o bratoubilačkom ratu“, rekao je Prekić.
Istoričar ukazuje i na promjenu narativa koju promovišu predstavnici crkve i političkih elita.
„Dva nova mitropolita više ne koriste termin četnici, već govore o 'kraljevoj vojsci u otadžbini'. To je pokušaj da se ratni zločinci predstave kao legitimna vojna formacija, što je u potpunosti netačno. Kralj Petar II Karađorđević je još u septembru 1944. naredio svim rodoljubima da se priključe Narodnooslobodilačkoj borbi. Dakle, njihova priča ne stoji“, istakao je Prekić.
On navodi da je riječ o nespretnom pokušaju istorijskog revizionizma, koji pokušava da umanji zločine i prikrije saradnju pojedinih formacija sa okupatorom.
„Niko ne negira da među stradalima nije bilo i nevinih žrtava, ali većina su bili ljudi koji su aktivno sarađivali sa nacističkom Njemačkom i fašističkom Italijom. Kada su se pred kraj rata pokušali predati zapadnim saveznicima, rečeno im je da to mogu učiniti jedino legalnoj vojsci – Narodnooslobodilačkoj vojsci Jugoslavije, što su odbili i time postali legitimna vojna meta“, objasnio je on.
Prekić posebno upozorava na opasno jedinstvo Crkve i politike u revizionističkim narativima:
„To je realizacija strateških dokumenata Vlade Srbije, gdje Srpska pravoslavna crkva ima važnu ulogu. To nije slučajnost, to je koordinisana akcija. Ključno pitanje je – zašto se 2025. godine Crnoj Gori kao alternativa nudi politika etničkog čišćenja, fašizma i ratnih zločina?“, istiće istoričar.
Posebno je, kaže, zabrinjavajuće što Crkva uzima učešće u revizionističkim aktivnostima, „navodno iskazujući brigu za žrtve.“
„Da su zaista zabrinuti za žrtve, parastose bi držali onima koje su ti isti ljudi ubijali širom Crne Gore, a ne onima koji su bili egzekutori“, kazao je Prekić.
Prema njegovim riječima, cilj svega je jasan – izjednačiti četnički pokret sa antifašističkim, relativizovati istoriju i redefinisati identitet.
„Zaboravlja se osnovna činjenica – ko je započeo rat? Ko je napao partizane u Užičkoj republici? Imamo potvrđene istorijske istine, pa ostaje nejasno zašto neko, 80 godina kasnije, ima potrebu da ratne zločince pretvara u heroje, iako Crna Gora ima toliko slavnih momenata iz svoje istorije“, kazao je on.
Na kraju, Prekić upozorava da ne očekuje institucionalnu reakciju jer, kako kaže, cilj revizionizma je politički jasno postavljen.
„Na pojedincima iz prosrpskog političkog bloka je odgovornost da se ograde od ovakvih pokušaja“, zaključio je Prekić.
