Za samo tri dana krajem septembra u Srbiji uhapšeno je nekoliko pripadnika dvije organizovane grupe, koji su se u paravojnim kampovima u Srbiji obučavali za djelovanje na destabilizaciji situacije u Moldaviji, Francuskoj i Njemačkoj. Zvaničnici u ovim državama navode da postoje opravdane sumnje da iza svega stoje ruske službe bezbjednosti. Predrag Petrović, direktor istraživanja u Beogradskom centru za bezbjednosnu politiku, kaže da su ovakvi trening centri konstanta u Srbiji, te da je sada do hapšenja došlo jer su BIA i policija Srbije bile pritisnute informacijama i dokazima koje su im „servirane“ iz inostranstva, piše N1 Beograd.
Ministarstvo unutrašnjih poslova Srbije u nedjelju, 26. septembra, saopštilo je da su pripadnici MUP-a, u saradnji sa BIA i nadležnim tužilaštvima, uhapsili L.P. (37) i S.S. (47) osumnjičene da su organizovali borbeno-taktičke obuke za državljane Moldavije i Rumunije, koje su, kako se sumnja, za cilj imale obučavanje za efikasnije pružanje fizičkog otpora policijskim službenicima Moldavije u slučaju nereda tokom izbornog dana, 28. septembra, u toj zemlji.
Tri dana nakon ovog hapšenja, u srijedu, 29. septembra, uslijedilo je još jedno. Tada je BIA, u zajedničkoj akciji sa Policijskom upravom u Smederevu, uhapsila u Velikoj Plani grupu, koju je, kako se sumnja, na teritoriji Srbije organizovao i obučavao M.G, za vršenje krivičnih djela rasna i druga diskriminacija i špijunaža na teritoriji Njemačke i Francuske.
Predrag Petrović, direktor istraživanja u Beogradskom centru za bezbjednosnu politiku, za portal N1 kaže da su ovakvi trening centri i kampovi za paravojnu obuku konstanta u Srbiji.
- Činjenica je da su se i jedni i drugi obučavali u Srbiji, da je to sigurno trajalo neko vrijeme i da je takvih kampova bilo i ranije i ovdje, ali i u Republici Srpskoj. Imali smo slučaj gdje je strani državljanin vodio trening centar za slične obuke – novinari Radara su to utvrdili u Nišu, kada su otkrili da bivši pripadnik specijalnih jedinica i državljanin Uzebekistana stoji iz kampa koji je organizovala firma Evropska asocijacija telohranitelja i radnika u sektoru bezbjednosti (EBSSA) - objašnjava on.
Iako su se vijesti o paravojnim kampovima sporadično pojavljivale u domaćim medijima, o ljudima koji su se u Srbiji obučavali kako bi organizovano djelovali na teritorijama drugih zemlja podrivajući njihova uređenja, domaća javnost prvo je mogla čuti od inostranih zvaničnika.
Tako su prve detalje o opsežnoj operaciji usmjerenoj na razbijanje grupe, kojoj je cilj bilo djelovanje tokom moldavskih parlamentarnih izbora i neposredno poslije njih, objavili policija, tužilaštvo i obavještajne službe Moldavije. Osim da su članovi ove grupe „sistematski pohađali kurseve u vojnim kampovima u Srbiji“, zvaničnici u Moldaviji su istakli i da su „obuke koordinisale ruske specijalne službe, uključujući i Generalnu upravu vojne obavještajne službe, poznatu pod akronimom GRU“. MUP Srbije, sa druge strane, u svom saopštenju o hapšenju nijednom riječju nije pomenuo Rusiju i njene obavještajne službe.
Ni u drugom slučaju, kada je BIA uhapsila grupu koja je bacala zelenu boju na muzej Holokausta, nekoliko sinagoga i jevrejski restoran, lijepila naljepnice sa “genocidnim” sadržajem, postavljala svinjske glave kod muslimanskih vjerskih objekata, sve na području Pariza, kao i ispred Brandenburške kapije u Berlinu, MUP nije pomenuo Rusiju, ali je u saopštenju naveo da se sumnja da je organizator grupe postupao po instrukcijama strane obavještajne službe.
Sumnje da i u ovom slučaju ulogu imaju ruski obavještajci, dva dana prije nego što je MUP Srbije obavijestio javnost o hapšenju, objavio je francuski Le Mond u vijesti naslovljenoj „Francuski istražitelji vjeruju da je Rusija umiješana u bacanje svinjskih glava na džamije“.
Istraga je pojačala sumnje o umiješanosti ruske vojne obavještajne agencije GRU. Tu hipotezu dodatno potvrđuju obavještajni podaci razmijenjeni kroz saradnju između Francuske i savezničkih zemalja“, između ostalog navodi list.
“Srbija sigurna kuća za ruske, ali i kineske agente“
Predrag Petrović za N1 objašnjava da su u posljednjih nekoliko godina veze Srbije i Rusije ojačane, te da posljednja dva otkrivena slučaja paravojnog organizovanja u Srbiji, ali i prethodno bjekstvo dva kineska špijuna iz kućnog pritvora, ukazuju da je Srbija postala sigurna kuća za ruske, ali i kineske agente.
- Zato je sa Rusijom formirana zajednička radna grupa za borbu protiv obojenih revolucija. Zato imamo i da je srpska služba bezbjednosti progonila Ruse koji su protiv Putinovog režima s jedne strane, ali s druge strane imamo i da su srpske vlasti dale državljanstvo Srbije u vanrednoj proceduri za 200 državljana Ukrajine i Rusije koji su povezani sa ruskim bezbjednosnim aparatom. Takođe imamo i intenzivno širenje proruske propagande kroz pro-vladine medije, dakle to prorusko izvještavanje je mnogo emotivnije nego što to rade ruski mediji u Srbiji. Dakle imamo jedno jačanje, ja bih tako rekao, proruske antizapadne stege Srbije i kroz ove konkretne instrumente saradnje, ali i stvaranje antizapadne orijentacije kod građana Srbije - navodi Petrović.
To što je, uprkos sve jačoj saradnji Srbije i Rusije, kada su u pitanju službe bezbjednosti, ipak došlo do hapšenja, prema Petroviću, posljedica je pritiska, mada se, kako kaže, ne može isključiti da je do toga došlo i kao pokušaj sanacije štete koja je nastala.
- Dakle, radi se o tome da srpske službe bezbjednosti, prije svega BIA i policija, u ovakvim situacijama reaguju samo kada moraju, kada su pritisnute informacijama i dokazima koje neko drugi "servira". To je poprilično jasno za slučaj Moldavije, jer je i njoj i zapadnim državama bilo jako važno da se spiječi destabilizacija Moldavije uoči ili poslije izbora. I zato su one ovako i reagovale i jednostavno Bezbjednosno-informativna agencija i policija nijesu imale drugog izlaza osim da izvrše ta hapšenja. Što se tiče ovog drugog slučaja, on je sličan ovom prvom. Rojters je još 10. septembra objavio da su očevici videli automobile sa srpskim registarskim tablicama, kako iz njih izlaze neki ljudi i ostavljaju svinjske glave ispred džamije. Dakle, francuske vlasti su imale informacije da su ljudi iz Srbije umiješani u taj slučaj i vjerovatno su onda te informacije prosijedile srpskim snagama bezbjednosti koje su onda morale da reaguju. Međutim, činjenica da je reakcija došla neposredno nakon slučaja Moldavije, možemo da zaključimo da je možda to hapšenje došlo i kao pokušaj sanacije štete koja je nastala objelodanjivanjem ovog vojnog kampa za obuku parapolicije ili parabezbjednosnih snaga - navodi on.
Kada je u pitanju epilog ovih hapšenja, Petrović ističe da će on zavisiti od političke volje te da je najizvjesniji scenario da to neće proći onako kako bi trebalo da prođe u normalnim demokratskim državama.
- Naravno, dosta od toga zavisi kako će tužilaštvo da formuliše tu optužnicu, jer od toga kako bude formulisana optužnica u velikoj mjeri zavisi ishod cjelokupnog postupka. Ako loše karakterišu krivična djela za koje će da ih terete, onda čitav slučaj može da ili padne na sudu ili mogu da prođu sa blagim kaznama. S obzirom na to da znamo kako je kod nas pravosuđe pod jakom političkom kapom, ishod toga će zavisiti od političke volje. Nije isključeno dakle i da ti ljudi budu iskorišćeni kasnije i za neke usluge vladajućoj partiji, jer tako čitav sistem ovdje kod nas funkcioniše – da ljudi koji iza sebe imaju neka krivična djela, dosije, da su veoma korisni za obavljanje određenih poslova sadašnjem režimu. Opet zavisi i od ruske strane koliko će ona insistirati da to sve prođe bez nekog ozbiljnijeg ishoda u smislu krivično-pravnog procesuiranja - objašnjava sagovornik N1.
Kako će vlast da smiri Zapad?
Dodaje i da je sadašnjem režimu jako važna podrška za opstanak na vlasti i da će naspram toga donositi odluke šta je za njih profitabilno.
- Vjerovatno će pokušati da smire Zapad davanjem nekih novih koncesija i ustupaka, bilo obećavanjem municije za Ukrajinu ili šta god može da ponudi. Neki najizvjesniji scenario je da neće to proći onako kako treba da prođe u nekim normalnim demokratskim državama, dakle sa sudskim epilogom gdje bi ti ljudi koji su bili umiješani u paravojne obuke bili sudski kažnjeni, vjerovatno zbog insistiranja i pritiska Rusije, ali da opet s druge strane vlasti u Beogradu će ponuditi nešto zapadnim državama kako bi ih primirile - zaključuje Petrović.
