Naučnici upozoravaju da, iako je pandemija COVID-19 možda najsmrtonosnija epidemija virusa od španskog gripa prije više od jednog vijeka, šanse su da neće biti posljednja. Za ljude rođene 2000. godine šanse da prežive drugu pandemiju su oko 38 odsto. Gledajući naprijed, postoji dva odsto šanse da će se u bilo kojoj godini dogoditi još jedna pandemija u stilu COVID-a. Nalazi. onbjavljeni u naučnom časopisu Science Scaling dolaze iz pregleda podataka u posljednjih 400 godina.
„Najvažniji zaključak je da su velike pandemije poput COVID-19 i španskog gripa relativno vjerovatne“, istakao je autor studije dr Vilijam Pan.
Pan dodaje da bi razumjevanje da pandemije nijesu tako rijetke trebalo da postane prioritet zdravstvenih službenika zaduženih za njihovu kontrolu u budućnosti. Tim je koristio nove statističke metode za mjerenje obima i učestalosti izbijanja pandemija tokom posljednja četiri vijeka. Ovo je obuhvatalo niz smrtonosnih patogena, uključujući kugu, velike boginje, koleru, tifus i nove viruse influence.
Male su šanse za ponovnu epidemiju svake godine
Iako se stopa pojavljivanja pandemije u prošlosti uveliko razlikuje, naučnici su identifikovali određene obrasce. Ovo je omogućilo istraživačima da izračunaju koliko je vjerovatno da će se događaj sličnih razmjera ponoviti. Na primjer, Panov tim je analizirao španski grip, najsmrtonosniju pandemiju u savremenoj istoriji, koja je usmrtla oko 30 miliona ljudi između 1918. i 1920. godine.
Šanse da se ovakav događaj ponovi bile su između 0,3 i 1,9 odsto godišnje tokom proučavanog perioda. Gledano na drugi način, istraživači vjeruju da će se pandemija tako velikih razmjera dogoditi u narednih 400 godina.
Međutim, stopa kojom su novi patogeni poput COVID-19 (SARS-CoV-2) prešli na ljude u posljednjih 50 godina raste paralelno sa rizikom od intenzivnih izbijanja. Vjerovatnoća pojavljivanja novih bolesti vjerovatno će porasti tri puta u narednih nekoliko decenija, zaključuje se u studiji.
Za ljude rođene 2000. godine šanse da prežive drugu pandemiju su oko 38 odsto
Pandemija sličnih razmjera kao COVID-19 mogla bi se u ovom smislu pojaviti u svijetu u narednih 59 godina. Koautor studije profesor Gabrijel Katul navodi da to ne znači da je to garancija da će svijet biti li[en virusa tokom narednih 59 godina. Zapravo, prema nalazima, takvi događaji su podjednako vjerovatni u bilo kojoj godini tokom narednih nekoliko decenija.
„Kada se danas dogodi poplava vijeka, može se stvoriti pogrešna pretpostavka da je moguće priuštiti da se čeka još 100 godina prije nego što se doživi još jedan takav događaj“, kaže prof. Katul.
„Takav utisak je lažan. Sljedeće godine može doći do još jedne poplave vijeka“, dodaje on.
Zbog čega se pandemije pojavljuju?
Rast populacije, promjene u sistemima ishrane, degradacija životne sredine i češći kontakt između ljudi i životinja koje prenose bolesti neki su od uzroka koje istraživači ove oblasti navode kao razloge zbog kojih se pandemije pojavljuju.
Međutim, potrebno je dublje istraživanje zašto su razorne pandemije sve vjerovatnije i kako se boriti protiv njih.
„Ovo ukazuje na važnost ranog reagovanja na pojavljivanje bolesti i izgradnju kapaciteta za nadzor pandemije na lokalnom i globalnom nivou, kao i za postavljanje plana istraživanja za razumjevanje zašto su velike epidemije sve češće“, zaključuje dr Pan.
