Istraživanje je, kako je saopšteno, sprovedeno zbog sagledavanja situacije u toj oblasti, ključnih društvenih pojava i procesa koji na fenomen utiču, u smjeru smanjivanja obimaili povećavanja problema i na utvrđivanju razlika u obimu i manifestaciji za period od 1. januara 2008. godine do 30. juna 2011. godine.
Iz institucije Ombudsmana su saopštili da rezultati istraživanja ukazuju da su slučajevi seksualne eksploatacije i zlostavljanja djece registrovani u svim Upravama policije i Državnim tužilaštvima osim Tužilaštva u Kolašinu, i u više od polovine Centara za socijalni rad u Podgorici, Nikšiću, Andrijevici, Baru, Ulcinju, Pljevlima i na Žabljaku
„Polovina Osnovnih sudova izvjestilo je o slučajevima seksualne eksploatacije djece, što govori o činjenici da mali broj slučajeva dobija sudski epilog”, kaže se u saopštenju.
Dodaje se da su Centri za socijalni rad u ispitivanom periodu zabilježili 44 slučaja djece koja su bili žrtve krivičnih djela seksualne eksploatacije i zlostavljanja, a Osnovni sudovi su za isti period u radu registrovali 34 slučaja.
„Osnovno državno tužilaštvo je zabilježilo 54 slučaja, a Uprava policije je u izvještajnom periodu imala u radu najviše slučajeva seksualne eksploatacije i zlostavljanja, njih 68“, kaže se u saopštenju Ombudsmana.
Navodi se da je najveći procenat slučajeva djece žrtava seksualne eksploatacije zabilježen je 2009. Godine, 32,6 odsto, a značajan broj slučajeva registrovan je i u toku prve polovine 2011.godine, 15,5 odsto.
“Na osnovu analize prikupljenih podataka, putem upitnika, fokus grupa sa profesionalcima i intervjua sa djecom žrtvama seksualnog iskorišćavanja, zapaženo je da ne postoje jedinstvene baze podataka kada su u pitanju slučajevi seksualnog iskorišćavanja i zlostavljanja djece u Crnoj Gori”, kaže se u saopštenju.
Državni organi, kako se navodi, vode interne evidencije o slučajevima koje imaju pa je protok informacija otežan, jer su različiti osnovi evidentiranja u zavisnosti od institucija.
“Iz dostavljenih podataka državnih organa može se zaključiti da su isti podaci evidentirani kod različitih organa, te se izvodi zaključak da je maksimalan broj evidentiranih slučajeva u navedenom periodu bio 68”, navodi se u saopštenju.
Prema podacima koje je Ombudsman dobio od Osnovnih sudova, najviše sankcija je izrečeno za krivična djela vanbračna zajednica sa maloljetnikom, “a prema istraživanju najzastupljeniji vid seksualnog iskorišćavanja - nedozvoljene polne radnje sa maloljetnikom”, prenosi Mina.
“Prema rezultatima fokus grupa sa profesionalcima kao i podacima dobijenim od strane nevladinog sektora, dječija pornografija i dječija prostitucija veoma zastupljeni u našem društvu pa se može postaviti pitanje identifikacije, prijavljivanja i procesuiranja tih slučajeva kao i stepena saradnje u otkrivanju ovog tipa seksualnog iskorištavanja djece”, navodi se u saopštenju.
Iz institucije Ombudsmana su naveli da je 35 slučajeva dobilo sudski epilog, što je, kako su ocijenili nedovoljno.
“Kao razlog za to profesionalci navode problem dokazivosti, odnosno nemogućnost sprovođenja efikasne istrage što nerijetko dovodi do odugovlačenja postupka i odustajanja žrtve”, pojasnili su oni.
Navodi se da u istraživanom periodu nije procesuirano ni jedno djelo trafikinga, odnosno prodaje maloljetnika, “iako je , prema podacima NVO sektora, u istom periodu u skloništu za žrtve trafikinga boravilo 34 djece”.
“Djeca su u sklonište dolazila, uglavnom, kao žrtve teškog fizičkog nasilja ali bi vremenom istraga pokazala da su žrtve dječije prostitucije, prinudnih sklapanja brakova i slično”, kaže se u saopštenju.
Rezultati istraživanja, kako se dodaje, ukazuju da se i crnogorsko društvo suočava sa problemima u zaštiti djece od seksualnog iskorišćavanja i zloupotrebe isto kao i mnogo ravijenije evropske zemlje.
“Rezultati pokazuju da se svi koji se direktno bavimo zaštitom prava djece i njihovih najboljih interesa moraju maksimalno angažovati i u skladu sa svojim nadležnostima preduzimati mjere u cilju suzbijanja ove pojave i pružanja najvišeg stepena zaštite djeci žrtvama seksualnog iskorišćavanja i zlostavljanja”, naveli su iz Ombudsmana.
Oni su preporučili Ministarstvu pravde da i dalje usaglašava zakonodavstvo sa međunarodnim standardima, u cilju pooštravanja i proširivanja kaznene politike iz te oblasti.
“Taj resor treba da predloži Vladi da se odredi državni organ za prikupljanje i čuvanje podataka o identitetu i genetskom profilu lica osuđenih za krivična djela seksualnog iskorišćavanja i seksualnog zlostavljanja djece u skladu sa Konvencijom Savjeta Evrope o zaštiti djece od tog krivičnog djela”, kaže se u saopštenju.
Dodaje se da Ministarstvo mora da edukauje sudije i tužioce u cilju osnaživanja za rad sa maloljetnim žrtvama seksualnih delikata, i da obezbijedi podršku pedagoga, psihologa, i sociologa sudijama i tužiocima za maloljetnike.
“Ministarstvo pravde treba da obezbijedi posebne prostorije opremljene u skladu sa preporučenim međunarodnim standardima za saslušavanje i boravak djece žrtava seksualnog iskorištavanja i zlostavljanja, i da uspostavi koordinirane saradnje između policije, tužilaštva i suda zbog obezbjeđivanja efikasnih postupaka”, kaže se u saopštenju.
Iz Omdusmana su, na osnovu rezultata istraživanja, savjetovali Ministarstvu unutrašnjih poslova da preduzme mjere na kontinuiranim edukacijama službenika policije u cilju osnaživanja za rad sa žrtvama seksualnog iskorištavanja i zlostavljanja i efikasne identifikacije žrtve.
“I da uspostave i unaprijede međunarodnu saradnju u cilju praćenja pojave seksualnog iskorištavanja maloljetnika i efikasnog suzbijanja ovog problema u region”, kaže se u saopštenju.
Ministarstvu rada i socijalnog staranja Ombudsman je preporučio da uspostavi jedinstvenu bazu podataka o djeci žrtvama seksualnog iskorištavanja maloljetnika, kao i o porodicama u riziku.
Taj resor, smatraju oni, pri Centrima za socijalni rad mora osnovati posebne timove koji će se baviti radom sa djecom žrtvama nasilja i zloupotrebe kroz kontinuirano pružanje stručne, savjetodavne i psihološke pomoći kako djeci žrtvama tako i njihovim porodicama.
“Ministarstvo rada treba da preduzme mjere na smanjivanju siromaštva i obezbijedi pružanje adekvatne socijalne pomoći porodicama koje žive ispod granice siromaštva i da u saradnji sa Ministarstvom turizma i održivog razvoja obezbijedi efikasno praćenje zapošljavanja maloljetnih lica u turističkoj djelatnosti, posebno u toku sezone”, kaže se u saopštenju.
Iz Ombudsmana su ocijenili da Ministarstvo zdravlja mora da obezbijedi kontinuirane edukacije zdravstvenih radnika u cilju osnaživanja za rad sa žrtvama seksualnog iskorištavanja i zlostavljanja i efikasne identifikacije žrtve.
”Taj resor treba da obezbijedi posebna specijalizovana odjeljenja ili službe u okviru zdravstvenih ustanova koja bi radila sa djecom žrtvama seksualnog iskorištavanja i zloupotrebe”, kaže se u saopštenju.
Ministrstvo prosvjete i sporta, tvrde iz Ombudmsana, treba da obezbijedi osnaživanje i edukaciju djece, od najranijeg uzrata, u vezi sa svim aspektima pojave seksualnog iskorišćavanja i zloupotrebe kroz programe redovnog obrazovanja i vaspitanja, prenosi agencija Mina.
“Prosvjetni radnici moraju imati konstantnu edukaciju u cilju osnaživanja za efikasnu identifikaciju žrtve i potencijalne žrtve seksualnog iskorišćavanja”, zaključuje se u saopštenju.
